Krajaznaŭca ź Ivianca Valery Mazura vypadkova znajšoŭ u vioscy Nalibaki Staŭpieckaha rajona staruju manietu. Z ustupnaj ekśpiertyzy vynikaje, što znachodcy bolš za 1700 hadoŭ i jana była bitaja ŭ Rymskaj Impieryi, paviedamlaje «Błoh Nalibackaha kraju».
Niekalki dzion tamu ivianiecki krajaznaŭca pryjechaŭ u Nalibaki, kab pabačyć i sfatahrafavać miesca pažaru ŭ pačatku 17 stahodździa. U 1622 hodzie vioska była spalenaja šviedami i, miarkujecca, paśla hetaha jaje adnavili pobač z histaryčnym centram.
«Ja chadziŭ kala pojmy raki Lebiažody. Niekali jana była vialikaja, siońnia heta ścipłaja račułka. Tam ja znajšoŭ spalenyja kavałki škła, bronzy, miedzi i łatuni. Ja pačaŭ razhrabać hetaje miesca i pabačyŭ manietu», — raspaviadaje Mazura.
Valery Mazura źjaŭlajecca siabram Biełaruskaha hieahrafičnaha tavarystva. Jon pieradaŭ znachodku kaleham u Minsk na ekśpiertyzu. Pavodle ŭstupnaha ahladu, heta manieta Rymskaj Impieryi III stahodździa našaj ery.
Na aviersie maniety vyjaŭleny rymski impieratar Mark Aŭrelij Sievier Alaksandr. Jon zaniaŭ tron 13-hadovym chłopcam. Miarkujecca, što trapiŭ na tron u vyniku šmathadovych intryh jaho maci, Julii Mamiei, i babuli, Julii Miesy, i što žančyny kiravali za jaho. Na reviersie maniety — boh vajny Mars.
Amal identyčnaja manieta na sajcie Amierykanskaha tavarystva numizmataŭ datujecca 226 hodam.
Jak manieta mahła apynucca ŭ Nalibakach? Mahčyma, padčas spłavu pa race ŭ daŭniejšyja časy niechta jaje zhubiŭ. A moža, jana trapiła ŭ nalibackuju ziamlu i ad samich rymlanaŭ, miarkuje krajaznaŭca.
«Hetaje miesca apisvaŭ Hieradot, samaje viadomaje miesca ŭ vakolicy — voziera Kromań», — havoryć krajaznaŭca.
Paśla ekśpiertyzy Valery Mazura choča pieradać manietu i inšyja znachodki ŭładam Nalibackaha sielskaha savieta dla krajaznaŭčaha muzieja, jaki tam płanujecca stvaryć.
Pavodle adnaho z samych viadomych biełaruskich numizmataŭ Valancina Rabceviča, pieršyja antyčnyja maniety, jak vynik źniešnich ekanamičnych suviaziaŭ ŭschodniejeŭrapiejskich plamionaŭ, źjavilisia na ziamli sučasnaj Biełarusi ŭ kancy II — III pačatku st. n. e. U svajoj knizie «Pra što raspaviadajuć maniety» jon piša, što bolšaść znachodak antyčnaha bićcia vyjaŭlena na zachadzie Biełarusi.
