Reklama na telebačańni, radyjo dy ŭ drukavanych ŚMI nastojliva zaklikaje: vyrašajcie majomasnyja prablemy lohkim rucham ruki – udzielničajcie ŭ latarejach dy vyihryvajcie kvatery, aŭtamabili, inšyja pryvabnyja rečy!
Jak ludzi staviacca da latarei, ci vierać u vyjhryš, my vyśviatlali ŭ minakoŭ na vulicach Miensku.
(Spadarynia: ) «Nu, kali čałaviek niešta vyjhraje – heta ž dobra, heta padarunak! Dziaržava – ludziam, narodu!»
(Spadarynia: ) «Kab hrošy atrymać, treba ich zarablać. Spadziavacca na niešta efemernaje možna ŭsio žyćcio – i hetak ničoha j nie dabicca!»
(Spadarynia: ) «Łachatron samy sapraŭdny. Sprabavali, kaniečnie. Syn hulaŭ. Kala hoda ŭ mianie syn nabyvaŭ kvitki. Nu, dźvie tysiačy ŭ lepšym vypadku jon vyjhravaŭ. I nia bolej».
(Spadarynia: ) «Ja vyjhraju, ale drobiazi. Što addała, toje j atrymała».
Pieršaja hramadzkaja latareja z hrašovymi pryzami nazyvałasia Lotto de Firenze i adbyłasia ŭ Flarencyi ŭ 1530 hodzie. U 17 stahodździ źjavilisia hulni kštałtu latarej, arhanizavanyja dziaržavaj. A siońnia na latarejnym rynku našaj krainy maje źjavicca elektronnaja hrašova-rečavaja latareja «Junosť», zasnavanaja ŭkazam kiraŭnika dziaržavy. Pavodle jaho, atrymanyja srodki pojduć na vypłatu zarobkaŭ i vydatki aparatu Centralnaha kamitetu BRSM. U toj čas jak balšynia latarejaŭ z prybytkaŭ prodažu kvitkoŭ farmuje pryzavy fond. Heta, darečy, viadoma nia tolki specyjalistam, ale i ŭdzielnikam hulni ŭ latareju:
(Dziaŭčyna: ) «Ja dva razy nabyła kvitki, nie vyjhrała i kinuła. Jak my vyvučali padatkovuju bazu, to 50% dziaržava zabiraje sabie, a 50% ad prybytku addaje na pryzy ludziam. Padatkovaja baza 7%, tak što padmanvajuć ludziej nia słaba».
Kamentuje ekanamist Michał Zaleski:
(Zaleski: ) «Možna jašče arhanizavać latareju «Śpiełaść» dla Pałaty treciaha sklikańnia, prykładam... Metavaje nakiravańnie hrošaj ŭ hetym vypadku – heta pieraraźmierkavańnie častki prybytkaŭ nasielnictva na mety, jakija nasielnictva nie ŭchvalaje. Na BRSM – heta padtrymka palityčnaj struktury. I atrymlivajecca jak u pieśni nepaŭskich časoŭ: «Vot jeśli každyj dał mnie po rublu, to ja kupił by siebie vsie, čieho lublu».
Ekanamisty i psycholahi ličać, što papularnaść latarej tradycyjna vysokaja ŭ tych krainach, dzie čałaviek nie bačyć mahčymaści zarablać dastatkova. Biełaruś u hetym sensie nie vyklučeńnie.
Psycholah Inna Malcava miarkuje, što zapatrabavanaść va ŭdziele u konkursie Fartuny vyznačajecca składam charaktaru:
(Malcava: ) «U latareju zazvyčaj hulajuć ludzi, jakija nie realizavali niejkija svaje žadańni, mety, mary. Heta dla ich niejkaja hulnia z realnaściu i fartunaj. Jany nie žadajuć brać na siabie adkaznaść za vyrašeńnie niejkich prablemaŭ, a pakidajuć ich na volu vypadku».
