Na mirnaj akcyi pratestu 14 lipienia, kali Viktaru Babaryku i Valeryju Capkału admovili ŭ rehistracyi kandydatami ŭ prezidenty, pamiž udzielnikami i amapaŭcami adbyłasia sutyčka. 22-hadovy Jaŭhien — videa padziejaŭ paźniej razyšłosia pa ŚMI — dapamoh adnamu z chłopcaŭ paźbiehnuć zatrymańnia, a sam akazaŭsia na ziamli, pad udarami kułakoŭ i dubinkaj. U toj dzień jon ščaśliva viarnuŭsia dadomu, z Martaj jany abmierkavali, što, moža być, varta na niejki čas źjechać z krainy, ale vyrašyli, što možna zastacca. Chutka chłopca zatrymali.
«Ja paŭdni nie mahła da jaho dazvanicca i pačała niešta padazravać, — dziaŭčyna na toj momant užo niekalki tydniaŭ jak źjechała ŭ Polšču rychtavacca da navučalnaha hoda. — Urešcie mnie patelefanavała mama Ženi i skazała, što jon zatrymany. U mianie byŭ šok. Stała vielmi strašna i soramna za toje, što ja nie ŭspryniała jaho aściarohi ŭsurjoz i nie skazała tady: «Sadzisia i źjazdžaj». Apošniaje pačućcio mianie raźjadała».
Ź Jaŭhienam jany paznajomilisia na alimpijadzie pa hieahrafii ŭ viciebskaj himnazii, dzie aboje vučylisia. «Ja pryjšła na alimpijadu i adrazu vydzieliła jaho siarod inšych, my niekalki razoŭ schadzili pahulać i z tych časoŭ stali paraj». Apošni navučalny hod jany žyli razam i pracavali ŭ Minsku: Jaŭhien paśla troch hadoŭ na fakultecie hieahrafii i hieainfarmatyki BDU aformiŭ akademičny adpačynak, a Marta paśla škoły ŭziała hod paŭzy.
«Ja pracavała ŭ šoŭrumie žanočaha adzieńnia i — možna skazać pryhoža — brend-mieniedžaram u instahramie. A Ženia pracavaŭ ź vielmi składanymi i niezrazumiełymi dla mianie rečami: šmat supracoŭničaŭ ź Minskaj urbanistyčnaj płatformaj, ź jakoj rabiŭ daśledavańni, zajmaŭsia Hieahrafičnaj infarmacyjnaj sistemaj, vučyŭsia prahramavańniu Python i ŭ cełym pracavaŭ u dastatkova novaj śfiery, dzie mała śpiecyjalistaŭ. Urešcie jaho zaprasili ŭ francuzski startap — ciapier im składana znajści Ženie zamienu».
Kali b nie zatrymańnie i prysud, u hetym navučalnym hodzie Jaŭhien by viarnuŭsia ŭ BDU, a Marta pierad pačatkam vučoby ŭ polskim Taruni jašče dva miesiacy praviała b ź im u Minsku. Ciapier jany kantaktujuć vyklučna praź listy. Dziaŭčyna piša ŭ kancy kožnaha tydnia i padsumoŭvaje toje, što adbyłosia za siem dzion, a kali choča skazać Jaŭhienu niešta terminovaje, prosić minskich siabroŭ razdrukavać jaje tekst i adpravić jaho zakaznym listom.
«U internecie ja pačytała parady, pra što lepš pisać źniavolenym. Ja mała raspaviadaju pra svoj emacyjny fon, tamu što emacyjny fon Ženi našmat važniejšy, ale ŭ drobiaziach pišu pra svajo žyćcio.
Kali tolki pryjechała vučycca, raśpisała, jaki ŭ mianie internat, jaki kalidor, jakoha koleru ja kupiła kresła. Časam dasyłaju fotazdymki, kab jon usio viedaŭ i ničoha nie prapuściŭ. Ja raskazvaju, jak šmat ludziej jaho lubić i chvalujecca za jaho. Časam pieradaju naviny, naprykład, pra vybary ŭ ZŠA: ja dakładna viedaju, što pa telebačańni jon ciapier hladzić «Davaj aženimsia», ale nakont navin nie ŭpeŭniena. Ženia ž časta piša pra svoj emacyjny stan — jon vialiki małajčyna i trymajecca badziora. Jon uspaminaje rečy, jakija raniej, moža być, caniŭ niedastatkova, — niejkija vandroŭki, viačorki ź siabrami, lubimy kapučyna ź siropam «Lasny arech». Byvaje, raskazvaje pra śmiešnyja vypuski «Davaj aženimsia».
Jość u Marty i lubimy list — u im Jaŭhien narešcie raspavioŭ, za što jaje kachaje. «Raniej, kali ja ŭ jaho pytałasia, jon upadaŭ u stupar i kazaŭ: «Nu, ty miłaja i dobraja». Ale ja nie chaču być prosta miłaj, i voś u adnym ź listoŭ jon padabraŭ pryhožyja słovy i ŭsio rastłumačyŭ. Ja časam pieračytvaju jaho ŭspaminy, i heta dadaje mnie sił».
Da suda ŭsio ciahnułasia vielmi pavolna, i heta dla dziaŭčyny było samym składanym. «Bolšaja častka šaści miesiacaŭ u SIZA prajšła biez dopytaŭ i niejkich dziejańniaŭ uvohule: my prosta pisali listy i nasili pieradačy. Pa pieršym časie było vielmi strašna, u hałavu pastajanna leźli pytańni, čym jaho tam kormiać i na čym jon tam śpić. Byvała, zasynaješ, a ŭ hałavie rezka vystrelvaje dumka, što Ženia tym časam śpić na narach. Adzinaje, supakojvała, što jon nie zaśpieŭ toje, što było na Akreścina paśla vybaraŭ: choć situacyja i pryhniatała, jon prynamsi ceły i zdarovy».
Padčas sudovaha pracesu ŭ Marty jašče była nadzieja na toje, što Jaŭhiena adpuściać, bo ŭ spravie było šmat niestykovak, a chłopiec dobra vystupaŭ. Ale kali prakuror (Zubko — NN) zaprasiła čatyry hady, nadzieja pačała źnikać. «Siabry, jakija byli na sudzie, napisali mnie pra prysud. Nie mahu skazać, što adrazu adčuła niejki šok — ja padrychtavała siabie da vialikaha terminu, da taho ž stała našmat ćviardziejšaj za hetyja miesiacy, ale ja razhubiłasia. U mianie było stolki pačućciaŭ, što ŭ vyniku ja nie adčuvała ničoha. Było vielmi baluča za Ženiu: u jaho vialikaja budučynia, jon vielmi zdolny, jon šmat čaho dasiahnuŭ za apošni hod, i ŭ jaho byli hrandyjoznyja płany. A tut u jaho ni za što chočuć adniać čatyry hady. Piatnaccać chvilin ja płakała, a potym padumała, što treba iści niešta rabić. Ciapier ja brend-mieniedžar Ženi — pišu pasty, kamunikuju ź ludźmi, źviazvajusia ź mižnarodnymi arhanizacyjami».
Z maci Jaŭhiena praz uzrovień siurealizmu jany navat krychu paśmiajałasia z suda. «U sudovym pracesie mianie bolš za ŭsio razzłavała, što na prośbu advakata zrabić ekśpiertyzu druhoha videa, na jakim Ženia byccam napadaje na amapaŭca, prakuror adkazała, što heta zaciahnie sudovy praces.
Heta vyklikała ŭ mianie isteryčny śmiech: u čałavieka zabirajuć čatyry hady žyćcia, kab nie zaciahvać sudovy praces. Nie razumieju, jak hetym ludziam potym śpicca pa načach».
Za apošnija miesiacy Marta zbliziłasia z baćkami Jaŭhiena, ciapier jana hadzinami razmaŭlaje ź jaho babulaj i abmieńvajecca ź joj paštoŭkami ŭ vajbiery, a dla małodšaj siastry chłopca starajecca pa mahčymaści zamianić brata.
«Kali blizki čałaviek znachodzicca ŭ niebiaśpiečnaj situacyi, kachańnie da jaho adčuvaješ u sto razoŭ macniej, i heta chočacca niejak kampiensavać. Mnie było niajomka i krychu soramna za toje, što ja nie mahu pajści i sama adnieści jamu pieradaču, ale ja starajusia rabić, što mahu, i nie davać volu emocyjam, bo ŭ turmie Ženia, a nie ja, i mnie nie varta zahaniać siabie taksama ŭ turmu, tolki mientalnuju».
Tym nie mienš zryvy zdarajucca: «U mianie byvajuć upadki, kali ničoha nie chočacca, a časam byvaje taki ahresiŭny stan, kali ty nie razumieješ, čamu nielha zrabić peŭnyja kroki i ŭsio heta zaviaršyć, čamu ŭsio heta adbyvajecca i adbyvajecca mienavita z nami. Tady chočacca kryčać i ŭsim pra heta raskazvać. Ale potym vyciraješ ślozy i praciahvaješ niešta rabić».
Pakul małady čałaviek za kratami, Marta znachodzić padtrymku ŭ siabroŭ i zahružaje siabie spravami, kab ruki i hałava ŭvieś čas byli zaniatyja, — pačała vučyć novuju movu, šmat čytaje i starajecca bolš pracavać. Dziaŭčyna zaŭvažyła taksama, što kapiruje zvyčki svajho chłopca, słuchaje padkasty, jakija słuchaŭ jon, i pje kavu, jakuju lubiŭ jon. «Takija šmatočki źbirajucca ŭ niešta cełaje i dapamahajuć zapaŭniać jaho adsutnaść». U suviazi z abvinavačvańniem i prysudam joj napisała šmat tych, chto viedaje Jaŭhiena, navat kali apošni raz jany kantaktavali niekalki hadoŭ tamu.
«Ja pačuła pra jaho šmat pryjemnych słoŭ, jon sapraŭdy nievierahodny čałaviek, i ja hanarusia tym, što mahu nazvać jaho svaim chłopcam».
Cichaja, jak jana siabie charaktaryzuje, Marta, bo nie lubić uvahu, ciapier vymušana kamunikavać ź vialikaj kolkaściu ludziej. Dziaŭčyna zaŭvažyła, što za apošnija miesiacy stała bolš śmiełaj, upeŭnienaj u sabie i stresaŭstojlivaj. «Paśla mamy Ženi mnie ŭ hetaj situacyi, napeŭna, ciažej za ŭsich, ale ja starajusia padtrymlivać inšych, bo mnie padajecca, što kali ja zasmučusia, to zasmuciacca ŭsie. Ja stała macniejšaj, ale mienš emacyjnaj — ciapier mnie składaniej płakać nad filmam i niečamu radavacca. Hety emacyjny stupar i dapamahaje, i pieraškadžaje».
Dziaŭčyna pastaleła, praanalizavała adnosiny ź Jaŭhienam i vyrašyła, što, kali jaje chłopiec vyjdzie, ich stasunki, mahčyma, buduć jašče lepšymi i ŭsio heta ŭ niejkim sensie pojdzie im na karyść.
«Časam ja nastolki jarka ŭjaŭlaju jaho viartańnie i nastolki napaŭniajusia pačućciom ščaścia… I kali ŭspaminaju, što heta, mahčyma, tolki pačatak, mnie stanovicca vielmi sumna».
Ciapier jana choča zrabić usio patrebnaje, kab paśla vychadu Jaŭhiena adrazu advieści jaho da psichołaha, pravieryć zdaroŭje, nakupić jamu novych rečaŭ, nakarmić da advału i zabiaśpiečyć chłopcu kamfortnuju abstanoŭku.
«Kali jon vierniecca, ja budu samym ščaślivym čałaviekam, bo budu viedać, što jon na svabodzie i ŭ kamforcie. Ja vieru, što ŭ vyniku termin jaho źniavoleńnia budzie mienšy. Tak što ruchajemsia dalej, niahledziačy ni na što».
