«Chaj Šunievič pieraapranajecca ŭ formu NKVD, a ja — milicyjant niezaležnaj Biełarusi». Spoviedź Michaiła Hramyki, jakoha zvolnili za abaronu Kurapataŭ
Pačatak lipienia vydaŭsia dla praparščyka milicyi Michaiła Hramyki haračym va ŭsich sensach. 3 lipienia jaho, supracoŭnika centra izalacyi pravaparušalnikaŭ na Akreścina, zvolnili z pracy, 4 lipienia — uziali pad vartu, a na nastupny dzień — asudzili na 10 sutak. Pryčynaj stała toje, što 44-hadovy Hramyka pryjechaŭ u Kurapaty, kab padtrymać pratestoŭcaŭ kala restarana «Pajedziem pajadzim».
14 lipienia Michaił Hramyka vyjšaŭ na volu i praz paru dzion pahadziŭsia pahavaryć z «Našaj Nivaj».
«Naša Niva»: Nu što ž, raskažycie, moža, spačatku, čamu pryjšli ŭ Kurapaty, što było z vami dalej.
Michaił Hramyka: Jak ja da hetaha dajšoŭ… (paśmichajecca)
Ja daŭno źbiraŭsia pajechać u Kurapaty ci, moža, nie tolki ŭ Kurapaty… Chacieŭ vykazać svaju dumku, pohlady na staŭleńnie ŭłady da našaj kultury, da movy, da ŭsiaho. Možna skazać, što ja zajzdrošču ŭkraincam pa-svojmu. Jany lubiać svaju movu, svaju kulturu, abaraniajuć ich. A ŭ nas heta ŭsio prapadaje.
Ale ž žonka pracuje na takoj pasadzie, jana dyrektar kramy, ale zarobak nievialiki… Dačka vučycca na płatnym va ŭniviersitecie, synu małomu 4,5 hoda… Heta ž usio strymlivaje.
«NN»: Nie chaciełasia lišni raz ryzykavać?
MH: Tak. Ale tut štości ŭsiaho naźbirałasia, usio syšłosia.
Toj ža ministr Šunievič Ihar Anatoljevič. Hetyja pieraapranańni ŭ formu NKVD, kali jon kaža, što toje naša historyja, naša spadčyna, piataje-dziasiataje… Nie viedaju, jakaja ŭ jaho tam spadčyna.
Maja spadčyna — Biełaruś. Ja milicyjant Biełarusi, niezaležnaj krainy.
Ad NKVD nikudy nie padziecca — tak, było, naša historyja, sumiesnaja z usim byłym Savieckim Sajuzam. Ale heta haniebnaja častka historyi. Zabycca jaje nie zabudziešsia, ale nie treba jaje vypinać. A kali hienierał adziavaje hetu formu — to nibyta my ŭsie, milicyjanty, jaje taksama adziavajem. Heta što značyć, što my hatovyja pracavać tymi ž mietadami, što i NKVD? Ja tak heta ŭsprymaju.
I niadaŭna ž Łukašenka skazaŭ, što kali my nie napružymsia, to pryjdziecca ŭvajści ŭ skład inšaj dziaržavy. I dumaju, blin, 25 hadoŭ išli-išli, maŭlaŭ, kroŭ z nosu, treba napružvacca. Robim-robim, raźvivajem ekanomiku, kulturu, jak nam kažuć, a znachodzimsia čort jaho viedaje dzie. I chto vinavaty, iznoŭ «narodziec»?
A milicejskaja forma? Jak tolki ŭ Rasii ŭvodziać novuju formu, pad hetuju marku mianiajuć i našaj milicyi na padobnuju, amal adzin u adzin. U nas što, svajoj dziaržavy niama? A ŭ joj niama dyzajnieraŭ hetych, kuciurje, kab stvaryć formu, jakuju možna z honaram nasić i kazać, što heta naša, biełaruskaja?
A na pačatku leta ŭviali novyja paśviedčańni. Uzor padobny na rasijski, tolki biez dvuchhałovaj kurycy, ź biełaruskim prezidenckim hierbam. Heta što, my rychtujemsia ŭvachodzić u skład Rasijskaj impieryi?
Usio heta nabiahaje, nazapašvajecca.
Plus pryjšoŭ ja na pracu, a kaleha, major, paśla słoŭ Łukašenki pra «ŭvajści ŭ skład inšaj dziaržavy» pačynaje pry mnie huhlić, kolki major palicyi zarablaje ŭ Rasii. Jon užo zdaŭ krainu faktyčna, jamu pofih, što tut.
Heta mianie taksama začapiła.
Atrymlivajecca, moža, sapraŭdy nieŭzabavie ŭvojdziem u skład Rasii? Ja sam rodam z paleskaj hłybinki. Dyk tam užo ŭžyvajuć rasijskija słovy. Raniej takoha nie było. Asimilacyja dabrałasia. Baćka moj u vioscy hladzić «Rasiju-24» non-stopam. Kisialoŭ, usio inšaje. Zdavałasia b, byŭ razumny čałaviek, luboŭ da historyi ŭ mianie ad baćki. A tut pryjazdžaju, havaryć niemahčyma. Zambavańnie idzie tym telebačańniem.
I voś valicca heta ŭsio na hałavu, niemahčyma. Dzie my, biełarusy, dzie my, dzie? A tut hetyja Kurapaty.
«NN»: Što vas tak aburyła ŭ historyi z Kurapatami?
MH: U mianie pytałasia sudździa, ci suprać ja restarana. Ja nie suprać restarana, ja ŭvohule suprać zabudovy Kurapataŭ. Heta biełaruskaja Hałhofa, miesca žurby. A tam budujuć i budujuć, parušajuć zakony. A z časam zusim zabudujuć i skažuć — dyk nie było tut ničoha. Nichto nie rasstrelvaŭ nikoha.
Ja čytaju naviny — pad restaranam pastajanna štości adbyvajecca, to Kułakova źbili, to jašče štości. Jany pastajanna tudy na rasijskich numarach pryjazdžajuć — heta śpiecyjalna. Śpiecyjalna spyniajucca, śpiecyjalna pravakujuć, vyklikajuć kanflikt, ahresiju. A paśla skažuć, maŭlaŭ, vo, apazicyja ahresiŭnaja, bulbabanderaŭcy.
«NN»: A navošta klijentam pravakavać pratestoŭcaŭ?
MH: Heta nie klijenty. Heta zasłanyja kazački. Što, jany nie viedajuć, što adbyvajecca vakoł taho restarana? Viedajuć, ale admysłova sadziacca ŭ mašyny, jeduć pad samyja varoty. Treba tam pajeści, dyk pastaŭ choć mašynu dalej, idzi piechatoju. Ale nie.
Jany buduć adkazvać paśla? Šunievič kaža, što parušeńni zakona buduć karacca. Ale ja sumniajusia, što pakarajuć ludziej, jakija Kułakovu ruku złamali. Daduć paru bazavych, moža, i ŭsio. Ale ž heta nieistotna.
Kali ja byŭ la Kurapataŭ, pryjazdžaŭ chłopiec, dyk jon padrychtavany byŭ. Vyjšaŭ z mašyny z razdrukovačkami, pačaŭ raskazvać, što rasstralali nie 200 tysiač, a maksimum 30.
Ja jamu kažu: dyk a kolki vam jak ruskamu čałavieku treba zabitych, kab možna było tančyć na hetych kostkach? Kab žerci šašłyk, zapivajučy harełkaj, kab pa baradzie ciakło, siadzieć i žerci na kaściach? A kolki treba tysiač zabitych, kab ty tam nie žer? Sotni tysiač? Miljony?
Voś niadaŭna iznoŭ pryjechali, ledź nie razdušyli ludziej mašynami. Čamu? Tamu što razumiejuć, što majuć padtrymku ŭ siłavych strukturach, što pakarańnia nie budzie. Śpiecyjalna dabivajucca jašče, kab biełarusy aburalisia, što rasiejcy takija svołačy. Navošta heta im treba, ja nie razumieju.
«NN»: Karaciej, naźbirałasia ŭ vas usiaho, vy nie vytryvali i pajechali ŭ Kurapaty, ja pravilna razumieju?
MH: Nu prykładna tak. Žonka jakraz źbirałasia da cieščy jechać u viosku. Ja kažu, u mianie tut spravy, toje-sioje. Advioz žonku, viarnuŭsia — i pajechaŭ u Kurapaty.
«NN»: Žonka viedała, što pajedziecie tudy?
MH: Što kankretna ŭ toj dzień pajedu — nie. Ale raniej ja kazaŭ, što źbirajusia, jana ŭsio ŭhavorvała jašče hod dapracavać… Ale ž tak toje nie skončycca nijak, tak i budzieš «dapracoŭvać jašče trochi» ŭsio žyćcio.
«NN»: Dyk moža varta było spačatku samomu zvolnicca, a paśla jechać pratestavać? Vy ž razumieli, što stracicie pracu.
MH: Uvieś sens byŭ u tym, što ja pryjechaŭ jak dziejny milicyjant, z paśviedčańniem. Ja spačatku ŭvohule dumaŭ pryjechać u formie, ale b tady vyhladała, što ja vystupaju ad imia MUS. A tak ja pryjechaŭ jak pryvatnaja asoba, ale jak čałaviek, jaki pracuje ŭ milicyi.
Mnie i kiraŭnictva kazała paśla: navošta ty tak, zvolniŭsia b i rabi što chočaš. Ale były milicyjant heta było b užo nie toje. Ja chacieŭ pakazać, što ŭ milicyi jość narmalnyja, hodnyja ludzi, jakija taksama pieražyvajuć za svaju radzimu, za ludziej svaich.
«NN»: Darečy, niekatoryja kazali, što vy pryjechali ŭ Kurapaty napadpitku.
MH: Nie, heta niapraŭda (śmiajecca). Ja chvalavaŭsia mocna, situacyja dla mianie była stresavaja. Ja ž nie kožny dzień vychodžu na niejkija akcyi. Niervovaść była.
«NN»: Pastajali vy tam, sfatahrafavalisia i što paśla? Pajechali dadomu spakojna?
MH: Tak. Na nastupny dzień mnie kiraŭnictva telefanuje, maŭlaŭ, treba sustrecca, padjedziem da vas, pahavorym, vy viedajecie ab čym. A ja siadzieŭ doma, piŭ piva. I dumaju nie, jość ža standartnyja milicejskija mietady, zaprosiać vyjści ŭ padjezd, a heta ž hramadskaje miesca, nu i zabiaruć mianie za znachodžańnie ŭ pjanym vyhladzie.
Tamu kažu: nie, davajcie zaŭtra. Pryjechaŭ na pracu, napisaŭ tłumačalnuju, mianie zvolnili z farmuloŭkaj «parušeńnie ŭmovaŭ kantrakta». Bo milicyjant abaviazany nie vykazvacca ŭ padtrymku partyj, ruchaŭ i abjadnańniaŭ. Praŭda, ja i nie vykazvaŭsia ŭ padtrymku kahości, ale treba ž było mianie zvolnić. Ale dumaju, chaj budzie tak, usio roŭna, znojduć inšuju farmuloŭku, kab vykinuć z pracy. Dy i dosyć ź mianie było ŭžo hetaj sistemy. Hniłaja sistema.
U nas ža i ideołahi pracujuć, pravodziacca ideałahičnyja zaniatki, hučać słovy pra honar, hodnaść, usio takoje… Ale dzie toj honar: aficerski, milicejski? Niama. Nie prysutničaje. Musić być poŭnaje padparadkavańnie zahadam, tolki «linija partyi».
Tyja ž iłžeśviedčańni amapaŭcaŭ [na sudach] — dzie tam honar? Jany ž viedajuć sami, što chłusiać. Ale heta zahad. A my, biełarusy, ludzi supierpavyšanaj vykanalnaści.
Trochi ja pieražyvaŭ, što načalstvu prylacić, bo ŭ nas ža kruhavaja paruka. A ja da načalnika vielmi dobra staviŭsia. Jon charošy mužyk.
Uvohule my, milicyjanty, kožny paasobku — vydatnyja chłopcy, a razam źbiareš — atrymlivajecca kavałak niezrazumieła čaho.
Bolšaść milicyjantaŭ — zołata, ale sistema tak vybudavana.
Raźvitaŭsia ja z kalehami narmalna, adzin tolki chłopiec mnie ruku nie pacisnuŭ. Kaža, nu tut videakamiery paŭsiul, nie mahu, nie kryŭduj. Jon u aficery źbirajecca iści, baicca.
Ale načalnika nie mocna pakarali, jamu «stroha ŭkazali», faktyčna vymova na słovach i ŭsio. Ja ŭzdychnuŭ z palohkaj. Zła ja nikomu nie žadaju.
«NN»: A kali i jak vas zatrymali?
MH: Ranicaj 3 lipienia telefanuje mnie načalstva. Tady ŭžo źjaviłasia pieršaja publikacyja ŭ internecie, napeŭna, infarmacyja pra mianie dajšła navierch.
Dali zahad mianie zatrymać da suda. I zahadali zrabić heta našym ža supracoŭnikam, ź jakimi ja pracavaŭ.
Ujaŭlajecie? Navat padčas paŭstańnia Kalinoŭskaha dazvalali aficeram carskaj armii pieravieścisia ŭ inšuju miascovaść, kab nie vajavać suprać suajčyńnikaŭ. Tolki Muraŭjoŭ-Viešalnik zabaraniaŭ pieravodzić, byŭ suprać, ličyŭ, što treba prymušać. I voś pa siońnia našaje kiraŭnictva karystajecca mietadami Muraŭjova-Viešalnika.
Telefanuje mnie vykanaŭca abaviazkaŭ namieśnika načalnika, kaža, što treba padjechać da ich, jość pytańni ŭ načalnika nakont formy. Ale ž heta pytańnie nadta drobnaje dla načalnika. Ja zrazumieŭ, što kali pryjedu, to tam i zastanusia. Tak i skazaŭ tamu namieśniku, ale toj stajaŭ na svaim.
Jechać da ich ja admoviŭsia. Kažu, jość pytańni? Chavacca nie budu, vyklikajcie ŭ sud. Tady papiaredzili, što buduć mianie šukać, adpracoŭvać adrasy, usio jak treba. Nu, kažu, heta ž vaša praca, pravilna?
Nu i pajechaŭ ja da siabra ŭ viosku, kiłamietraŭ 30 ad Minska. Pieranočyŭ tam, ranicaj, dumaju, pajedu dadomu, pryjduć pa mianie dyk pryjduć.
Niekalki kiłamietraŭ ad vioski adjechaŭ, zachacieŭ u prybiralniu. Spyniŭsia kala lesu. Zrabiŭ svaje spravy, sieŭ u svaju mašynu, i tut z sustrečnaj pałasy da mianie čyrvonaja mašynka zbočvaje i stanovicca nos da nosa. Ja źbirajusia jechać, mnie z mašyny mašuć — spyniajsia. U mašynie — supracoŭnik CIPa i v.a namieśnika načalnika CIPa.
Zzadu padjazdžaje «haziel» i błakuje adjezd. Z čyrvonaj toj mašyny vybiahaje čałaviek, moj kaleha, užo były, lacić da mianie. Ale ja pačaŭ źjazdžać, taja čyrvonaja mašyna pačynaje namahacca pieraharadzić mnie darohu, trochi bje ŭ bok, u vobłaść baka.
A kali b ja pierakuliŭsia ci mašyna zaharełasia? Heta što, ja taki kryminalnik?
Cikava, što zatrymlivali mianie na asabistych mašynach. Taja čyrvonaja — pryvatnaja mašyna praparščyka ź CIPa, jon ža i za styrnom byŭ. Vydatny čałaviek, dobry chłopiec — chrestamatyjny biełarus, typovy, stopracentny. Jon mnie zaŭsiody padabaŭsia, ja navat ciapier na jaho nie kryŭduju. Ale ž zahad jość zahad, ja ž kazaŭ, što biełarusy zvyšvykanalny narod.
Ja jamu skazaŭ paśla: «Tabie b skazali ludziej rasstrelvać — ty b stralaŭ. Nie tamu što zły ci chočaš zabić kaho. Nie chacieŭ by vielmi hetaha ŭsiaho b — ale stralaŭ».
Nu i voś, zahad atrymaŭ, jašče i načalnik pobač — nu i davaj mianie svajoj mašynaj bić.
Ja pajechaŭ dalej, čyrvonaja mašyna zastałasia stajać zzadu, «haziel» za mnoj. Ale paśla razumieju, što sensu niama ŭciakać. Hladžu na telefon — prapuščany ad taho namieśnika načalnika. Pierazvaniŭ, kažu, daj spakojna dajechać dadomu, pastaŭlu tam mašynu i ŭsio, biarycie mianie. Pazvaniŭ žoncy pa darozie, patłumačyŭ, što milicyja mianie zabiraje. Jana pakryčała na mianie trochi (paśmichajecca).
Pryparkavaŭsia kala doma, vyjšaŭ, mnie ruki za śpinu, kajdanki, na Akreścina, tam aformili i ŭ kamieru.
«NN»: Kali vas zatrymali?
MH: Heta 4 lipienia było, zatrymańnie. A 5 lipienia sud. 10 sutak aryštu. Na sudzie taksama cikava było. Vinavacili mianie ŭ pikiecie, za toje, što ź bieł-čyrvona-biełym ściaham ja sfatahrafavaŭsia. Ale ž heta spadčyna naša. Prezident ža prysiahu na im davaŭ, ustavaŭ na kalena, toj ściah całavaŭ.
Nu ja raskazaŭ sudździ pra majo staŭleńnie da Kurapataŭ. Kažu, byŭ toje nie pikiet. Sudździa prapanuje tady šukać i vyklikać śviedkaŭ. Ja razumieju, što ŭsio roŭna pryjdziecca ŭ kamiery siadzieć, čakać, pakul śviedki znojducca, paśla nastupnaje pasiadžeńnie… Ładna, kažu, nie treba šukać nikoha, chaj budzie pikiet.
Spadziavaŭsia ja, moža štraf daduć. Ale atrymaŭ 10 sutak.
Ja siadzieŭ z tymi ž faktyčna, kaho niadaŭna achoŭvaŭ. Hladziać, što tvar znajomy, ale dzie bačyli, uzhadać nie mohuć. Ja raspavioŭ, za što mianie pasadzili, praŭda, što milicyjantam byŭ, kazać nie staŭ. Padsadžvali da mianie «barabašku», kab raspytaŭ. Dumali, što mnie hrošaj zapłacili za pajezdku ŭ Kurapaty. Tak voś pracuje i dumaje sistema.
Sistema nastrojena Iharam Šunievičam. Ja jaho navat trochi razumieju, možna skazać. Jon rodam z Łuhanska. Ale jon ukraincam siabie nie ličyć. Atrymlivajecca, što i nie ŭkrainiec, ale i nie biełarus, i nie ruski. Jon Homo Soveticus 2.0. Što jon tut robić? Adčuvaje hetu ziamlu? Nie, heta prosta najmit, jaki musić być łajalny da ŭłady, bolš ad jaho nie patrabujecca.
«NN»: Jak siadziełasia?
MH: Ja byŭ nie ŭ CIPie, a pobač, u pamiaškańni IČU. Ale narmalna. Pieršyja paru dzion ja paśla ŭsich stresaŭ prosta spaŭ. Ludzi pobač siadzieli narmalnyja.
«NN»: A jak adreahavali na ŭsie hetyja padziei vašy svajaki? Žonka?
MH: Žonka svaryłasia, pahražała razvodam, toje-sioje… Nu pakryčali adno na adnaho. Ale paśla pačytała kamientary ŭ internecie, bolšaść była stanoŭčaja, to pamiakčeła.
Dačka suprać usich hetych situacyj, pieražyvaje, mohuć ža adličyć ž instytuta, ale padtrymała mianie.
Maci mocna pieražyvała: «Usio siało viedaje, biada!».
A baćka z bratam asudzili, baćka skazaŭ, kab ja i nie pryjazdžaŭ da jaho.
Ciešča padtrymała, darečy. Cieść byŭ nastrojeny admoŭna, ale ž u nas matryjarchat, usim rulić ciešča (śmiajecca).
«NN: A vy ž, jak supracoŭnik CIPa, viedajecie ŭsich hetych pikietoŭcaŭ: Sieviarynca, Daškieviča, Kułakova? Jak staviciesia da ich?
MH: Małajcy, što vychodziać.
Ja padčas pracy ŭ milicyi kazaŭ chłopcam: «Davajcie padumajem. Toj ža Sieviaryniec, u adroźnieńnie ad nas usich, matam nie łajecca, nie pje, nie kuryć, u Boha vieryć, biełaruskuju kulturu šanuje, za krainu pieražyvaje. Što jašče treba, kab być hodnym hramadzianinam Biełarusi? A jon tut čalicca».
Toje ž i pra Daškieviča mahu skazać, i pra inšych. Ja pju, maciukajusia, kuru…
Ja horš za ich u niekalki razoŭ. Da ŭsie my horš, pa sutnaści. U bolšaści ŭ nas ani ściaha niama, ani radzimy.
«NN»: Kazali, što vy padčas pracy ŭ CIPie da palityčnych stavilisia pa-čałaviečy.
MH: Raniej davali kamandu źvierchu, kab palityčnym było niaprosta. To bializnu nie davali, to kidali ŭ kamieru da bamžoŭ. A zaraz takoha ŭžo niama.
Sam ja asabliva Leanidu Kułakovu simpatyzuju. Prosty dobry mužyk. Byvała, ja ciškom jamu cyharety pieradavaŭ.
«NN»: A jak vy ŭvohule trapili ŭ milicyju? Jak i čamu vyrašyli stać milicyjantam?
MH: U milicyju ja trapiŭ amal vypadkova, ščyra skažu. Ale ja taki čałaviek, što kali formu adzieŭ, to treba pracavać hodna.
Ja rodam z Homielskaj vobłaści, vioska Hłuškavičy. Baćki tam i žyvuć, i brat rodny. Ja skončyŭ technikum, była mahčymaść pajści ŭ BNTU na treci kurs, ale vyrašyŭ, što ŭsie mužyki iduć u vojska. Adsłužyŭ, viarnuŭsia. Ažaniŭsia, žonka pryjazdžała ŭ maju viosku da babuli, tak i paznajomilisia. Žonka z-pad Minska, jana u Hłuškavičach žyć nie zachacieła.
Pierajechaŭ da jaje i jaje baćkoŭ, pačaŭ šukać pracu. Uładkavaŭsia spačatku ŭ pazaviedamstviennuju achovu. Ščyra, kali išoŭ, to i nie viedaŭ, što heta taksama milicyja, dumaŭ, budu vartaŭnikom.
Papracavaŭ spačatku ŭ achovie, paśla mianie ŭziali ŭ achovu ŭ Minsk. Pracavaŭ hadoŭ šeść, zatym pajšoŭ u «babry». Raniej byli «kraty» i «babry». Pieršyja achoŭvali mietro, druhija — abjekty «Vodakanała». Nu ja i staŭ «babrom». Tam hadoŭ siem pravioŭ, paśla pieravioŭsia ŭ vyćviareźnik. Papracavaŭ dva hady i zrazumieŭ, što treba sychodzić, bo ci zvolniać, ci pasadziać.
«NN»: Čamu?
MH: U vyćviareźniku niemahčyma biez prymianieńnia fizičnaj siły. «Klijenty» ciabie bjuć, plujuć u ciabie. I ciažka siabie kantralavać, kab bieź pieravyšeńnia paŭnamoctvaŭ, a čałavieka treba ž akuratna skrucić i «pakłaści spać». Niekatoryja svaim haŭnom sprabavali kinuć ci abmazać. Adzin taki pry mnie navaliŭ u štany, zasunuŭ tudy ruku, nabraŭ žmieniu i ŭ mianie kidaje. Hramadzianin! (śmiajecca).
Nie vytryvaŭ ja tam i pieravioŭsia ŭ sanitarnaje padraździaleńnie, jakoje źbiraje trupy pa horadzie, kali jość padazreńnie na kryminał. Bolš spakojnaj słužby ja nie bačyŭ: sutki praz troje, trupy maŭčać, chiba časam pachnuć nie vielmi.
Na žarhonie jość «hnilaki» — tyja, jakija daŭno lažać i pačali razłahacca. I ja amal u pieršy vyklik svoj pajechaŭ pa «hnilaka». Zabrali, advieźli ŭ morh, pajšli na abied. Načalnik pahladzieŭ, što ja jem spakojna, kaža: o, dyk budzieš pracavać!
Paśla hetaje padraździaleńnie skaracili. Chacieŭ viarnucca ŭ «babry», ale nie ŭziali, u mianie była vymova, bo nahavaryŭ usiaho načalniku. Ale heta adzinaja vymova za 20 hadoŭ! I toje jaje źniali paśla!
Nu i vybaru nie było asabliva. Pajšoŭ na Akreścina, tam zaŭsiody nie chapała ludziej. Pierapracovak było šmat.
I ja adpracavaŭ tam dva hady. Pačaŭ sutykacca z palityčnymi źniavolenymi.
«NN»: I kolki zarablaŭ praparščyk, jaki pracuje na Akreścina, kali nie sakret?
MH: Nie sakret. 800-850 rubloŭ.
«NN»: Kvateru pabudavali pad ilhotny kredyt?
MH: Tak, pad 3%.
«NN»: Nie škadujecie, što skončyłasia słužba?
MH: Nie. Navat kali siadzieŭ na sutkach, zrazumieŭ, što adčuvaju siabie lahčej, jak kamień ź plačej zvaliŭsia. Choć i za kratami, a było adčuvańnie voli. Jość ža paniaćcie takoje — «cisk pahonaŭ». I sapraŭdy nibyta jak ciśnie štości na ciabie. Ty pastajanna trymaješ siabie ŭ ramkach, kantraluješ kožny krok…
«NN»: Jašče pajedziecie ŭ Kurapaty?
MH: Pakul nie hatovy. Napeŭna, nie. «Maŭr zrabiŭ svaju spravu, maŭr moža sychodzić».
Sam ja liču, što svajoj pajezdkaj pad restaran zrabiŭ mała, z kamaryny nos. Ale choć štości zrabiŭ. Ja nie za hrošy ŭ Kurapaty jeździŭ. Ja pajechaŭ tudy dla siabie, dla syna svajho małoha. Nie chaču, kab jon vyras i čuŭ, što jaho baćka — były apryčnik.
I takich, jak ja, u milicyi chapaje ludziej. Tolki nie kožny moža rašycca na štości. Chtości z kłasikaŭ dobra skazaŭ: «Kali b zahadać biełarusu być biełarusam, to jaki b vydatny heta byŭ biełarus!»
Kamientary