Alaksandr Dabravolski, Śviatłana Cichanoŭskaja, Franak Viačorka. Fota: Hanna Krasulina
«Meta hałasavańnia — mabilizacyja hramadskaj dumki»
— Franak, davajcie pačniom z zajavy Śviatłany. Vy čakali takoj kolkaści krytyki, jakaja abrynułasia na jaje adras z boku biełarusaŭ, jakija byli zaintryhavanyja anonsam?
— Ja mahu skazać, što my nie čakali stolki pazityŭnych vodhukaŭ, našy spadziavańni byli ŭ tym, kab mieć u pieršy dzień 100 tysiač hałasoŭ, a my atrymali bolš za 400 tysiač. Usie čakańni pieraŭzydzieny, i navat tyja, chto vykazvaŭ skiepsis padčas papiarednich kansultacyjaŭ, jany padtrymali, a zamiežnyja dziaržavy, jakija abiacali padtrymać, ale praź niekatory čas, užo praz paru hadzinaŭ, vypuścili svaje zajavy z reakcyjami. Tamu ŭsie čakańni pieraŭzydzieny, i my ź vialikim natchnieńniem praciahvajem hetuju kampaniju.
— Unutry krainy niekatoryja rasčaravana adznačali, što vaš hučny anons nie adpaviadaŭ samoj padziei.
— Dumaju, što čakańni byli roznyja i intryha była. Tyja, chto nastrojvaŭsia na vajnu, jany čakali abviaščeńnia vajny, tyja ŭ Administracyi Łukašenki, chto chacieli kapitulacyi, jany čakali, što Cichanoŭskaja zdajecca. Viadoma, kožny prajecyruje na svaje ŭłasnyja čakańni, strachi i bol. Ale našaj metaj była mabilizacyja hramadskaj dumki, mabilizacyja paradku dnia, mižnarodnaj supolnaści i, viadoma, tych, chto ŭ samim režymie nas padtrymlivaje, simpatyzuje albo nie vyznačyŭsia. I ŭsie atrymali pravilny sihnał.
— To-bok, heta byŭ čarhovy pierapis tych, chto za pieramieny?
— Łukašenka nie moža skazać, što pratesnyja nastroi zdulisia, ludzi adčuvajuć plačo siabra — toje, što było ŭ žniŭni i vieraśni. Była meta viarnuć hetaje adčuvańnie adzinstva. Plus my hetaj zajavaj raspačali palityčnuju viasnu. My bačym, što paśla hetaj trochmiesiačnaj zimniaj śpiački znoŭ na ŭsie pieršyja staronki ŚMI, błohaŭ viarnułasia palityka. Łukašenka choča, kab ludzi syšli z palityki, a naša zadača — kab ludziej trymać u palitycy, kab im było nie ŭsio roŭna, kab jany brali aktyŭny ŭdzieł u joj.
— Dobra, paŭmiljona čałaviek prahałasavali za pieramieny. Što dalej?
— 25 sakavika abviaščajucca pieršyja vyniki, heta taki pieršy ček-point, kali my pabačym, kolki ŭ nas aktyŭnych biełarusaŭ, jakija zastalisia ŭ Biełarusi i hatovyja zmahacca. My hetym samym padymajem tempieraturu pierad viasnoj, i my natchniajem ludziej na ŭznaŭleńnie ich aktyŭnaściaŭ, vuličnaha pratestu, niejkich pierformansaŭ. Dalej my źbirajem elektronnyja hałasy i natchniajem ludziej na vychad na vulicu.
Paśla 25 sakavika ŭ nas dva treki: adzin — praca ź mižnarodnaj supolnaściu, pradstaŭnikami režymu i Rasijaj pa arhanizacyi pieramovaŭ na ekśpiertnym i palityčnym uzroŭniach, a druhi trek — heta hramadski supraciŭ, ekanamičny i palityčny pratest. Nu i spadziajomsia, što ŭ niejki momant viernucca vialikija maršy ŭ centr horada. Apošniaje budzie mahčyma, kali budzie spynieny hvałt. Tamu što, jak pravilna niechta ŭčora skazaŭ: «Prybiare Łukašenka z vulicy svaich bajcoŭ — i pabačyć, kolki nas jość». Naša zadača mienavita da hetaha momantu pryjści — kab užyvańnie hvałtu stała nadta darahim dla Łukašenki.
— Ale na siońnia vidavočna, što hvałt, pa mienšaj miery ŭ najbližejšy čas, jość čym apłačvać. MUS užo zajaviła, što ź vialikim zadavalnieńniem budzie paŭtarać usio, što było raniej. To-bok ludzi pabajacca vyjści pad dubinki i ŭžo nie «sutki», a kryminalnyja terminy.
— U hetym i jość sens teroru, jaki jany arhanizavali, kali dali realnyja terminy Andrejevaj i Čulcovaj, vykacili abvinavačańnie Babaryku i Cichanoŭskamu, jakim pahražaje da 15 hadoŭ turmy, abvinavačańnie błohieram u ekstremiźmie. Sens u tym, kab usie bajalisia, i jany hetaha efiektu dabilisia, ludziam sapraŭdy strašna. Ale teror i represii kaštujuć doraha, ja nie ŭpeŭnieny, što jany hatovyja ich apłočvać, ułady blefujuć. Situacyja ŭ ich krytyčnaja, jany vielmi zaležać ad hrašovaj padtrymki, adčuvajecca, što ŭnutry tam niama takoj łajalnaści.
Aryšt Čyža, ucioki Rumasa, niejkija demaršy, publičnyja i niepubličnyja, asobnych aliharchaŭ — usio heta pakazvaje, što nie ŭsio spakojna ŭ karaleŭstvie. Paśla razmovy sa šviejcarcami my zrazumieli, što tam aktyŭna iduć niejkija hrašovyja apieracyi, ruchi aktyvaŭ z krainy ŭ krainy, i hetyja aktyvy naležać ludziam, źviazanym ź biełaruskimi elitami. Usio nie tak stabilna, jak jany sprabujuć malavać, ale ŭnutry ŭsio valicca — dastatkova pahavaryć ź ludźmi ź sistemy, i ty razumieješ, što nijakaha adzinstva, nijakaha kansalidavanaha režymu ŭžo ŭ Biełarusi niama.
«My nie zaklikajem ludziej sychodzić ź sistemy, my prosim kamunikavać i supracoŭničać z nami»
— Raz vy ŭžo zhadali Siarhieja Rumasa, možacie raskazać, ci vychodzili vy ź im na suviaź, ci, moža, jon źviazvaŭsia z kamandaj abo z samaj Cichanoŭskaj?
— Ja nie mahu pra heta havaryć u detalach, suviazi pramoj nie było, my kantaktujem z roznymi ludźmi pa roznych pytańniach. Ja maju, ščyra kažučy, vialiki aptymizm, ja baču, što ŭ nas pazicyja na vulicy moža i słabiejšaja zaraz, ale pazicyja palityčnaja, dypłamatyčnaja, u płanie resursaŭ — našmat bolšaja, čym u Łukašenki. Jon siadzić u svaim bunkiery z paraj čałaviek, jakim daviaraje, ale ŭsio, što adbyvajecca vakoł, — heta strata łajalnaści, i jon sprabuje heta vyrašać pryznačeńniem novych ludziej, pieratasoŭkami ŭ siłavym błoku — a heta ŭžo niedarma. Tamu što hetyja siłavyja viedamstvy taksama kamunikujuć albo z zachodnikami, albo z nami, albo z ruskimi. I Łukašenka ŭ abłožanym stanie, jon čaplajecca za hvałt, za zajavy, za samych łajalnych svaich ludziej, kab prosta vyjhrać dla siabie čas.
— U svajoj zajavie Cichanoŭskaja skazała, što siarod biełaruskaj namienkłatury jość ludzi, jakija hatovyja vas padtrymać i pajści na dyjałoh. Možacie nazvać proźviščy hetych ludziej?
— Nie, nie mahu.
— A choć by nazvać ich kolkaść?
— Ja, na žal, nie mahu skazać, ale hetych ludziej stanovicca bolš. Heta nie sotni, heta dziasiatki čałaviek, plus heta tyja, chto sami ŭžo apubličylisia i zdoleli źjechać z krainy. Uvosień ludzi ŭciakali ź sistemy, zvalnialisia pierad ultymatumam, vyvozili svaje siemji albo cicharylisia i prosta vychodzili z palityki.
Ciapier našaja taktyka źmianiłasia, my nie zaklikajem hetych ludziej sychodzić ź sistemy, my prosim kamunikavać i supracoŭničać z nami. I akazałasia, što heta bolš efiektyŭna. Mahčyma, była pamyłka zabirać ich adtul, mahčyma, treba było naroščvać ich upłyŭ tam — toje, što my robim zaraz. Prosta ŭ niejki momant hetaja masa stanie krytyčnaj. I jany, paviercie, chočuć pieramienaŭ navat bolš, čym mnohija ludzi ŭ apazicyi.
— A ŭ čym zaklučajecca supracoŭnictva z vami? Jany pradastaŭlajuć vam niejkuju infarmacyju abo pierakonvajuć svaich kalehaŭ dałučycca da ich?
— Heta zaležyć ad taho, chto heta. Adna reč, kali heta niejki ŭčastkovy, były čynoŭnik ci načalniki cechoŭ dziaržpradpryjemstvaŭ — tady heta sapraŭdy źliŭ niejkaj infy, niejkich dakumientaŭ. A častka prosta padtrymlivaje kantakt z nami.
— Heta vyšejšyja čynoŭniki, ministry, kiraŭniki viedamstvaŭ?
— Ja nie budu kazać chto, mahu skazać, što vyšejšych čynoŭnikaŭ nie tak šmat, ale vielmi šmat ludziej z upłyvam. I adčuvajecca raskoł, nichto nie choča brać na siabie adkaznaść za kryvavyja paboiščy. Heta novy taki faktar, što armiju sprabujuć zamazać, i mnie zdajecca, što heta moža być fatalnaj pamyłkaj Łukašenki. Dumaju, heta vielmi mocna paŭpłyvała na niehatyŭny nastroj da Łukašenki. Armiejcy — vialikija patryjoty, ja nie kažu tut pra hienieralitet, hienštab, načalnikaŭ i kamandavańnie, ja kažu pra troški nižejšyja ranhi, im nie padabajecca ŭdzielničać va ŭnutranych pracesach, navat tym, chto padtrymlivaje Łukašenku.
Voś hetaja sproba zrabić usich datyčnymi da dziejańniaŭ Łukašenki — heta vielmi mocny tryhier suprać jaho. Dumaju, što ŭ pryncypie heta toje, na što my nie možam paŭpłyvać, ale heta moža stać apošniaj kroplaj, hety kryzis łajalnaści ŭnutry sistemy. Hetaha nie było ni ŭ 2010-m, ni ŭ 2006 hodzie. Łukašenka realna kantraluje tolki niekalki viedamstvaŭ, tolki niekalki dziesiatkaŭ čałaviek. Zdrada luboha ź ich moža stać krytyčnaj dla jaho.
— Ale ž hetaha moža i nie adbycca. Luby ź ich sapraŭdy hetak ža moža dumać, što paśla zdrady Łukašenku jany patrapiać pad lustracyju i ŭsie abiacańni Cichanoŭskaj, što nie budzie pahałoŭnaj lustracyi, prosta słovy.
— Naša zadača — kab jany byli ŭpeŭnienyja, što hetyja harantyi jany atrymajuć. Mienavita dla hetaha Kaardynacyjnaja rada i pryniała Kancepcyju nacyjanalnaha prymireńnia. I ja chaču skazać dla ŭsich čytačoŭ: heta nie značyć, što nie budzie nijakaha pakarańnia vinavatych — tyja, chto hvałcili na Akreścina, buduć abaviazkova pakaranyja. Ale tyja, chto nie ŭdzielničali naŭprost u złačynstvach, jany majuć šaniec syjści ad hetaj adkaznaści. I ŭsie tyja, chto ciapier pracuje na režym, ale nie biare ŭdzieł u złačynstvach, nie pavinny padviarhacca lustracyi aŭtamatyčna, heta škodny praces, heta nie dapamoža Biełarusi.
I ja dumaju, što naša meta ŭ tym, kab na hetym skancentravacca — dapamahać ludziam unutry sistemy jaje źmianiać. Uvosień my hetaha mała rabili, ciapier my robim hetaha bolš, i heta ŭžo daje plon. Dumaju, što niekatoryja z hetych ludziej mohuć akazacca ŭ pracesie pieramovaŭ, u jaho publičnaj ci niepubličnaj častcy. Tamu što, biezumoŭna, heta budzie vielmi doŭhi praces. Heta nie budzie tak, što jość adziny stoł, dzie siadziać Mierkiel dy Makron i za adzin viečar usio vyrašajuć. Heta vielmi składany praces, mnohija ź ludziej, jakija zaraz u režymie i łajalny Łukašenku, mohuć akazacca ŭ hetym pracesie, i my na heta vielmi raźličvajem.
— Vy dla siabie vyznačyli niejkija terminy, kali pavinny adbycca pieramovy?
— Tak, my ličym, što pieramovy pavinny adbycca ŭ mai. Užo ciapier my budujem taki tajmłajn: my hladzim na hałasavańnie — heta «tempieratura», my pracujem z ABSIE, u pryvatnaści z Parłamienckaj asamblejaj, z ofisam Uschodniaj Jeŭropy, z Pastajannym savietam. My majem padtrymku pałovy Pastajannaha savieta ŭ ABSIE, kansensusu tam nie budzie ŭ lubym razie.
I my ŭ najbližejšy miesiac razam ź imi, albo jany, prapanujem darožnuju kartu arhanizacyi hetych pieramovaŭ. I da maja ŭ nas užo pavinna adbycca sieryja kruhłych stałoŭ, ekśpiertnych kansultacyjaŭ, mahčyma, pieršy miesiac biez udziełu palitykaŭ. I my pasprabujem tudy pryciahnuć i pradstaŭnikoŭ režymu, i pradstaŭnikoŭ Rasii. Mahčyma, treba pačać ź niečaha najmienš vostraha, kab hetyja placoŭki pačali pracavać. Heta moža być i Kanstytucyja, i niejkija reformy, bačańnie budučyni — lubaja tema, jakaja dapamoža ABSIE pasadzić razam roznyja baki. Da maja ŭ nas pavinna sfarmavacca niejkaje bačańnie, śpis temaŭ dla pierahavoraŭ, jakija my budziem vyrašać, patencyjnyja farmaty i ŭdzielniki. Mižnarodnaja supolnaść hatovaja hetamu spryjać.
Z adnaho boku, pavinna być placoŭka — ABSIE, i, pa našaj infarmacyi, Rasija nie suprać ABSIE jak pasiarednika, a druhoje — nam patrebny ŭdzieł krainaŭ, kab harantavać vykanańnie damoŭlenaściaŭ.
Bo Łukašenku ci režymu ničoha nie zaminaje damovicca, a potym pierakrucić usio pa-svojmu. Tamu tut patrebnyja dziaržavy, kaalicyja dziaržavaŭ, jakija harantujuć vykanańnie damoŭlenaściaŭ. Siarod ich, my ličym, pavinny być Hiermanija, Vialikabrytanija, Francyja, Rasija — tamu što jana hraje klučavuju rolu ŭ padtrymcy Łukašenki ciapier. Moža być, ZŠA, ale heta moža stvaryć antahanizm z Rasijaj. I možna razhladać niejtralnyja krainy: Italija, Šviejcaryja, Finlandyja, Šviecyja, Aŭstryja, Kazachstan, jakija nie vyklikajuć antahanizmu ni ŭ adnych udzielnikaŭ pieramovaŭ.
I voś takija ekśpiertnyja kansultacyi na płatformie ABSIE pryviaduć da palityčnych kansultacyjaŭ u mai z udziełam miedyjataraŭ — zamiežnych krain, jakija zrobiać tak, kab nie było darohi nazad. Heta całkam realistyčny scenar. Temy pieramovaŭ, darožnyja karty pieramovaŭ abmiarkoŭvalisia jašče vosieńniu, ale tady, mahčyma, nie było takoha mocnaha cisku na Łukašenku i nie było mahčymaści hetuju darožnuju kartu realizavać.
Zaraz my ŭ stanie, kab zmusić i ŭładu pajści na pieramovy, i Rasiju dałučycca da pracesu. Z nami aficyjna nichto z Rasii nie razmaŭlaŭ, usie pieramovy z Rasijaj adbyvajucca praź mižnarodnyja arhanizacyi, raźlik na toje, što ABSIE źbiare ŭsich na pieramovy, i hety praces užo zapuščany, adna z takich sustreč z Rasijaj užo rychtujecca.
— Vy ŭ svaim scenary ŭličvajecie charaktar asoby Łukašenki? Vidavočna ž, što jon nie pojdzie ni na jakija pieramovy ź Cichanoŭskaj i mižnarodnaja supolnaść nie prymusić jaho sieści za stoł. A na siońnia pieramovy bieź jaho niemahčymyja.
— Heta samy hałoŭny arhumient, jaki my čujem. Ja tut troški viarnusia ŭ historyju. Łukašenka ŭžo ŭdzielničaŭ u pieramovach, nie sam, jak udzielnik. Łukašenku kamfortna być miedyjataram, jamu spadabałasia hetaja rola ŭ 2014 hodzie, jamu vielmi kamfortna ŭ hetaj roli, tamu što tady jamu nichto nie pahražaje. I mienavita heta my pačuli ad Mierkiel. Jana skazała: nu, jak tak vy chočacie, kab ja była miedyjataram dla Łukašenki, jaki jašče niadaŭna byŭ miedyjataram dla Rasii i Ukrainy? I heta sapraŭdy arhumient, jon nie choča mianiać svaju rolu, jamu vielmi kamfortna ŭ hetym «u nas asablivy status, asablivy režym, asablivaja rola, i budu tut usich miryć».
Jon sam nikoli nie pojdzie na sastupki, bo dla jaho samaje važnaje zachavać nie ŭładu dy hrošy, a zachavać svoj tvar, i kali heta budzie vyhladać nibyta jon prajaŭlaje słabaść, to jon na heta nie pojdzie. Tamu tut treba zrabić takim čynam, kab jon nie bajaŭsia hetych pieramovaŭ. Navat kali jon dumaje pra svoj sychod, jon baicca zastacca ŭ historyi, jak Janukovič, jaki ŭciakaŭ na viertalocie i tapiŭ papiery z dokazami jaho karupcyi. Łukašenka dumaje pra svoj sychod, jon pra heta namiakaje, zhadvaje, i jamu važna, kab hety sychod adbyŭsia pa jahonaj voli i hatoŭnaści. Tamu važna, kab adnoj z tem pierahavoraŭ była hetaja harantyja biaśpieki i scenar, pry jakim jon zachoŭvaje svoj tvar.
Ale chaču viarnucca da inšaha histaryčnaha momantu — 2008 hod, kali pierahavory z režymam byli paśpiachovyja. Siadziać palitviaźni — vosiem demakratyčnych lidaraŭ, u tym liku eks-kandydaty ŭ prezidenty, i Devid Krejmier — tady pamočnik Dziaržsakratara ZŠA, razam z pasłom Karen Ściuart pryjazdžajuć na pierahavory ŭ Minsk, jany sustrakajucca z Natallaj Piatkievič — tady kiraŭnicaj Administracyi prezidenta, i jany damaŭlajucca na vyzvaleńnie palitviaźniaŭ, na pasłableńnie režymu. Pry hetym ni Amieryka, ni Jeŭrasajuz tady nie robiać niejkich vyraznych sastupak. Heta byŭ momant, kali Łukašenku stała vielmi doraha ŭtrymlivać machavik represij, na jaho pačaŭsia cisk unutry krainy, ekanomika pačała barachlić, pačałasia inflacyja, Rasija pierastała finansava padtrymlivać. I jon tady pahadziŭsia i na libieralizacyju, jakaja, darečy, praciahvałasia amal paŭtary hoda, i na vyzvaleńnie palitviaźniaŭ. Usio, što treba było skazać, — heta pryhrazić sankcyjami.
Tady ŭ nas nie było instrumientaŭ, jakija jość siońnia: bolšaści biełarusaŭ, jakija chočuć pieramien, Cichanoŭskaj, Kaardynacyjnaj rady, kantaktaŭ siarod čynoŭnikaŭ, šmattysiačnych pratestaŭ. I tady pieramovy pryviali da źmienaŭ.
Situacyja siońnia adroźnivajecca ad 2008 hoda tym, što ciapier my chočam, kab narod byŭ bokam pieramovaŭ, a nie tolki kab amierykancy damaŭlalisia z Łukašenkam, i my chočam, kab vynikam pieramovaŭ stała nie vyzvaleńnie palitviaźniaŭ, a novyja vybary. Umovy pamianialisia, našy čakańni i patrabavanii pamianialisia.
Jašče raz kažu: Łukašenka nie pojdzie pieramoŭščykam, u jahonaj hałavie moža być tolki win-lose padychod — pieramoh ci prajhraŭ, jon nie ŭmieje hulać u win-win, kab i toj, i toj bok atrymaŭ niejki bieniefit. Tamu, chutčej za ŭsio, kali jon sam vymušany budzie pahadzicca na pierahavory z ABSIE, jon budzie pasyłać pierahavorščyka. Chto heta budzie — u najbližejšyja paŭtara miesiaca i naležyć ABSIE, mižnarodnym strukturam, nam z vami vyśvietlić.
«Cichanoŭskaja nie adarvanaja ad biełaruskaha narodu»
— Unutry krainy čuvać šmat krytyki na adras kamandy Śviatłany, u tym liku jość mierkavańnie, što vy stanoviciesia padobnyja da apazicyi ŭ vyhnańni. I ciapier tak i budziecie isnavać u svaim śviecie, dzie razdajuć uznaharody, i adarvanyja ad taho, što adbyvajecca ŭ Biełarusi.
— Nie dumaju, što Cichanoŭskaja adarvanaja ad biełaruskaha narodu, ad taho, što adbyvajecca ŭ Biełarusi, jana ŭsio roŭna zadaje paradak.
Kaniečnie, raźlik uładaŭ, kali jany vyhaniali z krainy i Cichanoŭskuju, i Łatušku, i Kavalkovu, byŭ na toje, što jany pieratvoracca ŭ tradycyjnuju apazicyju ŭciekačoŭ, paŭtorać los usich tych, chto źjechaŭ z krainy paśla minułych vybarčych kampanijaŭ. Ale hetaha nie adbyłosia. Kaniečnie, heta moža adbycca, kali tempieratura ŭnutry krainy pačnie padać, kali ludzi pačnuć składać ruki, tady jany pačnuć vinavacić va ŭsim Cichanoŭskuju i tych, chto źjechaŭ, — heta niepaźbiežny praces. Takoje adbyvajecca nie tolki ŭ Biełarusi, heta adbyvajecca z usimi revalucyjnymi ruchami: dastatkova vyhnać apanienta z krainy, kab asłabić jahony ŭpłyŭ unutry krainy.
Tolki niejkim cudam i dziakujučy technałohijam hetaha ŭžo siem miesiacaŭ nie adbyvajecca. Dziakujučy tamu, što jość zum, jutub-strymy, telehram-kanały, hetaja suviaź nie hublajecca. Ludzi, jakija vymušany žyć u Vilniusie, Varšavie, Kijevie, Ryzie, praciahvajuć svoj ruch, praciahvajuć udzielničać u palityčnym žyćci. Heta strašna nie padabajecca Łukašenku, jany viaduć kampanii, kab dyskredytavać Cichanoŭskuju, ja nikoli nie bačyŭ takoj metanakiravanaj kampanii suprać apanientaŭ, heta prosta žeść. I jany sami, napeŭna, užo škadujuć, što vyhnali Cichanoŭskuju, jaje praściej było pasadzić, kab niejtralizavać. I im vielmi nie padabajecca jaje mižnarodnaja dziejnaść, bo niekalki miesiacaŭ pajezdak poŭnaściu dyskredytavali i delehitymizavali Łukašenku, zrabili jaho viartańnie da normy niemahčymym.
Važna, kab nie hublaŭsia davier, kab Cichanoŭskaja i ŭsie našy siabry słuchali ludziej u Biełarusi. Adryŭ moža adbycca tady, kali nastroi ŭ Biełarusi i Vilni pierastanuć supadać, kali źniknie empatyja, tady i suviaź prapadzie. Važna, kab ludzi nie hublali davier da Cichanoŭskaj, Łatuški i druhich, jakija vymušany byli źjechać, bo kali zhubicca davier, i ŭ revalucyi nie budzie šancaŭ.
«ZŠA viernuć sankcyi na biełaruski nafta-pramysłovy kompleks»
— Kali JEZ razhledzić čaćviorty pakiet sankcyj? Jość infarmacyja, što Biełarusi na paradku sustrečy ministraŭ zamiežnych spraŭ JEZ, jakaja budzie 22 sakavika, niama.
— Tam budzie dyskusija ź Viarchoŭnym kamisaram pa pravach čałavieka AAN Mišel Bačelet, ź jakoj u nas byŭ kantakt, jakaja temu Biełarusi zaŭsiody trymaje ŭ paviestcy JESPČ. Jana budzie adkazvać na pytańni ministraŭ zamiežnych spraŭ, i tam pavinna być dyskusija pra Biełaruś.
Pryniaćcia sankcyjaŭ nie budzie, jany pakul tolki rychtujuć hety pakiet i nazirajuć za sudami, čakajuć 25 sakavika — budzie brutalnaja reakcyja ŭładaŭ ci nie, čakajuć novaha kanviejeru sudoŭ i zatrymańniaŭ. Kali jany buduć, tady sankcyi buduć macniejšyja. Zaraz miač zbolšaha na baku ŭładaŭ, ale eskałacyja pryviadzie da bolš žorstkich dziejańniaŭ.
U krasaviku pavinny być abmierkavanyja ekanamičnyja sankcyi ZŠA na biełaruski nafta-pramysłovy kompleks, jakija byli prypynieny. I ŭ vypadku, kali eskałacyja nie budzie spyniena, palitviaźni nie buduć vyzvalenyja, hetyja sankcyi buduć abmierkavanyja i pašyranyja.
— A što čuvać pra sustreču Cichanoŭskaj z Bajdenam?
— U ZŠA i Kanadzie łakdaŭn, aficyjnych vizitaŭ nie pravodzicca, ale my rychtujem hetuju pajezdku razam z ambasadaram ZŠA Džuli Fišer, kali budzie mahčyma arhanizavać hetuju pajezdku na vysokim uzroŭni. Pakul my sprabujem arhanizavać kantakty z Ukrainaj, Izrailem, Japonijaj, vychodzić z koła tradycyjnych jeŭrapiejskich krain.
