Krasuj, Biełaruś!
Ja mušu pavinicca. Uvieś minuły hod ja raskazvaŭ vam pra nieistotnaje. Pra knižki, jakija nichto nie čytaje. Pra mastakoŭ, jakich nichto nie viedaje. Pra prablemy, jakija turbujuć vuzkuju prasłojku intelektuałaŭ – to bok tych, kamu i słova tut nichto nie davaŭ.
Uvieś hety čas Biełaruś žyła nasyčanym i zachaplalnym žyćciom.
Vychodziŭ film pra hien, jaki šturchaje čałavieka na šlach nianaviści, zdrady i płoščy. Pryjazdžaŭ Žerar Depardjo, i ŭ krainie nazaŭsiody zastaŭsia frahmient terytoryi, skošanaj lehiendarnym francuzam. Havaryła i pakazvała Biełaruskaje telebačańnie. Usio heta zastavałasia niezaŭvažnym dla majho aśleplenaha tannym elityzmam zroku.
Bolej za toje, ja śmiajaŭsia z taho, što ciešyła serca narodnaje, u toj čas jak serca narodnaje było ščaślivym. Siońnia ja vypraŭlu pamyłku. Siońnia ja raskažu pra rečy, jakija ŭ 2015-m składali tkaninu kultury haścinnaj krainy, u jakoj my žyviem.
Takim čynam, hałoŭnaje i sapraŭdnaje.
Kancert Alaksandra Saładuchi ŭ kłubie «Hrafici»
Usim, chto bolš-mienš sočyć za muzyčnym žyćciom, zrazumieła, što nastupnuju Nobieleŭskuju premiju Biełaruś atrymaje ŭ halinie muzyki, i łaŭreatam budzie Jon. Peŭnaje ŭjaŭleńnie pra Jaho vielič možna atrymać, čytajučy Jahony internet-sajt. Tam jość pra ŭsio. Pra toje, jak u sakaviku 2014-ha «da noh» «karala biełaruskaj estrady» «pała» Minsk-Arena. Pra «fiejeryčnuju kananadu kłubnych vystupaŭ metra». Pra konkurs pieśni na «Jeŭrabačańnie-2016» dla Saładuchi (ja ŭžo pišu, pakul prydumaŭ prypieŭ: «Ty moja samaja»).
Dyk voś. Hety Čałaviek pajšoŭ značna dalej za Barysa Hrabienščykova, jaki napiaredadni svajho minskaha kancerta ścipleńka praśpiavaŭ u pierachodzie. Hety Čałaviek pierajšoŭ usie miežy. Zakapaŭ akopy. Zalez u łahaviščy. I, što hałoŭnaje, vylez ź ich žyvy i niepadrapany!
Dadzim słova sajtu Soloduha.by, bo my tak usio roŭna nie skažam: «Za svaju praciahłuju estradnuju karjeru Alaksandr paśpieŭ vystupić na ŭsich mahčymych placoŭkach našaj krainy… Adnak kali surjoŭna zadumacca, prychodzić razumieńnie taho, što kancert u maleńkim kłubie «Hrafici» ŭ tvorčaści hałoŭnaj pop-zorki Biełarusi źjaŭlajecca pa-sapraŭdnamu znakavym. Siarod haražoŭ i pramysłovych budynkaŭ kłub, jaki ź ciažkaściu moža ŭmiaścić u svaje razmalavanyja ścieny (tak i napisana, «umiaścić u ścieny»!) sotniu čałaviek – miesca samaje što ni na jość andehraŭndnaje, a jaho naviedniki ŭ asnoŭnym maładyja amatary rok-muzyki… U takich niefarmatnych dla siabie abstavinach, vočy ŭ vočy z moładździu, jakaja vyrasła pad huki jahonych chitoŭ, Alaksandr Saładucha akazaŭsia, badaj, upieršyniu. I, treba skazać, bliskuča spraviŭsia z hetym vyprabavańniem».
Tym, chto jašče nie adčuŭ vielič padziei, što skałanuła stalicu ŭ studzieni 2015-ha, raim pahladzieć fotazdymak, padpisany jak «Alaksandr Saładucha razryvaje «Hrafici». Źviarnicie ŭvahu na miedytatyŭnuju ŭśmiešku na vusnach pop-praroka.
Biełaruska rvie internet
U hetym hodzie razryvaŭ nie tolki Alaksandr Saładucha i nie tolki kłub «Hrafici». U vieraśni hiendyrektar bresckaha AAA «Łahuna» Natalla Ilnickaja zrabiłasia sapraŭdnaj zorkaj «UKantakcika». Pačałosia ŭsio z taho, što niejkija jołupni ŭsumnilisia ŭ sapraŭdnaści fotazdymkaŭ, što demanstravali žančynu z futbolnaj kamandaj i na haradskim mierapryjemstvie. Chacia lubomu pilnamu hledaču adrazu bačna, što zdymki sapraŭdnyja!
I voś zdaryŭsia cud: Natalla tak spadabałasia karystalnikam internetu, što jany pačali źmiaščać jaje na inšych zdymkach. Taksama, zdajecca, sapraŭdnych (ale ja nie śpiecyjalist). Natalla ŭ łapach Kinh-Konha. Natalla lacić u kosmas. Natalla na karcinie Batyčeli.
Tak kiraŭnica z Bresta zrabiłasia navat bolš paznavalnym miemam za Ziałkoŭskaha (h. z. «pachmury biełarus»). Ja ščyra zajzdrošču papularnaści hetaj bieraściejki! Adno drenna. Spabornictva «kociki suprać hurkoŭ» dahetul bolš papularnaje. Vy, darečy, nie sprabavali? U vas skačuć?
Blinnaja «Mama Doma» Dzianisa Kurjana
U pryncypie, adkryćcio handlovaha centra «Moma» na stancyi «Mahiloŭskaja» samo pa sabie mahło b pretendavać na hałoŭnuju kulturnuju navinu hoda. Tut pryŭkrasna ŭsio: brendy, cyrymonija, na jakoj tančyli dziaŭčyny z barabanami ŭ sukienkach i husarskich kivierach (na žal, arhanizavać prajezd Suvorava na viarbludzie arhanizatary nie zdahadalisia, a było b stylova!); hałoŭnaje – toje, što kali aŭtar praz tydzień paśla «adkryćcia» zabieh u «Moma», kab uziać kavy ŭ «Haražy», vyśvietliłasia, što «Haraž» zakryty, jak i šmat jakija kramy, bo słova «adkryćcio» ŭ biełaruskaj ruskaj movie maje krychu inšaje značeńnie, čym u ruskaj ruskaj (značeńni hetyja jašče bolš uzbahačajucca padčas ekanamičnych kryzisaŭ). Pracavała tolki «Mama Doma».
Tak ja i daviedaŭsia, što zorki biełaruskaha telebačańnia ciapier nie tolki vypramieńvajuć z ekranaŭ, ale i kormiać narod. «Čamu blinnaja? – razvažaje Dzianis tut. – Tamu što heta bluda bazavaje, prostaje, zrazumiełaje lubomu biełarusu». U peŭnym sensie blinnaja – heta simvał biełaruskaha telebačańnia: jano taksama bazavaje, prostaje, zrazumiełaje lubomu biełarusu.
Blin, jak i telebačańnie, śvietły, žoŭty, prosty. Jon kormić straŭnik, u toj čas jak ekran kormić dušu. Ja ŭpeŭnieny: kožny biełaruski televiadoŭca musić mieć svoj charčavalny punkt u horadzie! I ŭ nas vielmi mała łokšynnych! Chaču bolej łokšyny! Što moža być smačniejšym za dobry paŭdniovakitajski marmyšel?
Handlovy centr «Leninhrad»
U pryncypie, adkryćcio handlova-zabaŭlalnych centraŭ było adnoj z asnoŭnych form biełaruskaj kultury ŭ 2015-m. Na fonie inšych HC «Leninhrad» adznačyŭsia ŭ pieršuju čarhu hłybokaj pavahaj da našaj ahulnaj historyi, da zmahańnia biełaruskaha naroda z caryzmam, panami i za sacyjalnuju spraviadlivaść.
Kastryčnickaja revalucyja, jakaja vyzvaliła narod ad pryhniotu i pryviała da źjaŭleńnia takich vybitnych piśmieńnikaŭ, jak Płaton Hałavač, Jazep Losik, Michaś Čarot, Maksim Hareckahi, Todar Klaštorny, była asnoŭnym natchnialnikam dla dyzajnieraŭ i nejmieraŭ hetaha meblevaha paradyzu.
Na adkryćci razdavali kalandaryki sa Stalinym na 2016 hod (chaču sabie taki), a jašče možna było pahladzieć na žyvoha Uładzimira Lenina. I niezrazumieła, čaho tam tym admarozkam u internecie nie spadabałasia!
Orden vybitnamu biełarusu
Jak tolki stała viadoma pra ŭručeńnie Ordena Francyska Skaryny viadomamu biełaruskamu kampazitaru i pradziusaru Viktaru Jakaŭleviču Drobyšu, šmat chto z suajčyńnikaŭ pačaŭ admaŭlać Drobyšu ŭ biełaruskaści. Maŭlaŭ, Drobyš – nie biełaruski kampazitar, bo nie razmaŭlaje pa-biełarusku i nie piša muzyku pa-biełarusku.
Bolej za toje, jon, zdajecca, nie naradziŭsia ŭ Biełarusi (chacia jakaja tam Biełaruś była ŭ dalokim 1966-m?) Chaciełasia b adrazu abvierhnuć apošniaje. Vikipiedyja, jakaja nikoli nie pamylajecca, paviedamlaje nam, što Drobyš naradziŭsia ŭ Leninhradzie. A «Leninhrad», jak bačna z papiaredniaj naviny, znachodzicca ŭ Minsku. Takim čynam, ź miescam naradžeńnia razabralisia.
Orden Skaryny dajecca za «značnyja pośpiechi ŭ halinie nacyjanalnaha i dziaržaŭnaha adradžeńnia, vybitnyja daśledavańni historyi Biełarusi, dasiahnieńni ŭ halinie nacyjanalnaj movy, litaratury, mastactva, knihavydaviectva, kulturna-aśvietnickaj dziejnaści». I litaralna ŭ kožnaj z hetych śfier Drobyš zrabiŭ niešta značnaje. Što da nacyjanalnaha adradžeńnia, Viktar Jakaŭlevič napisaŭ pieśniu «Časiki», dziakujučy hučańniu jakoj u kožnaj maršrutcy luby biełarus zajmieŭ niepieraadolnaje pamknieńnie pačać razmaŭlać na movie i słuchać svajo. Jak daśledčyk historyi Biełarusi Drobyš stvaryŭ tvor «Lubov vsiehda prava», jakaja vidavočna raspaviadaje nam pra kachańnie Žyhimonta i Barbary (bo tam jość fraza: «Znaješ što luboŭ nie ždiot – ana ni dla etava pridumana!»).
Dasiahnieńniem u halinie nacyjanalnaj movy ŭ Drobyša źjaŭlajecca toje, što jon havaryt pa-rusku, jak i bolšaść narmalnych biełarusaŭ. Jość u Viktara Jakaŭleviča zasłuhi i ŭ knihavydańni. A mienavita – pra jaho apisanaja bijahrafičnaja kniha, sto staronak, miakkaja vokładka. Biełarusy! Kali my ŭžo narešcie pačniom pavažać svaich i hanarycca imi?
Naprykancy zastałosia pažadać, kab niesapraŭdnych kulturnych vynikaŭ 2016-ha było bolej, čym sapraŭdnych.
