artykuł za žnivień 2015 hoda.
Stała viadoma, za što zvolnili ministra enierhietyki
«Narod pavinien viedać, jak žyvuć čynoŭniki i ich svajaki, adkul hrošy i ŭłasnaść u hetych ludziej», — zajaviŭ Alaksandr Łukašenka. Adnak, nasupierak mierkavańniu kiraŭnika krainy, biełaruskija čynoŭniki nie chočuć publikavać svaje dekłaracyi ab prybytkach. Hienieralny prakuror Alaksandr Kaniuk tłumačyć, što «heta nie zusim etyčna».
Zrešty, formuła dabrabytu ŭ vysokich čynoŭnikaŭ padobnaja. Jašče za savieckimi časami ci na pačatku niezaležnaści jany atrymali pieršuju kvateru. Paśla zamianili jaje na bolš prestyžnuju i prastornuju. I narešcie pabudavali katedž u Drazdach ci kala ich.
Jak pracuje hetaja schiema? Adsočym na kankretnym prykładzie.
Uładzimir Patupčyk — adzin z dvuch dziasiatkaŭ biełaruskich ministraŭ. Jahonaje imia zhadvajecca redka, Patupčyk adkazvaje za enierhietyku. Hetaje viedamstva było na słychu padčas «navahodnich vojnaŭ» z Rasijaj, kali ŭ apošni momant vyznačalisia ceny na enierhanośbity. Ciapier na rynku zacišša, i ministerstva pracuje ŭ niabačnym režymie.
Etap nazapašvańnia kapitału
Uładzimir Patupčyk naradziŭsia ŭ 1958-m u Śvietłahorsku. Paśla zakančeńnia Biełaruskaha politechničnaha instytuta (ciapier BNTU) adpracavaŭ hod u Mazyry, a paśla viarnuŭsia ŭ rodny Śvietłahorsk. Z enierhietykaj jon byŭ źviazany tolki čatyry hady, maksimalna ŭźniaŭšysia da pasady zahadčyka łabaratoryi na TEC.
A paśla pajšoŭ pa partyjnaj i čynoŭnickaj linii. Na mnohich pasadach Patupčyk pracavaŭ tandemam z Alaksandram Jakabsonam. Byŭ vice-meram Śvietłahorska, jaki ličyŭsia «stalicaj narkamanaŭ», meram Mazyra padčas Dažynak, vice-hubiernataram Homielščyny…
U Śvietłahorsku Patupčyk mieŭ trochpakajovuju kvateru na vulicy Puškina. Jahony dom — staraja brežnieŭka, pabudavanaja jašče ŭ 1970-ja.
Paśla pierajezdu ŭ Homiel čynoŭnik pierapisaŭ žyllo na dačku Uljanu. Z ulikam ciapierašnich cen na nieruchomaść u Śvietłahorsku kvatera Patupčykaŭ kaštuje kala $35 tysiač.
Vyhadnaja pryvatyzacyja
U 2004 hodzie Patupčyka pieraviali ŭ Minsk. Spačatku jon staŭ pamočnikam Łukašenki (inśpiektaram pa stalicy), a praz dva hady — ministram pracy i sacyjalnaj abarony. Mienavita pad jahonym kiraŭnictvam była admienienaja bolšaść ilhotaŭ.
U adpaviednaści z ukazam «Ab stvareńni śpiecyjalnaha słužbovaha žyllovaha fondu» nivodnaja z hetych pasadaŭ Patupčyka nie praduhledžvaje vydzialeńnie słužbovaha žylla. Atrymlivaješ niemały zarobak — možaš zdymać kvateru ci adkładać na jaje kuplu.
Adnak Patupčyk niejkim čynam atrymaŭ kvateru ŭ domie na vulicy Biełaruskaj, na bierazie Śvisłačy.
Pieršyja žychary hetaha doma zasialilisia ŭ 2005 hodzie. Im vydavalisia daviedki «ab raźmierkavańni izalavanych pamiaškańniaŭ». Heta typovaja schiema dla dolevaha budaŭnictva. Ale ŭ Patupčyka takoj daviedki niama.
Jon pryvatyzavaŭ svaju kvateru ŭ kancy 2007 hoda, atrymaŭšy dazvoł pieršasnaha ŭłaśnika — Hałoŭnaha haspadarčaha ŭpraŭleńnia Kiraŭnictva spraŭ prezidenta.
Pryvatyzacyja — heta nabyćcio hramadzianami dziaržaŭnaha žylla. Kolki daviałosia zapłacić ministru pracy? Trochpakajoŭku płoščaj bolš za 90 m2 acanili ŭ 145 miljonaŭ rubloŭ. Pa tahačasnym kursie heta było kala $67 tysiač. Takim čynam, kvadratny mietr kaštavaŭ kala $746.
Ci nie zamała heta? U 2007—2008 hadach u Biełarusi naziraŭsia budaŭničy bum, žyllo ŭ Minsku padskočyła až da $2000 za mietr. A takaja kvatera, jak na Biełaruskaj, musiła kaštavać jašče bolš za košt prestyžnaha miesca. Vyhladaje, što ministr atrymaŭ vialikuju źnižku.
Patupčyk dahetul nie maje prava całkam rasparadžacca kvateraj. Značycca, płaciež za pryvatyzacyju nie byŭ adnarazovym, damova afarmlałasia ŭ rasterminoŭku. Z kožnym dniom devalvacyja «źjadaje» vypłaty. Kurs dalara z daty pačatku pryvatyzacyi vyras bolš čym u 7 razoŭ.
U vypiscy Nacyjanalnaha kadastravaha ahienctva niama infarmacyi, na jaki termin była aformlenaja jahonaja ipateka. Adnak jość paznaka, što spačatku dakumienty skłali z pamyłkami ŭ zakonie «Ab pryvatyzacyi» i dvuch artykułach Hramadzianskaha kodeksa.
Pa ciapierašnich rynkavych cenach kvatera Patupčyka kaštuje kala $180 tysiač.
Ścipły, ale darahi katedž
Karjera Patupčyka tym časam praciahvała iści ŭharu. U 2009 hodzie jon staŭ vice-premjeram pa sacyjalnych pytańniach. Praŭda, užo na nastupny hod jaho zvolnili z urada, a ŭ 2011 hodzie znajšli siniekuru — pasadu vice-śpikiera ŭ saviecie respubliki.
A ŭ mai 2012 hoda Minharvykankam vydzieliŭ Patupčyku ziamlu dla budaŭnictva katedža ŭ vodaachoŭnaj zonie za «Minsk-Arenaj». Ciapier jahonaja vulica Miastraŭskaja ŭvachodzić u skład rajona Ržaviec (byłaja nazva Lebiadziny).
Patupčyk akazaŭsia susiedam hrupy bankiraŭ na čale ź Piatrom Prakapovičam i Paŭłam Kałaŭram. Najimavierniej, pobač budavaŭsia i biehły kirhizski prezident Kurmanbiek Bakijeŭ.
Na ŭčastku Patupčyka paŭstaŭ nievialiki kamienny dvuchpaviarchovik z łaźniaj. Praŭda, panarama z voknaŭ za čas budaŭnictva istotna źmianiłasia. Adrazu za płotam Patupčyka razharnułasia budoŭla šmatpaviarchovikaŭ, jakija kančatkova zakryjuć katedž ad praśpiekta Pieramožcaŭ. Z bałkonaŭ kvater na vysokich pavierchach možna budzie nazirać za žyćciom čynoŭnika.
Afarmlajučy dakumienty na dom, Patupčyk zapeŭniŭ rehistratara, što budavaŭ katedž za ŭłasnyja hrošy, biez pryciahvańnia lhotnaha kredytu.
Kadastravy košt tych 14 sotak ziamli, jakaja dastałasia jamu, składaje $225 tysiač. Rynkavuju canu ryełtary mohuć nazvać tolki naŭskidku. Jana krychu nižejšaja, čym u Drazdach, dzie pačynajuć ličyć ad $1 miljona.
Padčas svajho budaŭnictva Patupčyk pierajšoŭ u ranh ministra enierhietyki. Apošni raz jon pracavaŭ u enierhietyčnyj halinie tryccać hadoŭ tamu.
***
Uładzimir Patupčyk nar. 1958 u Śvietłahorsku. Skončyŭ Biełaruski politechničny instytut (1980) i Rasijskuju akademiju dziaržaŭnaj słužby pry prezidencie Rasii (2002).
U 1980—1984 pracavaŭ na Mazyrskaj CEC, Śvietłahorskaj CEC i na «Homielenierha», u 1984—1990 — u Śvietłahorskim harkamie KPB. U 1990—1998 — namieśnik staršyni Śvietłahorskaha savieta narodnych deputataŭ, namieśnik mera Śvietłahorska. U 1998—2001 — staršynia kamiteta Homielskaha abłvykankama, u 2001 — mer Mazyra, u 2001—2004 — vice-hubiernatar Homielščyny. U 2004—2006 — pamočnik prezidenta (inśpiektar pa Minsku). U 2006—2009 — ministr pracy i sacyjalnaj abarony, u 2009—2010 — vice-premjer. U 2011—2012 — vice-śpikier savieta respubliki. Ad 2013 — ministr enierhietyki.
