Karanavirus pazbaviŭ mianie i vialikaha futboła. A matčy biełaruskich kamand užo daŭno nie hladžu.
Mabyć, viedajučy pra smutak miljonaŭ pa vialikim futbole, Youtube apošnim časam prapanuje pahladzieć daŭnija matčy ci ahlady tych matčaŭ. I ŭčora ja pačaŭ hladzieć.
Užo mnohaje zabyłasia, tamu nie moh nie pieražyvać toje, što dziejałasia ŭ histaryčnaj bitvie zbornaj Respubliki Kareja sa zbornaj Polščy na čempijanacie śvietu 2002 hoda. Vidovišča! Karejcy (nie darma na ich futbołkach vyjava tyhra) bilisia da apošniaj chviliny, praktyčna ŭvieś čas byli ŭ ruchu. I pieramahli 2:0. Pieršaja pieramoha karejskaj kamandy nad jeŭrapiejskaj ŭ finalnaj častcy čempijanatu śvietu. A potym ja adšukaŭ zanatavanuju mnoju spasyłku na matč Kareja — Niamieččyna. Dziela taho, kab jašče raz pahladzieć toj epizod, kali «azijacki karol Anhlijskaj lihi» Son Chyn Min zahaniaje miač u varoty niamieckaj zbornaj i pazbaŭlaje jaje prava praciahvać udzieł u ČS-2018. Pomnicca, ja ledź nie skakaŭ z radaści: niamieckaja mašyna lasnułasia.
Siońnia jašče adno novaje pieražyvańnie. Brazilija — Anhlija. Znoŭ matč ČS-2002, ¼ finału. Pamiataju, što Brazilija stała ŭ 2002-m piaty raz čempijonam, što Anhliju jana pieramahła, ale detali taho matču z pamiaci ŭžo ścierlisia. Chacieŭ by zaŭzieć za Braziliju, dzie Ranałdzińjo, ale ž na łaŭcy zapasnych u anhłaŭ siadzić Majkł Oŭen, jakoha ja ŭpadabaŭ z taje chviliny, kali pieršy raz ubačyŭ jaho na poli. Užo nie pamiataju, što za mižnarodny matč byŭ, zatoje pamiataju, što na poli źjaviŭsia chłopčyk, taki porstki pacanionak, jaki ani nie biantežyŭsia siarod atletyčnych dziadźkoŭ i ŭžo hetym budziŭ simpatyju. Potym ja daviedaŭsia, što anhlijskija zaŭziatary prazvali jaho Mahutnym Myšaniom i Załatym Chłopčykam. Dyk voś, na łaŭcy zapasnych siadzieŭ Załaty Chłopčyk. I ja nie moh vybrać, za jakuju kamandu mnie zaŭzieć. Da taho času nie moh, pakul sudździa nie vydaliŭ z pola Ranałdzińjo. Prysud byŭ spraviadlivy, ale Ranałdzińjo tolki-tolki zabiŭ u varoty anhielcaŭ bliskučy hoł. Heta raz. Pa-druhoje brazilcy zastalisia ŭ mienšaści, i ja ŭžo nie moh nie spačuvać im. Da taho ž Załaty Chłopčyk ź niejkaj pryčyny (ci nie traŭma?) tak i zastaŭsia na łaŭcy zapasnych.
Prahladajučy daŭni matč, ja pieražyŭ amal tyja ž pačućci, što i 18 hod tamu. Adroźnieńnie było adno: u 2002-m ja nie viedaŭ, što brazilcy pieramohuć anhłaŭ, što jany stanuć čempijonami.
Pahladzieŭšy novymi vačami daŭni matč, ja ŭsio ž vyrašyŭ spytacca ŭ znaŭcaŭ, chto z maich ziemlakoŭ hulaje ŭ kamandach biełaruskaj vyšejšaj lihi. Vital Hierasimienia, jaki ŭ «Hancavickim časie» piša pra sport, skazaŭ, što ŭ Słucku paŭabaroncam hulaje Ihar Babko z Kruhovičaŭ. Kruhovičy — heta były Słucki paviet. A chto ź pinčukoŭ? Patelefanavaŭ Viktaru Jarašuku ŭ Pinsk. Jon skazaŭ, što paŭabaroncami hulajuć Siarhiej Bałanovič ŭ «Šachciory» i Juryj Paŭlukaviec u žodzinskim «Tarpieda», bramnikam — Maksim Płotnikaŭ u minskim «Dynama». Karjera 34-hadovaha Ihara Babko i 32-hadovaha Siarhieja Bałanoviča, peŭna ž, zaviaršajecca, u 25-hadovaha Juryja Paŭlukaŭca i ŭ 22-hadovaha Maksima Płotnikava, možna dumać, jašče mnohaje napieradzie napieradzie. Treba pryhledziecca da ich hulni. Mo znoŭ pačnu zaŭzieć za minskaje «Dynama», jakoje ja pamiataju z taho času, kali ŭ im hulali Zaremba, Małafiejeŭ, Mustyhin. A mo navat i za «Tarpieda» pačnu zaŭzieć, choć, pryznajusia, nikoli nie bačyŭ matčaŭ z udziełam hetaha kłuba.
I ŭsio ž — jak ja sumuju pa vialikim futbole! Bieź jaho niejk niaŭtulna, biadniej. Ci chutka vyjduć na pali «Mančester Junajted», «Totenchem», «Atletyko» i «PSŽ»? Nu, i «Barsa». Hetaj družynie ja simpatyzuju za toje, što jana — za niezaležnaść Katałonii, za toje, što tam pałki katałonski patryjot Žerar Pikie.
Darečy, pra słova «zaŭziatar». Užo nie zhadaju, u jakim hodzie, ale pamiataju, što tady, kali Aleś Razanaŭ žyŭ na vulicyi Viery Charužaj, ja pačuŭ hetaje słova ź jahonych vusnaŭ. Havorka była pra futboł, i ja moviŭ słova «balelščyk», a Aleś mianie jak papraviŭ: «zaŭziatar». Ja ž spytaŭsia: a dziejasłoŭ jaki? Atrymałasia — «zaŭzieć», inšaha słova nie prydumali.
Zaŭziatar — heta, mabyć, anałah italjanskaha tifoso, a zaŭziatary — tifosi, bo biełaruskaje zaŭziataść na rasijskuju pierakładajecca jak 1. ŕjanosť; 2. ŕjanosť, horiačnosť, rietivosť, rvienije, usierdije. Darečy, słova «zavziatyj» majecca i ŭ rasijskaj (zavziatyj rybołov), ale «zaŭziatar» — heta nieałahizm (užo staravaty) Alesia Razanava, jaki, što praŭda, u maładości lubiŭ dužacca. Byŭ jon chłopiec niesłabieńki. Nie viedaju, ci dužaŭsia jon z takimi piśmieńnikami-dužańnikami, jak Janka Bryl i Uładzimir Karatkievič.
