«Kanflikt miž staršynioj PENa Niadbaj i pieršym namieśnikam Ancipavym. U kancy druhoha hoda jon zajšoŭ tak daloka, što baki sfarmavali dźvie paralelnyja administracyi, kožnaja ź jakich viała svaje prahramy. Kanflikt musiŭ vyrašycca na źjeździe. Aleksijevič padtrymała Niadbaj i vystupiła, jak napisaŭ Fiaduta, «vohnietušycielem». Sfarmavali kampramisnuju Radu.
Staraja kamanda nie zdałasia i «padpaliła ofis». Vypadak ź Sieviaryncam byŭ cynična skarystany jak dymavaja zaviesa. Usio, što adbyłosia dalej, — piakielny soram», — napisaŭ Ihar Babkoŭ.
Raskazać pra ŭnutranuju kuchniu jon vyrašyŭ tamu, što praz abrazy, pravakacyi, niapravilnyja interpretacyi vakoł situacyi reputacyja PENa i litaratury imkliva padaje. «Chaciełasia pakazać tuju realnaść, ź jakoj paŭstali mylnyja burbałki našych ujaŭleńniaŭ», — patłumačyŭ jon «Našaj Nivie».
Ihar Babkoŭ.
Pa słovach Ihara Babkova, u kiraŭnictva PENa byli pryncypova roznyja stratehii.
«Niadbaj — mieniedžar jeŭrapiejskaha kłasu, jakaja pryjšła ŭ PEN paśla raboty ŭ polskich fundacyjach. Jana pasprabavała zrabić jasnuju i prazrystuju strukturu arhanizacyi. A Ancipaŭ, jak jon sam kazaŭ, za haryzantalnuju strukturu, tavarystva siabroŭ, jakija raźmiarkoŭvajuć zadačy.
Pry ŭsioj simpatyi da tavarystva siabroŭ, heta vyliłasia ŭ cyničnuju hrupaŭščynu, pry jakoj pačałosia ŭmacavańnie ŭłady peŭnaj hrupy.
Staraja kamanda na čale z Ancipavym pasprabavała maksimalna vyklučyć z PEN-centra ludziej, jakija ŭ ich ŭjaŭleńni hałasavali by suprać i ŭklučyć svaju hrupu padtrymki. Jašče kryšačku — i byŭ by rejdarski zachop PENa. Heta maje interpretacyi.
Prychod Aleksijevič i staroj hvardyi — sproba viarnucca da šlachieckaj demakratyi, kali kožny bok musić być pradstaŭleny i mieć prava hołasu», — miarkuje Babkoŭ.
Pieršy namieśnik staršyni Biełaruskaha PENa Taćciana Niadbaj raskazała, što ŭ ich z Ancipavym sapraŭdy było roznaje bačańnie paradku dnia arhanizacyi i śfiery jaje dziejnaści.
Taćciana Niadbaj.
«U pryncypie, heta narmalny praces — ja pryjšła ŭ arhanizacyju sa svaimi prapanovami, da bolšaści jakich nie ŭsie akazalisia hatovyja.
Pry hetym, prablemnyja situacyi nam udavałasia vyrašać praz Radu. Mnie, viadoma, patrebnyja byli pamočniki dla realizacyi šerahu prajektaŭ, tamu ja arhanizoŭvała sabie takich pamočnikaŭ. Ale ŭ vyniku nam (usim) udałosia realizavać značna bolš, a PEN abros novymi prajektami, idejami, premijami».
U čym kankretna zaklučalisia roznahałośsi, Taćciana ahučvać nie stała.
«My šmat pra heta razmaŭlali minułyja dva hady i siońnia chaciełasia b pakinuć heta ŭ minułym i hladzieć u budučyniu. Ciapier u mianie jość usie paŭnamoctvy, kab sfarmavać kamandu, jakaja b pracavała na dasiahnieńnie met, jakija stajać pierad arhanizacyjaj, z ulikam minułych dasiahnieńniaŭ i dziejnaści. A dla pracy nad dakładnym vyznačeńniem paviestki płanuju pryciahnuć aktyŭnych siabraŭ arhanizacyi», — adkazała jana.
Pavieł Ancipaŭ admoviŭsia kamientavać situacyju.
