U Minsku prezientavali knihi pra Dunina-Marcinkieviča i Ihumienskuju šlachtu
Historyk i archivist Źmicier Drozd i daśledčyca Alena Karoŭčanka prezientavali svaje knihi.

«Tajamnicy Dunina-Marcinkieviča» Źmitra Drazda pabačyli śviet dziakujučy kraŭdfandynhu, a «Ihumienskuju šlachtu ŭ Sibiry» Aleny Karoŭčanka vydała za ŭłasnyja hrošy.

Pieršaja knižka «Tajamnic», jakaja ciapier isnuje ŭ adzinym asobniku, — maleńkaja, na 284 staronki, biez kalarovych karcinak i ŭ farmacie zbornika artykułaŭ. Mienavita ŭ takim vyhladzie Źmicier Drozd i źbiraŭsia jaje pakinuć. Ale ŭ vyniku zvyšpaśpiachovaj kraŭdfandynhavaj kampanii na «Tałace» atrymałasia sabrać hrošy na knihu ŭžo zusim inšaha ŭzroŭniu.
Sponsarami «Tajamnic Dunina-Marcinkieviča» vystupili kala 100 čałaviek. Mienavita dziakujučy im atrymałasia źmianić farmat knihi. U novym vydańni 547 staronak. Pałova źmiestu knihi nidzie nikoli nie publikavałasia.
A samaje važnaje — jana źmiaščaje kala 200 dakumientaŭ (heta 90%), apublikavanych upieršyniu. U «Tajamnicach» apisany i ŭnikalnyja historyi z žyćcia dački piśmieńnika Kamiły Marcinkievič.
«Tajamnicy» «ŭvaskrašajuć» i mnohich svajakoŭ Dunina-Marcinkieviča. Aproč asoby ŭłasna piśmieńnika ŭ knizie ŭźnikajuć i inšyja hieroi: Adam Mickievič, Stanisłaŭ Parčeŭski… Adna ź piarlin knihi — navukovaja ekśpiertyza dakumientaŭ, jakija kaliści pradastaŭlaŭ sam Vincent Dunin-Marcinkievič. Jak apynułasia, mnohija ź ich sapraŭdy byli padroblenyja.

— Heta nie tolki płod majoj čatyrochhadovaj pracy, nad joj pracavaŭ ceły kalektyŭ, — kaža aŭtar pra knihu.
Ale i hety falijant źmiaščaje nie ŭsie znojdzienyja dakumienty. Pa słovach aŭtara, jon płanavaŭ vydać ich prynamsi piać. Bo pisać knihu pra Marcinkieviča — jak rabić ramont: možna pačać, ale niemahčyma skončyć.

— Heta, sapraŭdy, asbsalutna novy materyjał i novy padychod u historyi, — zaznačaje redaktarka knihi Hanna Kiślicyna. — Usie artykuły Źmitra byli źviazanyja z čałaviečaj asobaj Marcinkieviča. Naprykład, čytajučy ich, ja daviedałasia, što jon byŭ harbaty. Maniera Źmitra pisać — pryhodnicka-detyktyŭnaja. Ty idzieš pa Minsku i bačyš, što ŭ hetym budynku Marcinkieviča dapytvali, u hetym — sudzili… Jon ža byŭ avanturyst, padrablalnik dakumientaŭ, skradalnik dziaŭčat… Luboj jurydyčnaj kantory ja b paraiła ŭziać imia Dunina-Marcinkieviča. Bo na ŭsio, što ŭ jaho zapytvalisia, u jaho byŭ svoj adkaz. Naprykład, pytalisia: «Vy skrali svaju žonku?» — «Ja? Skraŭ? Dy nie, sama pryjšła».
Pa słovach Hanny Kiślicynaj, aŭtar «Tajamnic» — strašenny pierfiekcyjanist. Jon sačyŭ za jakaściu zdymkaŭ, da apošniaha nie vydavaŭ knihu, pakul nie sabraŭ usie dakumienty.

— Ja liču, što heta — fundamientalnaja reč. Takija knihi daŭno pavinny byli źjavicca z pryśviačeńniami Adamu Mickieviču, Ihnatu Damiejku, Tadevušu Rejtanu i mnohim inšym zorkam. Bo, daśledujučy žyćcio Rejtana, ja vymušany byŭ karystacca tym, što viedajuć pra jaho palaki — a heta zbor mifaŭ i błytanina. Toje ž samaje z Adamam Mickievičam, — zaznačyŭ daśledčyk bijahrafij Tadevuša Rejtana i Adama Mickieviča Źmicier Jurkievič.
Alena Karoŭčanka
Dla Aleny Karoŭčanka «Ihumienskaja šlachta ŭ Sibiry» — pieršaja kniha. Historyja jaje źjaŭleńnia pačałasia z taho, što aŭtarka stała daśledvać svoj radavod Viernikoŭskich.
Ciapier u jaje radavodzie 600 asob z hetaha rodu, i heta natchniła aŭtarku vydać knihu ź pieralikam imionaŭ šlachty z vakolicy Sucin Ihumienskaha pavieta, sasłanaj u Sibir za ŭdzieł u paŭstańni 1863 hoda. Aŭtaram daśledavana i praanalizavana mnostva hienieałahičnych krynic u archivach Biełarusi, Litvy i Rasii, prahledžanyja zapisy mietryčnych knih Tomskaha, Tabolskaha, Omskaha, Ufimskaha, Kazanskaha, Samarskaha, Kainskaha, Spaskaha i Navanikałajeŭskaha kaściołaŭ, Sierafinskaha i Błonskaha kaściołaŭ Ihumienskaha pavieta, sabrana ŭnikalnaja kalekcyja dakumientaŭ i fatahrafij. Los ssylnych, ich prodkaŭ i naščadkaŭ prasočvajecca na praciahu 200 hadoŭ — z pačatku XIX stahodździa da našaha času.
— Tam jość fatahrafii prodkaŭ, miesca žycharstva, historyi. U majoj knizie vielmi šmat mietryčnych vypisak. Ale heta nie prosta pakalenny rośpis ci bijahrafičny daviednik. Heta pašyrany varyjant hierboŭnika, — raspaviała aŭtarka.
Kniha Aleny Karoŭčanka sprościć pošuk dla naščadkaŭ šlachieckich radoŭ ź Ihumienu (ciapier Červień), historyi losaŭ jakich raskidanyja pa mnostvu archivaŭ pa ŭsioj Rasii.
— Pakaleńniam, jakija buduć za nami, možna jašče šukać i šukać źviestki ŭ archivach, i znachodzić niešta novaje. A jašče ja znajšoŭ u archivie samych blizkich siabroŭ i žonku, — padsumavaŭ Źmicier Drozd.
Nabyć knihi Źmitra Drazda i Aleny Karoŭčanka možna budzie ŭžo z paniadziełka ŭ «Akademknizie».
Kamientary