U Zamku Łoki. Fota: R.B. Pedersen, Centre for Geobiology, University of Bergen
Na dnie Atłantyčnaha akijanu znojdzienyja niezvyčajnyja archiei, jakija jość pramiežkavaj formaj miž mikrobami i składanymi arhanizmami, kletki jakich majuć jadry, piša mižnarodnaja hrupa bijołahaŭ i akijanołahaŭ u časopisie Nature.
Na hłybini 2,5 km siarod siamiejstva hieatermalnych krynic («čornych kurylščykaŭ»), jakoje nazyvajuć Zamkam Łoki, byli znojdzienyja abryŭki DNK nieviadomych archiej, nazvanych Lokiarchaeota albo prosta Łoki.
Zahadkavaja prorva ŭ raźvićci miž bakteryjami i mnahakletačnymi arhanizmami akazałasia nie takoj vialikaj — padobna, što Łoki, choć i jość adnakletačnymi, bolš padobnyja da amiob i inšych praściejšych.
Analiz adnoŭlenaha hienomu Łoki pakazaŭ, što jany majuć nabor hienaŭ, jaki nie znachodziŭsia raniej ni ŭ archiej, ni ŭ bakteryj, ale jość asnovaj dla ŭsich siońniašnich mnahakletačnych. Imavierna, jany majuć hnutkuju (i padkantrolnuju im) kletačnuju abałonku i miembranu, mohuć zachoplivać kavałki ježy i «pieratraŭlivać» ich.
Padobna, što daŭni rodzič Łoki kala 1,5-2 młrd hod tamu sprabavaŭ źjeści inšuju bakteryju, ale nie zdoleŭ jaje pieratravić — jana stała mitachondryjaj. Bolš poźni rodzič pasprabavaŭ źjeści cyjanabakteryju, ale zrabiŭ jaje svaim chłarapłastam.
Navukoŭcy źbirajucca viarnucca da Zamku Łoki, kab pasprabavać adšukać jašče bolš prymityŭnyja arhanizmy dy vyznačyć momant, u jaki ad archiej adasobilisia eŭkaryjoty — arhanizmy z adasoblenymi jadrami kletak, da jakich naležać usie raśliny, hryby i žyvioły, u tym liku my, ludzi.