13-hadovaja Patrycyja Śvicina vystupiła ŭ paŭfinale konkursu talentaŭ «Ja mahu» na kanale «Biełaruś-1»
Pieśnia 13-hadovaj Patrycyi ŭziataja z paleskaha abradu «Pachavańnie strały». Salistka folk-hurtu «Rada» vykanała jaje na šou «Biełaruś-1» u sučasnaj aranžyroŭcy. Vakoł jaje studentki BDUKM i junyja śpievaki ź dziciačych hurtoŭ «Rada» dy «Vałoški» paŭtarali tyja dziejańni, što adbyvajucca padčas «Pachavańnia strały», varažyli zamovu. Aranžyroŭku pieśni Patrycyi padaryŭ muzyka Aleh Chamienka.
Patrycyja zajmajecca z vakałam z 5 hadoŭ, pačała ŭ ansambli «Vałoški», pastupiła ŭ muzyčnuju škołu. Tam na zaniatkach pa choru jana sustrełasia z nastaŭnicaj i kampazitaram Irenaj Katvickaj.
Dziaŭčynka nie tolki śpiavaje, ale vyvučaje biełaruskija tradycyjnyja tancy, cikavicca biełaruskaj arnamientykaj i źbiraje narodnyja instrumienty. Asabliva joj padabajecca hrać na akarynie, jakuju jana vykarystoŭvaje i padčas vystupu na «Ja mahu».
Na kastynhu konkursu žury spyniła Patrycyju na pałovie pieśni, uspaminaje maci Patrycyi Alena. U toj momant usie, chto pryjšoŭ jaje padtrymać, padumali: «Usio, nie prajšła». Ale vierdykt byŭ inšy: «Ty nam dakładna pasuješ».

Za staražytnym abradam «Pachavańnie strały» jana nazirała ŭ vioscy Staŭbun Vietkaŭskaha rajonu: «Tudy pryjechali ludzi i z roznych bakoŭ Biełarusi, i z Rasii, a taksama ź Jeŭropy, — zhadvaje Patrycyja. — Tam babuli pravodzili abrad. Heta nie byli falkłarysty, a prosta nośbity abradu. Tyja, chto zachavaŭ abrad. Ja taksama brała udzieł razam ź imi».
«Pachavańnie strały» prachodzić uviesnu, heta raźvitańnie ź viasnoj i sustreča leta. U abradzie biaruć udzieł tolki žančyny. Jon značyć nie tolki spadzievy na dobry ŭradžaj: sama strała simvalizuje małanku, u niekatorym sensie i ŭsie biedy, a dziaŭčyny kačajucca na ziamli «da pary», «da zdaroŭja».
«Paśla abradu žančyny źbirajuć pa dzieviać kałaskoŭ, potym chavajuć ich pad dach chaty, u vuhał chaty, — zhadvaje Patrycyja. — A potym spalvajuć ich na Troicu. Kałaski źbirajuć, kab advieści biadu ad svajoj chaty, ad siamji. A spalvajuć, bo kali kałasok lažyć pad dacham, jon źbiraje na siabie niaščaści».
Pry padrychtoŭcy da kancertnaha numara Patrycyja vyvučała śpievy i stroi taksama pa knihach. Pryjšłosia navat trapić u muziej Akademii navuk. «Kali znachodzišsia ŭ hetym usim, heta zachaplaje», —pryznajecca jana.

Jaje nastaŭnica Irena Katvickaja — mastacki kiraŭnik Akana i dziciačych prajektaŭ «Rada» dy «Viera&Patrycyja», brała ŭdzieł u prajektach «Kazałpin» i «Etna-fantazija». Zajmajecca z sotniaj dziaciej štohod. U 7 hod jaje vučni ŭžo adroźnivajuć śpieŭnyja tradycyi Paleśsia ad Mahiloŭščyny, a starejšyja jeździać vyvučać žyvyja abrady pa Biełarusi i razam z nastaŭnicaj apytvajuć nośbitaŭ tradycyj. «Dziakujučy dźvium «ikonam biełaruskaj falkłarystyki» Zinaidzie Mažejka i Tamary Varfałamiejevaj, a taksama šmatlikim daśledčykam i amataram dy ŭłasnym archivam zachavałasia bahata materyjałaŭ — jak aŭdyjo, tak i apisańnie abradaŭ. Chapaje i materyjałaŭ i dla tvorčaści, i dla dalejšych daśledavańniaŭ», — kaža Irena.
«Kožny hod baču na abradach usio bolš ludziej», — adznačaje Patrycyja. Dy taho nie dastatkova —viedajuć svaju spadčynu daloka nie ŭsie. Navat na konkursie «Ja mahu» inšyja ŭdzielniki pytali, jakoj krainy hetyja stroi — prychodziłasia tłumačyć, što ich krainy».
«Na hety konkurs ja pajšła, bo ludzi nie viedajuć ni svaich tradycyj, ni sapraŭdnych etničnych śpievaŭ, dla čaho jany śpiavalisia, dzie i kali. Nie viedajuć, jakija cikavyja i pryhožyja śpievy zachavała dla ich spadčyna. A ja chaču pakazać hetuju tradycyju ŭ cikavym dla moładzi vyhladzie».

Patrycyja razam z hurtom «Rada», u prajekcie «Viera i Patrycyja», a taksama solna niamała vystupała i ŭ Biełarusi, i za miažoj — jak dla vuzkaha koła amataraŭ falkłornych śpievaŭ, tak i na papularnych fiestyvalach nakštałt «Kamianicy» (na jakoj za štohadovy ŭdzieł atrymała zvańnie «Dzicia Kamianicy»), niaredka pieramahaje na biełaruskich i mižnarodnych konkursach.
Dziaŭčyna adnaznačna choča praciahvać muzyčnuju adukacyju, prahnie vystupać čaściej. «Ja ŭžo daŭno vyrašyła, što žyćcio budu źviazvać z muzykaj — mienavita narodnaj, z falkłoram», — śćviardžaje jana.

Sama Patrycyja nie vielmi časta słuchaje muzyku — prosta brakuje času. Ale kali słuchaje — pieravažna narodnyja śpievy albo muzyku z folk-matyvami.
«U jaje ŭsie fłeški zabityja «babulčynymi» śpievami», — śmiajecca jaje maci.
Patrycyi padabajecca słuchać «Pałac», «Troicu», «Stary Olsa», Guda, Kryvi, Akana. Joj adnolkava padabajucca i archaičnyja śpievy, i neafolk. A jaje ŭłasnymi śpievami cikaviacca jaje adnakłaśniki i siabry i, što vielmi pryjemna, ich baćki.
Śpiavačka nie baicca, što ciapierašniaja «moda na biełaruskaść» projdzie. «Dumaju, što hod praź dziesiać mnohim ludziam heta stanie cikava, bo zusim niadaŭna heta pačali pakazvać (pa TB — NN)», — miarkuje Patrycyja. Jana spadziajecca, što ŭ chutkim časie folk u sučasnaj apracoŭcy stanie nie mienš papularnym za estradnuju muzyku. «Jak i ŭ naš čas, tak i sto hod tamu kazali, što tradycyi pamirajuć, chutka ŭsio toje zabuduć — a tradycyi zachoŭvajucca i kultura biełarusaŭ žyvie» – dadaje Irena.
Tut nižej — samarobnaje videa Patrycyi da pieśni «Lacieła strała». Vystup na šou «Ja mahu» budzie adroźnivacca ad jaho prahramaj i kaściumami. Jon budzie pakazany 28 lutaha ŭ 19:15 na kanale «Biełaruś-1». Hledačy šou mohuć brać udzieł u SMS-hałasavańni.
Ciapier čytajuć
Jak razhuł pryrody viarnuŭ cieły Barbary Radzivił i vialikaha kniazia Alaksandra i čamu tajamnicu źniknieńnia ichnich rehalij zmahli raskryć tolki ciapier

Jak razhuł pryrody viarnuŭ cieły Barbary Radzivił i vialikaha kniazia Alaksandra i čamu tajamnicu źniknieńnia ichnich rehalij zmahli raskryć tolki ciapier
«Kali ciapier chierova, značyć, heta jašče nie kaniec». Pahutaryli z epatažnym «śviatarom XXI stahodździa», pra jakoha nie było čuvać piać hadoŭ paśla aryštu

Kamientary