Sioleta vyjšaŭ pierakład jašče adnoj knihi Viktara Marcinoviča na niamieckuju movu. Uśled za «Paranojaj», jakaja dasiahnuła peŭnaha pośpiechu ŭ niamieckaha čytača, jaki zacikaŭleny Uschodniaj Jeŭropaj z tych ci inšych pryčyn, «Mova» dapoŭnić nievialikuju paličku pierakładaŭ ź biełaruskaj na niamieckuju. Aŭtaram recenzii źjaŭlajecca Marcin Bekier.
U nievialikim vodhuku asnoŭnaja ŭvaha kancentrujecca na styli i žanravaj prynaležnaści knihi. Siužet aśvietleny mienš. Padadzienaja tolki minimalnaja infarmacyja ab tym, što mova — heta «niesubstancyjanalny» narkotyk, jaki składajecca ź litar, i, kab dabicca stanu narkatyčnaha spjanieńnia, čałaviek pavinien prosta čytać litary. Jahony efiekt macniejšy za LSD. Za handal hetym rečyvam pahražaje śmiarotnaje pakarańnie.
Siužet ramana razhortvajecca z dvuch punktaŭ hledžańnia — dylera i spažyŭca. Kniha pačynajecca ŭ «staroj» Jeŭropie — u Varšavie. Rajon polskaj stalicy zusim źbiadnieŭ, u paraŭnańni z rasijska-kitajskim sajuznym horadam Minsk.
Asnoŭny ton ramana zadadzieny jahonaj žanravaj rastrojenaściu pamiž prypavieściu, dystopijaj i tryleram. Asnoŭnymi adznakami aŭtarskaha piśma Bekier ličyć paradaksalnaje źmiašeńnie ekzistencyjalnaści i ironii.
Asablivuju ŭvahu atrymlivaje humar ramanista. «Viktar Marcinovič raskazvaje z šałam, z mužnaściu, z žartam» (pa-niamiecku heta hučyć z unutranym rytmam: mit Wucht, mit Wut, mit Witz). Siudy ž treba zaličyć movu piśmieńnika. Beker ździŭlajecca ŭmielstvu Marcinoviča ŭ litaraturnaj hulni, jakoje miažuje z nachabstvam. Šmatuzroŭnievaść tekstu, na dumku niamieckaha recenzienta, hraje asablivuju rolu ŭ sile jahonaha mastackaha ŭździejańnia. Dziakujučy jamu ŭźnikaje asabliva mocnaje pryciahalnaje ŭździejańnie knihi.
Bekier źviartaje ŭvahu na toje, što raman «maje našmat bolš supolnaha z sučasnaściu, čym možna mierkavać z uvahi na letaźličeńnie 4741». Hetuju dumku jon pakidaje zbolšaha adkrytaj, nijak nie tłumačačy ani sens nazvy ramana, ani jahonuju pryviazku da ciapierašniaha stanovišča biełaruskaj movy ŭ Biełarusi. Jon pakazvaje heta na prykładzie taho, jak Marcinovič padaje prablemu šlubu i kachańnia. U budučyni biełaruskaha piśmieńnika hetyja źjavy ličacca kanstruktam minuŭščyny, całkam pieraadolenym. Kali apaviadalnik škaduje ab chałodnaj nieabaviazkovaści čałaviečych dačynieńniaŭ, jaho ruchajuć tyja ž rečy, jakija nadzionnyja i dla nas. Dla Bekiera mienavita ŭ hetaj spałučanaści ramana i ciapierščyny palahaje sakret pośpiechu «Movy».
«Historyja adnaho prychodu» — tak nazyvajecca recenzija. Bekier prezientuje čytaču svoj vopyt znajomstva z knihaj, jakaja adnačasova «hratesk, detektyŭ, kašmar, spjanieńnie». Heta «zadavalnieńnie ad čytańnia», ni ŭ jakim razie nie botanskaja navukovaja fantastyka». Heta mocnaje rečyva ŭ formie knihi, spažyvańnie jakoha možna paraić z najbolšaj achvotaj».
U kancy niamieckich recenzij tradycyjna paviedamlajuć biblijahrafičnyja źviestki pra knihu: Viktar Marcinovič, «Mova». Pierakład ź biełaruskaj Tomasa Vajlera. 400 staronak, pradajecca ŭ Hiermanii za 25 jeŭra.
