Trahikamiedyja pra Šabany sabrała ŭ try razy bolš za svoj biudžet u pieršy ž uik-end respublikanskaha prakatu.
Zbory skłali 162 miljony rubloŭ (z ulikam prevju na fiestyvali «Listapad»). Na film, jaki zdymaŭsia ŭ červieni 2015 hoda, vydatkavali 51 miljon rubloŭ.
«Vidavočna, my sabrali mienš, čym halivudskija błokbastary, — kamientuje Andrej Kurejčyk. — Ale ŭ nas było pa krainie ŭsiaho kala 40 sieansaŭ, pryčym u małych załach u asnoŭnym.
Dajcie nam takuju ž kolkaść załaŭ i raskład pa 3-4 sieansy ŭ dzień, jak siaredniaj rasijskaj kamiedyi, puścicie karcinu ŭ rehijony, i my patroim sumu zboraŭ»,
— upeŭnieny jon.
«HaraŠ» startavaŭ u prakacie 11 lutaha.
U Minsku stužka demanstrujecca ŭ kinateatrach «Maskva», «Pieramoha», «Art-kinateatr» i «Silvierskryn». A voś z prakatam pa rehijonach jość prablemy, kažuć stvaralniki.
«Mahiloŭski kinaprakat admoviŭsia prakatvać «HaraŠ» u vobłaści naohuł, — raspaviadaje prakatčyk i supradziusar filma Dźmitryj Fryha. — Film nie ŭbačać u Homieli — druhim pa pamierach horadzie Biełarusi.
Zabłakavany pakaz u Barysavie, Maładziečnie, Salihorsku. Mnohija harady, jakija zaklučyli damovy na sieans, raptam pačali sabatavać prakat našaha filma, faktyčna zryvajučy sieansy, admianiajučy tvorčyja sustrečy, nie vykonvajučy padpisanyja damovy. Heta prafiesijna? Pry hetym nam pišuć sotni aburanych hledačoŭ, žadajučych pahladzieć film u hetych haradach.
Čamu ŭsiakuju rasijskuju i amierykanskuju mišuru tam pakazvajuć, a biełaruskamu kino admaŭlajuć? Heta narmalnaja pazicyja ŭ hod biełaruskaj kultury?»
Siarhiej Mikulevič
Pra što «HaraŠ»
Heta film pra maładoha biełarusa, jaki pražyŭ piać hod u ZŠA, ale byŭ vymušany viarnucca na Radzimu.
Fiłasofskaja satyra na temu sutyknieńnia cyvilizacyj, kanfliktu pamiž zachodnim cyvilizavanym myśleńniem i kansiervatyŭnym postsavieckim.
Dzieja razhortvajecca na ŭskrainie Minska, u mikrarajonie Šabany (tamu i «Š» na kancy słova-nazvy filma). Šabany dla mnohich stali znakam «savieckaha» ładu žyćcia, mientalnaści i estetyki.
Hałoŭny hieroj (akcior Teatra biełaruskaj dramaturhii Arciom Kurań) — Vital Barzoŭ, źjechaŭ u ZŠA pa prahramie Work & Travel i pracavaŭ aŭtamiechanikam u prestyžnym aŭtaservisie ŭ horadzie Sent-Łuis. Paśla piaci hod žyćcia ŭ ZŠA chłopiec vyrašyŭ tam zastacca i, kab jaho nie vysłali na radzimu, parvaŭ biełaruski pašpart. Ale heta nie vyratavała jaho ad departacyi. Chłopiec apynuŭsia biez dakumientaŭ na radzimie. I adzinaje miesca, dzie jamu ŭdajecca znajści pracu — haražnaje STA na ŭskrainie Minska, u mikrarajonie Šabany. Jon pracuje pad kiraŭnictvam miascovych miechanikaŭ.
Rolu Barysa Ryhoraviča, brutalnaha ŭłaśnika haraža, vykanaŭ rok-muzyka Alaksandr Kulinkovič.
U filmie hučyć i pieśnia ŭ jaho vykanańni.
Maładaja aktrysa Lizavieta Šukava syhrała dačku čynoŭnika.
Jon pa ironii losu praviaraje toj haraž, i rabotniki STA vymušany adkuplacca ad pravierak. A tut jaho dačka pryjazdžaje ramantavać mašynu, i majstry «razvodziać» jaje na hrošy. Hrošy baćkavy, jasnaja sprava, a suma ŭdvaja bolšaja za toj chabar, jaki baćka atrymaŭ u haražy… Takim čynam pracaŭniki haraža addajuć słužboŭcu jaho ž hrošy, ich chapaje jašče i na pieršy zarobak Vitalu.
Pamiž hierojami stužki ŭvieś čas adbyvajucca śmiešnyja i nie vielmi sutyčki, z-za roznaha śvietaŭsprymańnia.
Niaŭdały emihrant nanoŭ adkryvaje dla siabie radzimu i sprabuje zrazumieć tonkaści myśleńnia miascovych žycharoŭ i niuansy pracy tut.
13 lutaha ŭ kinateatry «Maskva» adbyłasia i sustreča hledačoŭ sa stvaralnikami karciny i akciorami.
Toje, što ludziej u zale budzie bahata, ja zdahadaŭsia, kali kasirka, jakaja mnie pradavała kvitok, žartam spytała: «Siońnia što, ŭsie z haražoŭ źjechalisia?». Pakaz adbyŭsia pry anšłahu. Toje ž adbyłosia dniom raniej i ŭ Hrodnie.
Vystup tvorčaj hrupy zała vitała apładysmientami. Hierainiu filma Lizavietu Šukavu Andrej Kurejčyk pradstaviŭ, jak budučuju zorku biełaruskaha kino.
Publika pryniała film ciopła i emacyjna. Jana raz za razam vybuchała śmiecham i apładysmientami.
Asabliva hučnyja i praciahłyja apładysmienty hučali paśla «eratyčnaj» sceny Evieliny Sakura, jakaja syhrała stałuju stryptyziorku pa vykliku, jakaja ŭdzień pracuje ŭ adździele saczabieśpiačeńnia, afarmlajučy piensii, a ŭviečary padrablaje pa vykliku, kab zabiaśpiečvać dziaciej.
Taksama horača ŭspryniali hledačy fiłasofski «tutejšy padychod» — žarty pra čynoŭnikaŭ-karupcyjanieraŭ i «zakon pra darmajedaŭ». Žarty raskryvajuć prablemy, zrazumiełyja sučasnamu biełarusu, z tymi časam absurdnymi situacyjami, ź jakimi hramadzianinu davodzicca sutykacca ŭ štodzionnym žyćci.
Film adlustroŭvaje vobraz myśleńnia biełarusaŭ, jakija z adnaho boku žadajuć mieć zachodni ŭzrovień dabrabytu, ale nijak nie advyknuć dumać savieckimi štampami.
My imkniomsia da jeŭrapiejskich kaštoŭnaściaŭ, adnosim siabie da Jeŭropy, ale žyviom dzieści na jaje ŭskrainie. Jak Šabany, raźmieščanyja na ŭskrainie stalicy — nie centr, ale ŭsio ž častka horada.
Pobač sa mnoj siadzieli maładyja ludzi z Šabanoŭ.
Kali b nie čuŭ ich razmovy — padumaŭ by, što heta studenty, naprykład, Instytuta kultury. Akuratna, navat trochi ŭračysta apranutyja, kulturnaja razmova, ścipłyja i vychavanyja. Tolki čas ad času, kali pakazvali šabanoŭskija piejzažy, ažyŭlalisia, zhadvajučy, dzie toje ci inšaje miesca z karciny znachodzicca.
Publika ŭ zale była zbolšaha — sučasnaja moładź, ščyraja, adkrytaja i ŭdziačnaja. Naša budučynia.
U filmie nie było darahich śpiecefiektaŭ, vybuchaŭ i ekšenu. Prosta fiłasofska-satyryčny pohlad na sučasnaje žyćcio. Ale paśla prahladu zała doŭha apładziravała stojačy.
Kurejčyku i kampanii ŭdałosia nie prosta źniać niezaležnaje niekamiercyjnaje kino pra Biełaruś bieź dziaržaŭnaj padtrymki. Stvaralniki filma pakazali jaho na «Listapadzie», u Jeŭropie, i vyviali ŭ šyroki prakat. Pry hetym źbirajučy poŭnyja zały i prymusiŭšy havaryć pra svajo kino. Što ŭžo samo pa sabie zasłuhoŭvaje vialikaj pavahi.
Stvaralniki filma naŭmysna pakinuli kancoŭku biez raźviazki.
Zdymačnaja hrupa abiacała źniać praciah stužki. A ŭličvajučy zacikaŭlenaść hledačoŭ, heta całkam vierahodna. Tolki pa vynikach startu film staŭ druhim pa prahladach paśla amierykanskaj stužki «Dedpuł», jakaja išła paralelna z «HaraŠom». Tamu vierycca, što my jašče pabačym praciah historyi pra biesšabašnych šabanoŭskich aŭtaramontnikaŭ.
Aleh Hrušecki
* * *
Źniaty za paru tysiač dalaraŭ i čatyry dni
Ideja filma naradziłasia ŭ kampazitara Dźmitryja Fryhi. Jon padzialiŭsia z apierataram-pastanoŭščykam Alaksandram Krupinaj i scenarystam Andrejem Kurejčykam, paśla čaho Andrej napisaŭ scenar. Stvaralniki źniali film całkam za ŭłasnyja hrošy, vydatkavaŭšy 51 miljon rubloŭ. Zdymki prachodzili čatyry dni ŭletku 2015 u Šabanach i astatnim Minsku. Praca išła ŭ aŭralnym režymie, pracavali pa 15 hadzin u sutki.
