Pra vyniki farmiravańnia akruhovych vybarčych kamisij na majučych adbycca ŭvosień vybarach u deputaty Pałaty pradstaŭnikoŭ Nacyjanalnaha schodu presavaj słužbie Ruchu «Za Svabodu» raspaviadaje namieśnik kiraŭnika Ruchu «Za Svabodu», kaardynatar kampanii ADS «Za Svabodnyja vybary» Viktar Karniejenka.
— Kolki čałaviek ad demakratyčnych siłaŭ uklučana ŭ kamisii? Mnoha heta ci mała?
— Na siońnia ŭ skład kamisij trapili 30 pretendentaŭ ad śpisu 110, składzienaha ADS. (Pakul niama poŭnych dadzienych pa Minsku i Minskaj vobłaści.) Heta kala 2% ad usich siabraŭ akruhovych kamisij. My vyłučali minimalnyja patrabavańni, kali pretendavali tolki na 10% miescaŭ u kožnaj akruzie. Na maju dumku, navat 109 miescaŭ dla pradstaŭnikoŭ demakratyčnych siłaŭ było b zamała. U kožnaj kamisii pavinien być choć 1 čałaviek ad apazicyi. 30 čałaviek, jakija prajšli, heta vielmi mała.
— Namieśnik strašyni CVK Mikałaj Łazavik kaža, što partyi pradstaŭleny dosyć «važka» i šmat jakija palityčnyja siły nie parupilisia pra toje, kab być prapanavać svaje kandydatury ŭ kamisii.
— Kab nie było hetaj demahohii my i stvaryli adziny śpis 110 čałaviek. Spadar Łazavik pavinien vykonvać svaje abaviazki. Kali ŭzhadać patrabavańni Łukašenka ab uklučeńni pradstaŭnikoŭ apazicyi ŭ kamisii, možna zrabić vysnovu, što kiraŭnik krainy albo nie kantraluje situacyju, albo kaža niapraŭdu.
— Kaho ŭklučyli ŭ skład kamisij?
— Ja mahu skazać, chto nie patrapiŭ u kamisii. Heta były mer Homiela Śviatłana Haldade, miascovaja deputatka Valancina Kudłackaja ź Vierchniadźvinsku, były mer Barani Jury Nahorny. Pakul niama infarmacyi pra toje, ci stali siabrami kamisij były kiraŭnik dziaržavy Stanisłaŭ Šuškievič, były ministr abarony Pavał Kazłoŭski, były ministr pracy Alaksandr Sasnoŭski…
My vykarystoŭvali ŭsie dazvolenyja zakonam mahčymaści dla vyłučeńnia ŭ kamisii. Vyłučali kandydataŭ praz palityčnyja partyi, hramadskija arhanizacyi, šlacham zboru podpisaŭ hramadzian. Pry pryniaćci rašeńnia ŭklučać ci nie ŭklučać ludziej u skład kamisij ułady chutčej za ŭsio aryjentavalisia na asoby.
— Ci možna kazać pra niejkuju tendencyju?
— Tendencyja takaja, što ŭklučany albo tyja, chto pracuje na dziaržsłužbie, albo tyja, chto niejkim čynam mocna zaležyć ad ułady. Kali ŭzhadać situacyju z Alaksandram Miecham, možna čakać, što ŭ ludziej z demakratyčnymi pohladami, jakija trapili ŭ kamisii, albo namierany vyłučacca kandydatami, u budučym mohuć uźniknuć prablemy pa pracy. Miech nie pracuje. Jaho biespracoŭnym zrabiła ŭłada. Mienavita praz kantraktnuju sistemu ažyćciaŭlajecca cisk na sumlennych ludziej.
— Jaki ŭpłyŭ akruhovych kamisij na praviadzieńnie vybarčaj kampanii?
— Upłyŭ akruhovych kamisij nie treba prymianšać. Majučy mandat siabra akruhovaj kamisii možna šmat zrabić. Akruhovaja kamisija zajmajecca rehistracyjaj kandydataŭ, prymaje rašeńnie pra ich papiaredžańnie, albo źniaćcio. Siabra akruhovaj kamisii moža być na adnym z učastkaŭ dla hałasavańnia, nazirać za padlikam hałasoŭ i nie dapuścić falsifikacyj choć na dadzienym učastku.
— Jak Vy aceńvajecie vyniki farmiravańnia akruhovych kamisij?
— Pieršy indykatar demakratyčnaści vybaraŭ — našy prapanovy pastanoŭ CVK, jakija byli adkinuty. Zaraz faktyčna adkinuty našy prapanovy pa farmiravańniu akruhovych kamisij. Ja viedaju dakładna, što prezidyum ADS budzie abmiarkoŭvać hetuju situacyju. Mahčyma, što na akruhach, kudy nie ŭklučyli pradstaŭnikoŭ demsiłaŭ, budzie prapanavana demakratyčnym kandydatam źniać svaje kandydatury. Z majho punktu hledžańnia tam ułady nie źbirajucca pravodzić vybary demakratyčna. Mahčyma taksama źniaćcio ŭsiaho śpisa demakratyčnych kandydataŭ.
Naša reakcyja na takija dziejańni ŭłady budzie abaviazkova. My ličym, što demakratyčnaść majučych adbycca vybaraŭ pad vialikim sumnievam, i budziem infarmavać pra heta mižnarodnuju supolnaść i biełaruskich vybarščykaŭ.
— Što dalej?
— Vielmi važnym etapam dla nas budzie vyłučeńnie našych ludziej u siabry ŭčastkovych kamisij. My budziem imknucca, kab demakratyčnyja aktyvisty trapili ŭ kamisii tych akruhaŭ, dzie bałatujucca mocnyja demakratyčnyja kandydaty i dzie ŭ akruhovych kamisijach jość našyja pradstaŭniki.
Kolkaść pradstaŭnikoŭ apazicyi ŭ składzie ŭčastkovych kamisij budzie trecim testam dla ŭłady na demakratyčnaść vybaraŭ. Pieršyja dva jana poŭnaściu pravaliła.
