Miesiac fatahrafii ŭ Minsku — heta 18 vystaŭ fatohrafaŭ i fotakalektyvaŭ z 10 krain na 7 staličnych placoŭkach i aŭdytoryja bolš za 500 000 čałaviek. Heta prapanova parazvažać pra fatahrafiju jak fienomien, instrumient i nahoda dla dyjałohaŭ, dyskusij i abmienu dośviedam. Voś užo piaty hod kamanda fiestyvalu trymaje biełaruskuju publiku ŭ intelektualnym tonusie — niečakanymi kancepcyjami, prajektami z samych roznych kutkoŭ ziamli i znakamitymi haściami.
Čžan Kiečun. Ludzi, jakija pierasiakajuć Žoŭtuju raku z fotazdymkam Mao Czeduna. Chenań, 2012.
Z 2016 hoda Miesiac fatahrafii ŭ Minsku vybudoŭvajecca vakoł prapanavanaj kamandaju temy: u 2017-m joju staŭ paniatak «kalektyvizacyja», u 2016-m — apazicyja «centr — pieryfieryja». Tema hetaha hoda, mahčyma, taksama šmat kaho ździvić. Zbolšaha z namieram nahadać publicy pieršapačatkovaje pryznačeńnie fatahrafii, ale i kab adznačyć ułasnuju pieršuju piacihodku, u 2018-m Miesiac fatahrafii ŭ Minsku zajaŭlaje ŭ jakaści sensavaha jadra jubilej.
Da interpretacyi jubileju ŭdzielniki i ŭdzielnicy asnoŭnaj fiestyvalnaj ekspazicyi na Kastryčnickaj, u novaj prastory lehiendarnaj «Halerei Ŭ», padyduć pa-roznamu. Pra jaho buduć razvažać jak pra adnu ź viech, što adlustroŭvaje asnoŭnyja etapy čałaviečaha žyćcia, jak pra śviata łakalnaha siamiejnaha maštabu i jak pra elemient nacyjanalnych kultur roznych krain i kantynientaŭ. Pačynajučy ź viasielnych tradycyjaŭ Kitaja 1985—2005 (Tama Saven), katałohu interjeraŭ litoŭskich zahsaŭ (Viłma Samulonicie) i archivu typovych siamiejnych śviat u Polščy (Pšemysłaŭ Pakrycki) i zakančvajučy vystavaj, prymierkavanaj da hadaviny trahičnaha sychodu Stenli Hryna.
V. Marcyjonka. Fotakarespandenty ŚMI padčas zdymkaŭ parada, 1970.
U miežach fiestyvalu ŭ Minsku budzie pakazany samy znakavy prajekt amierykanskaha fotažurnalista — «Čorny pašpart», unikalny dośvied śviedki i ŭdzielnika najvažniejšych padziej na terytoryi byłoha SSSR, va Uschodniaj Jeŭropie, Afrycy, Paŭdniovaj Amierycy i Blizkim Uschodzie troch apošnich dziesiacihodździaŭ.
U centralnuju ekspazicyju taksama ŭvojduć prajekt «Stračanyja terytoryi» polskaha fotakalektyvu Sputnik, jaki ŭ 2017 hodzie adznačyŭ svoj 10-hadovy jubilej, maštabnaja sieryja fatohrafa Edvarda Kertysa — kalekcyjaniera partretaŭ indziejcaŭ i zdymkaŭ Dzikaha Zachadu, u jakim naličvajecca niekalki tysiač vyjavaŭ, a taksama vystava daŭniaha hościa fiestyvalu Matyjasa Hardera, jaki vyvučaje temu kvietak u sučasnaj fatahrafii.
Upieršyniu ŭ fiestyvali voźmie ŭdzieł fatohraf z Kitaja Čžan Ke Čuń, aŭtar našumiełaha prajektu i fotaknihi «Žoŭtaja raka», jakija adlustravali try hady jahonych padarožžaŭ na składnym rovary ŭzdoŭž lehiendarnaj Chuanche.
Jubilej jak fatahrafičnuju temu, jakaja cikavić aŭtaraŭ ź Biełarusi i Rasii, u ekspazicyi reprezientujuć archiŭnyja vystavy «59/82. Adkrytyja źviestki biełaruskaj fatahrafii» (kuratarki — Antanina Ściebur i Hanna Samarskaja), «Dziavočy viečar» (kalektyŭ VEHA) i fotaknižnaja vystava «Hod svabody» (kuratarka Ała Miroŭskaja z kalektyvu Russian Independent Self-published). Takim čynam, na adnoj placoŭcy buduć pobač zdymki, jakija adlustroŭvajuć pieryjad amatarskaha kłubnaha ruchu Biełarusi siaredziny minułaha stahodździa, archiŭnyja viasielnyja zdymki ź siamiejnych albomaŭ biełarusaŭ i biełarusak, a taksama 13 fotaknih, jakija interpretujuć jubilej jak «asablivy čas dla volnych razvah pra važnaje».
Margrit Smulders, Bloody Roses, The Netherlands 2007
Upieršyniu ŭ historyi Miesiaca fatahrafii ŭ Minsku asnoŭnaja ekspazicyja budzie dastupnaja i nieviduščym ludziam. Kuratarka i aktyvistka Natalla Kavalevič, jakaja sama nie bačyć, admysłova arhanizuje inkluziŭny maršrut: kirujučysia im, zdymki možna budzie «pračytać» z dapamohaj hukaŭ i pachaŭ.
Na šlubnych tradycyjach biełarusaŭ zasiarodzicca prajekt «Biełaruskaje viasielle: abrad, nośbit, pieśnia» (kuratarki — Dzina Daniłovič i Nastaśsia Daniłovič) u Nacyjanalnym centry sučasnych mastactvaŭ. Fotahalereju z kalekcyi kabinietu tradycyjnych muzyčnych kultur Biełaruskaj dziaržaŭnaj akademii muzyki budzie supravadžać hukavy šerah — «hałasy» hierojaŭ viasielnych zdymkaŭ. Taksama ŭ miežach vystavy demanstrujecca film «Radziviłaŭskaje viasielle» (apieratar A. Hłuško, fota — A. Mikus, videamantaž — D. Kaściukievič). Jašče adzin prajekt, jaki zakranaje temu viasiella, budzie pakazany ŭ Breście, u prastory «KCH». Daśledujučy fienomien utylitarnaj fatahrafii ŭ internecie, Raman Traciuk sutykaje tradycyjnyja viasielnyja zdymki, zroblenyja na hetym śviacie, z elemientami suprematyzmu.
Piaty Miesiac fatahrafii ŭ Minsku praciahvaje tradycyi, zakładzienyja na fiestyvalach minułych hadoŭ. Sieryju albomaŭ «Biblijateka MFM» dapoŭnić novaja publikacyja: katałoh z pracami kłasika biełaruskaj fatahrafii, adnaho z zasnavalnikaŭ fiestyvalaŭ «Fotahrafika», piedahoha i publicysta Juryja Vasiljeva.
Hledačam budzie prapanavanaja i šyrokaja adukacyjnaja prahrama: lekcyi, prezientacyi i aŭtarskija ekskursii ad Andre Perlštejna, Pšemysłava Pakryckaha, Antaniny Ściebur i Hanny Samarskaj, Ały Miroŭskaj i Leny Chołkinaj. Dla achvotnych lepš razabracca ŭ svaich siamiejnych archivach i pieraŭtvaryć ich u fotaknihi ŭ miežach Miesiaca fatahrafii ŭ Minsku projdzie adnadzionny majstar-kłas ad udzielnic kalektyvu Russian Independent Self-published.
Prahrama 2018
Pry padtrymcy ambasady Francyi ŭ Biełarusi, Polskaha instytutu ŭ Minsku, Instytutu imia Hiote ŭ Minsku, dy halerei sučasnaha mastactva «Ŭ».
