Vital Laščuk i Alaksiej Fokaŭ
U studzieni Alaksandar Łukašenka zajaviŭ, što «niekatoryja tak zvanyja śmiełyja ludzi, bajeviki, jakija vajavali ŭ Danbasie, pazirujuć užo ŭ Miensku sa zbrojaj». «Staŭleńnie Biełarusi da takich vajakaŭ, jakija vajavali va Ŭkrainie z taho ci inšaha boku, viadomaje. Raźbirajciesia imhnienna razam ź milicyjaj i KDB. Nijakich pazioraŭ, nijakich bajevikoŭ u krainie być nie pavinna», — skazaŭ jon.
Chto paziravaŭ sa zbrojaj u Miensku i ci byli hetyja ludzi zatrymanyja pravaachoŭnymi orhanami, dahetul nieviadoma. Ale ŭ sacyjalnych sietkach niaciažka znajści biełarusaŭ, jakija pazirujuć na Danbasie sa zbrojaj i z symbolikaj DNR-ŁNR, pryznanych va Ŭkrainie terarystyčnymi arhanizacyjami, abo tak zvanaj «Navarosii».
Vital Laščuk: ja hanarusia tym, što vajuju na baku «Navarosii»
Na momant razmovy 26-hadovy miančuk Vital Laščuk znachodziŭsia ŭ akupavanym prarasiejskimi bajevikami Novaazoŭsku. Da vajny jon paśpieŭ pasłužyć va Ŭzbrojenych siłach Respubliki Biełaruś, dzie atrymaŭ kvalifikacyju specyjalista pa ramoncie i ekspluatacyi braniatankavaha ŭzbrajeńnia i techniki. Paśla armii pracavaŭ u handlovym centry, a taksama instruktaram pa ekstremalnych vidach sportu i adpačynku ŭ zaharadnym klubie.
Na Danbas Laščuk pajechaŭ u 2014 hodzie. Pavodle jahonych słoŭ, trapić u padraździaleńni separatystaŭ zusim prosta: treba ŭziać kvitki i praz Rasieju dajechać da tak zvanych DNR-ŁNR.
«Nijakich prablemaŭ ź pierasiačeńniem miažy niama, pry ŭmovie, što z saboj ničoha zabaronienaha nie pieravozić i h.d. Pastupleńnie na słužbu taksama, u pryncypie, vielmi prostaje — pryjaždžaješ u vajenkamat, zapisvajuć usie dadzienyja, potym usia infarmacyja praviarajecca — praviarajuć na pradmiet vyšuku, sudzimaściaŭ i h.d. Praź niekatory čas telefanujuć i prosiać prybyć», — kaža jon.
Na dumku Leščuka, na Danbasie z abodvuch bakoŭ vajujuć prykładna ŭ čatyry razy bolš biełarusaŭ, čym pra heta kažuć biełaruskija ŭłady (pavodle infarmacyi pravaachoŭnikaŭ — usiaho kala 140 čałaviek).
Laščuk upeŭnieny, što ŭ tych biełarusaŭ, chto vajuje na Danbasie, adnaznačna buduć prablemy na radzimie, bo ich pasprabujuć padvieści pad kryminalny artykuł «najomnictva». Praŭda, pakul pra nivodzin vypadak «aficyjnaha zaklučeńnia pad vartu» biełaruskich bajcoŭ DNR-ŁNR jon nia čuŭ.
«Viedaju, što pa maju dušu prychodzili da svajakoŭ i cikavilisia, dzie ja i što rablu», — kaža jon.
Z taho času, kali jon źjechaŭ na Danbas, Laščuk nivodnaha razu nie źjaŭlaŭsia na terytoryi Biełarusi, choć viartacca planuje — kali nie nazaŭsiody, to na peŭny čas dakładna. Svajho ŭdziełu ŭ vajnie Laščuk zusim nie chavaje — nia bačyć u hetym nijakaha sensu:
«Dy ja i hanarusia tym, što na baku «Navarosii», bo ja vajuju za praŭdu. Pa vialikim rachunku, my robim siońnia tuju pracu, jakuju našy dziady i pradziedy nie zmahli darabić u 1945-m. A pryjedu — tam budzie vidać, što dy jak. Chavacca ja ni ad koha nie źbirajusia», — padkreśliŭ jon.
Najomnikam Laščuk siabie nia ličyć, bo, jak jon śćviardžaje, «my nie atrymlivajem hrošy za toje, što vajujem — tym bolš takich kazačnych sumaŭ, jakija ahučvajuć ukrainskija ŚMI». Padraździaleńni DNR-ŁNR jon nazyvaje nie «bandfarmavańniami», a «dobraachvotnickaj armijaj». A voś na baku Ŭkrainy, ličyć, jakraz vajujuć najomniki, i jon upeŭnieny, što «Pravy sektar» naŭprost «spansujecca Zachadam». Paćviardžeńniem hetaha, u pryvatnaści, Laščuk ličyć ściahi inšych krainaŭ, jakija čas ad času źjaŭlajucca na linii frontu z ukrainskaha boku.
«Ja navat bačyŭ biełaruski ściah, ale jon pravisieŭ dnia dva tolki, potym jaho źniali», — dadaje jon.
U padraździaleńniach DNR Laščuk pačynaŭ słužbu šarahovym mechanikam-vadzicielem BMP, ale dasłužyŭsia da pasady kamandzira roty. Jon padkreślivaje, što pajechaŭ vajavać za ideju.
«Suprać neanacyzmu, jaki kvitnieje ciapier va Ŭkrainie, suprać hiej-paradaŭ, jakija tak ułaścivyja Zachadu. I suprać taho, kab brat zabivaŭ brata. Ja narodžany ŭ vialikaj Krainie Savietaŭ, u jakoj i padumać nichto nia moh, što ŭkrainiec budzie patrabavać zabaranić rasiejskuju movu, tamu što jamu skazali z Zachadu, i h.d. Ja ŭžo nie kažu pra toje, što rabujuć i zabivajuć mirnych žycharoŭ, dziaciej i h.d.», — kaža jon.
Laščuk upeŭnieny, što Biełaruś pavinna tak ci inakš padtrymlivać separatysckija ŭtvareńni na ŭschodzie Ŭkrainy.
Na pytańnie, što jon budzie rabić, kali da ŭłady ŭ Biełarusi pryjduć ludzi, jakija abiaruć eŭrapiejski šlach raźvićcia krainy, bajec DNR nia daŭ adnaznačnaha adkazu.
«Pakul la styrna ŭ Biełarusi tavaryš Łukašenka, jakoha ja, darečy, vielmi caniu i pavažaju, to jon takoha nie dapuścić, a tam pahladzim. Lubaja ŭłada pavinna być aficyjna abranaja narodam, i nijak inakš», — upeŭnieny jon.
Naahuł kanflikt na Danbasie Laščuk ličyć «vajnoj Zachadu i Ŭkrainy suprać žycharoŭ Danbasu, sa sprobami «zamačyć» aŭtarytet Rasiei».
Najaŭnaść rasiejskich vajskoŭcaŭ i techniki na Danbasie Laščuk pry hetym admaŭlaje.
Alaksiej Fokaŭ: Mianie pačynajuć nazyvać zabojcam i ludajedam
34-hadovy Alaksiej Fokaŭ, rodam z Harodni, vajuje na Danbasie z 2014 hodu. Pavodle jahonych słoŭ, da vajny jon pracavaŭ u sfery budaŭnictva. U 2001–2002 hadach słužyŭ va Ŭzbrojenych siłach Respubliki Biełaruś u voinskaj čaści ŭ Marjinaj Horcy (5-ja asobnaja bryhada specyjalnaha pryznačeńnia). Cikava, što, pavodle infarmacyi ŚMI, u hetaj čaści słužyli jašče jak minimum čatyry biełarusy, jakija ŭ 2014–2015 hadach pajechali vajavać za DNR.
Na staroncy bajevika «Ŭkantakcie» možna znajści šmatlikija karcinki z symbolikaj rasiejskaj ultranacyjanalistyčnaj arhanizacyi RNIE («Russkoje nacionalnoje jedinstvo»), a sama staronka padpisanaja na šerah supołak prychilnikaŭ RNIE ŭ sacsietcy. U tym liku na supołku «RNIE (Respublika Biełaruś)», dzie publikavalisia zakliki da biełarusaŭ zapisvacca ŭ dobraachvotniki i jechać vajavać za «Navarosiju». Na staroncy Fokava «Ŭkantakcie» staić davoli krasamoŭny status: «Idzie vajna ruskich suprać zachadu… prymi ŭdzieł u hetaj vajnie, kab vajna nie pryjšła zaŭtra ŭ tvoj dom».
U razmovie sa Svabodaj sam Fokaŭ pryznaŭ, što jon aktyvist RNIE. Ale ad pramoha adkazu na pytańnie, ci dziejničaje ŭ Biełarusi stałaja jačejka RNIE, bajavik uchiliŭsia. «RNIE paŭsiul, dzie jość ruskija», — dadaŭ jon.
Hetaksama jon uchiliŭsia ad pramoha adkazu na pytańnie pra ŭdzieł rasiejskaj armii ŭ kanflikcie na Danbasie: «Ruś — jana ŭsiudy, dzie ruskija. I kali zabivajuć ruskich, to i vojska ruskaje tam».
Na Danbas Fokaŭ źjechaŭ u 2014 hodzie, tamu što «imknuŭsia abaranić uvieś ruski narod». Z tych časoŭ jon nivodnaha razu ŭ Biełaruś nie pryjaždžaŭ.
«Pakul Łukašenka va ŭładzie, ja nie mahu pryjechać dadomu. Tamu što jon dziejničaje na dva franty. I tym, i hetym. Ciapier Łukašenka idzie suprać «russkoho mira», a raniej za jaho. Mnie śviecić pažyćciovaje źniavoleńnie, kali ja pryjedu», — dadaŭ jon, ale admoviŭsia tłumačyć, čamu mienavita «pažyćciovaje» (maksymalnaje pakarańnie pavodle artykuła «najomnictva» — 7 hadoŭ pazbaŭleńnia voli).
Fokaŭ — prychilnik kancepcyi «tryadzinaha ruskaha naroda», jaki byŭ nibyta štučna raźjadnany pry savieckaj uładzie. Pryčym jon upeŭnieny, što bolšaść žycharoŭ Respubliki Biełaruś — heta «vielikarosy», a biełarusaŭ «tolki čverć».
Z punktu hledžańnia Fokava, vajna na Danbasie — heta vajna ruskich z Zachadam.
«Idzie vajna ruskich suprać «eŭraŭkropaŭ» i «pindosaŭ». Paśla pieramohi budzie «praviť prav». Heta bačna ŭ viedyčnym pravasłaŭi», — kaža jon.
Jon dadaje, što na Danbasie siarod bajevikoŭ adčuvajecca peŭnaje rasčaravańnie ŭ svaich liderach: «Razumieješ, što mnohija pryjšli da ŭłady z tych, chto choča zarabić na vajnie».
Adkazvajučy na pytańnie, što jon budzie rabić, kali da ŭłady ŭ Biełarusi pryjduć ludzi, jakija paviaduć krainu ŭ Eŭropu, Fokaŭ zajaviŭ:
«Kali ŭ Biełaj Rusi (mienavita tak bajavik zaŭsiody nazyvaje Biełaruś. — RS) zachoča bolšaść naroda pryjści da Eŭropy, to ja ničoha nie zrablu. A kali jak Majdan, to ja zaliju kryvioju ŭsiu ziamlu i ništo mianie nia spynić. Mianie ŭžo tut pačynajuć nazyvać zabojcam i ludajedam, pažyralnikam ludziej. Ja šmat nahaniaŭ žachu na «ŭkropaŭ». Usio ž taki ja sałdat. A ŭsie astatnija byccam nie razumiejuć, što takoje śmierć. Ja hatovy pryniać śmierć i jaje nieści, i zalić ziamlu kryvioju svaich vorahaŭ».
Ličby pravaachoŭnikaŭ
Pavodle dadzienych biełaruskich pravaachoŭnych orhanaŭ, u vajnie na Danbasie prymała ŭdzieł kala 140 hramadzian Biełarusi z abodvuch bakoŭ, 8 ź ich zahinuli. MUS zajaŭlaje pra najaŭnaść materyjałaŭ u dačynieńni da 24 hramadzian Biełarusi, jakija vajavali ŭ Danbasie. Hetyja materyjały ciapier vyvučajucca Hienprakuraturaj i SK.
Ale pra nivodnuju kryminalnuju spravu pavodle artykuła «najomnictva» pakul nieviadoma.
