Raskopki na miescy pieršapačatkovaha raźmiaščeńnia Łaŭryšaŭskaha manastyra. Fota sajta zviazda.by
Pry praviadzieńni archieałahičnych raskopak u Navahrudskim rajonie (Hrodzienskaja vobłaść) znojdzienaja redkaja matryca-piačatka druhoj pałovy XIII stahodździa. Archieałahičnaja ekśpiedycyja pravodziłasia ŭ lipieni na miescy pieršapačatkovaha raźmiaščeńnia Łaŭryšaŭskaha manastyra — adnaho z samych staražytnych u Biełarusi.
Jak paviedamiŭ BiełaPAN historyk udzielnik ekśpiedycyi Telman Maślukoŭ, pry raskopkach byŭ vyjaŭleny nievialiki pradmiet, jaki pry palavoj apracoŭcy znachodak papiarednie vyznačyli jak kamienny brusok.
Jon byŭ uziaty ŭ kalekcyju dla navukovaha vyvučeńnia. Pry dalejšym daśledavańni prafiesar Siarhiej Rassadzin vyjaviŭ, što na tarcy bruska vyrazany nadpis. Matryca-piačatka vyrablenaja sa słancavaha kamieniu.
Rasšyfroŭku nadpisu vykanała śpiecyjalist u halinie epihrafiki Ina Kalečyc. Jana vyznačyła, što charaktar nadpisu ŭłaścivy dla XII—XIV stahodździaŭ.
Nadpis na piačatcy spałučaje hrečaskuju i staražytnaruskuju movy i rasšyfravany jak «Śviataja pustyń».
Sioleta ŭ mai ŭ Połacku była znojdzienaja piačatka CHII stahodździa, jakaja naležała Jefrasińni Połackaj (ale nie matryca, a adbitak). Tamu, na dumku Kalečyc, hety hod u biełaruskaj archieałohii pa znachodkach možna ličyć i hodam piačatak.
Doktar histaryčnych navuk Siarhiej Rassadzin
Doktar histaryčnych navuk Siarhiej Rassadzin u kamientaryi BiełaPAN nahadaŭ pra značnaść Łaŭryšaŭskaha manastyra, jaki pry kniaziu Vojšałku byŭ palityčnym centram našych ziamiel.
Piačatak viadoma davoli šmat na staražytnaruskich ziemlach, ale heta nie sami piačatki, a adbitki. «Štempielaŭ, jakimi rabilisia adbitki na śvincy i inšych materyjałach, praktyčna nie było. I voś u Łaŭryšavie matryca-piačatka znojdzienaja. Śpiecyjalisty zaraz čytajuć lehiendu piačatki, heta nialohkaja sprava. Nie tolki na Rusi, ale i Jeŭropie Siaredniaviečča byli, napeŭna, maksimum niekalki dziasiatkaŭ matryc-piačatak. Ciažka pryhadać, kab niešta padobnaje było na Staražytnaj Rusi, nie havoračy pra terytoryju Biełarusi», — padkreśliŭ Rassadzin.
Znachodku jon nazvaŭ kaštoŭnaściu nacyjanalnaha maštabu, jakaja atrymaje adpaviednaje zachavańnie. Mahčyma, u kancy hoda piačatka budzie vystaŭlenaja ŭ Nacyjanalnym muziei historyi.
Raskopki na miescy pieršapačatkovaha raźmiaščeńnia Łaŭryšaŭskaha manastyra. Fota sajta novychas.info
Raskopki ŭ Łaŭryšavie płanujecca praciahnuć.
«My abirajem temu, pomnik, a potym tema i pomnik nas viaduć, vyznačajuć naš kirunak. Tamu zaraz abarvać raskopki u Łaŭryšavie my prosta nie majem maralnaha prava. My pakrysie zrazumieli sapraŭdnaje značeńnie hetaha pomnika, chacia jaho sprabavali prynizić, niejak zamaŭčać, pastavić pad sumnieŭ, ale pomnik havoryć sam za siabie, u tym liku i hetaj znachodkaj», — padsumavaŭ doktar histaryčnych navuk.
Znachodki z raskopak na miescy pieršapačatkovaha raźmiaščeńnia Łaŭryšaŭskaha manastyra. Fota sajta novychas.info
Zasnavalnikami manastyra ŭ XIII stahodździ byli Vojšałk (syn Mindoŭha), vialiki kniaź Litoŭski ŭ 1264—1267 hadach, i śviaty prapadobny ihumien Jelisiej Łaŭryšaŭski. U CHIII—CHIV stahodździach manastyr byŭ letapisnym centram krainy. U 1329 hodzie ŭ manastyry było stvoranaje rukapisnaje Łaŭryšaŭskaje Jevanhielle — pomnik biełaruskaha knihapisańnia, što zaraz znachodzicca ŭ Krakavie, u pryvatnaj biblijatecy-muziei Čartaryjskich.
Daśledavańni pravodziła archieałahičnaja ekśpiedycyja, jakaja składałasia z vałancioraŭ. Raskopkami kiravaŭ prafiesar kafiedry historyi Biełarusi i palitałohii fakulteta infarmacyjnych technałohij BDTU Siarhiej Rassadzin. Archieałahičnyja raskopki prachodzili piać hadoŭ. Za hety čas byŭ znojdzieny padmurak manastyra, bytavyja rečy, kieramika, kafla, maniety, jakija dazvalajuć datavać kulturny płast.
