Da kanca 2009 hodu na Manietnym dvary hatovyja vyrabić 110 miljonaŭ maniet dla Biełarusi. Z hetaha moža vynikać, što biełaruskija ŭłady rychtujuć denaminacyju.
Na Manietnym dvary ŭ słavackim horadzie Kremnica adčakanienyja ŭzory biełaruskich maniet. Pra heta paviedamiŭ upraŭlajučy dyrektar Manietnaha dvara Ŭłaścimił Kaliniec. Da kanca 2009 hodu na Manietnym dvary Słavaččyny miarkujecca vyrabić 110 miljonaŭ maniet dla Biełarusi. Z hetaha moža vynikać, što biełaruskija ŭłady rychtujuć denaminacyju.
Aficyjnaha zakazu na čakanku abarotnych biełaruskich maniet na Manietnym dvary Słavakii z boku Nacbanka Biełarusi nie było. Havorka viadziecca tolki pra inicyjatyvu samoha manietnaha dvara, jaki adčakaniŭ uzory i nakiravaŭ prapanovu pa čakancy maniet Nacbanku Biełarusi.
Adkazu ad biełaruskich uładaŭ kiraŭnictva manietnaha dvara jašče nie atrymlivała, choć, pavodle źviestak BiełaPAN, infarmacyjnaja sustreča z pradstaŭnikami Nacbanka Biełarusi ŭsio ž adbyłasia.
Kažučy pra inicyjatyvu myncy, jak daŭniej u Biełarusi nazyvali manietnyja dvary, Ułaścimił Kaliniec adznačyŭ, što jaho pradpryjemstvu «cikava vykarystoŭvać dośvied, jaki prajaviŭsia ŭ suviazi z čakankaj tut jeŭra i ŭviadzieńniem novaj valuty Słavaččyny».
«U maniet bolš doŭhaje žyćcio, čym u banknot, — kanstatavaŭ jon. — Praŭda, va ŭmovach kryzisu razhladać taki prajekt niama sensu».
Infarmacyja pra čakanku ŭzoraŭ biełaruskich maniet užo źjaviłasia na bujnym śpiecyjalizavanym sajcie Tam i vykładziena pakul što adzinaje fota ŭzoraŭ biełaruskich maniet. Jak paviedamiŭ sam aŭtar hetaha fota Piotr Barta, jon zrabiŭ zdymak u Numizmatyčnym muziei ŭ Kremnicy.
Zhodna ź infarmacyjaj, raźmieščanaj na hetym sajcie,
adčakanienyja ŭzory biełaruskich maniet naminałam 5, 10, 20, 50 kapiejek i 1 rubl.
Niby da kanca 2009 hodu na Manietnym dvary Słavakii miarkujecca vyrabić 6 miljonaŭ 5‑kapieječnych maniet, 34 miljony 10‑kapieječnych, 15 miljony 20‑kapieječnych, 36 miljonaŭ 50‑kapieječnych i 24 miljony maniet naminałam adzin rubiel. Aŭtar paviedamleńnia miarkuje,
što ŭ kancy 2009 hodu ŭ Biełarusi čakajecca denaminacyja 1:1000.«My pabačym novyja maniety ŭ krainie, dzie nikoli nie chadzili maniety, aproč jubilejnych», — paviedamlajecca na sajcie.
Ale paŭtarymsia, u chodzie rasśledavańnia, praviedzienaha BiełaPAN,
infarmacyja pra zakaz na čakanku biełaruskich maniet i pra mahčymuju denaminacyju nie atrymała aficyjnaha paćvierdžańnia.
***
Načalnik upraŭleńnia infarmacyi Nacyjanalnaha banka Biełarusi Anatol Drazdoŭ zajaviŭ BiełaPAN, što sapraŭdy vyvučajucca mahčymaści manietnych dvaroŭ — u tym liku i Słavakii — roznych krain, ale heta nie źviazana z terminovaj nieabchodnaściu uviadzieńnia maniet u hrašovaje abaračeńnie.
«… sam fakt publikacyi fota hetych maniet zusim nie aznačaje, što ŭ Biełarusi ŭ chutkim časie budzie ŭviedzienyja ŭ abaračeńnie maniety, a taksama što ich budzie čakanić mienavita Manietny dvor Słavakii», — skazaŭ Drazdoŭ.
U pryncypie, praciahnuŭ jon, takija zvaroty z prapanovaj čakanki ŭzoraŭ źjaŭlajucca zvyčajnaj standartnaj praktykaj. «Nacyjanalny bank pavinien być hatovy da luboj mahčymaści, u tym liku i da mahčymaha ŭvodu maniet u hrašovy abarot. Heta moža adbycca praź piać, dziesiać hadoŭ, ale ŭ nas pavinna być usio da hetaha hatova — i raspracavanyja ŭzory, i vyznačanyja mahčymaści manietnych dvaroŭ… Ahułam praces vyrabu novych hrošaj zajmaje hod‑dva», — patłumačyŭ pradstaŭnik Nacbanka.
Adnosna pierśpiektyŭ uviadzieńnia ŭ Biełarusi novych hrošaj, u pryvatnaści maniet, Drazdoŭ adznačyŭ: «Nacyjanalny bank jak dziaržaŭny orhan, što maje vyklučnaje prava na emisiju hrošaj, maje roŭnyja varyjanty ŭdaskanaleńnia svajoj hrašovaj sistemy.
U nas jość roznyja varyjanty raźvićcia padziej. Spatrebicca nam manieta ŭ abaračeńni — my ŭviadziem jaje. Pakul jana nam nie patrebnaja, tamu ŭvodzić jaje nichto nie źbirajecca». Pry hetym pradstaŭnik Nacbanka nahadaŭ, što ŭvieś praces vytvorčaści hrošaj źjaŭlajecca dziaržaŭnaj tajamnicaj.
Dahetul Nacbank Biełarusi raźmiaščaŭ zakazy tolki na čakanku pamiatnych maniet. Pieršyja — u 1996 hodzie. Usiaho było vypuščana ŭžo bolej sta vidaŭ takich maniet. Jak praviła, čakanili ich na manietnych dvarach Vialikabrytanii, Polščy, Šviejcaryi, Litvy i Hiermanii.
***
Były kiraŭnik Nacbanka Biełarusi Stanisłaŭ Bahdankievič miarkuje, što ciapier u Biełarusi niama sensu ŭvodzić u abaračeńnie maniety.
«Heta było b nieabchodna ŭ vypadku praviadzieńnia značnaj denaminacyi, — skazaŭ jon. — To bok, kali b my adkidali čatyry‑piać nuloŭ. Pavodle Bahdankieviča, u 1990‑ia hady ŭ bankaŭskich kołach abmiarkoŭvałasia mahčymaść uviadzieńnia maniet. «Ale my zakazu my nie rabili. My pryjšli da vysnovy, što nam lahčej kupić stanok, manietnyja zahatoŭki i samim klapać maniety. Tamu kali my drukavali ŭ Hiermanii biełaruskija papiarovyja rubli, my vyrašyli što niama sensu čakanić kapiejki».
Aproč taho,
były kiraŭnik Nacbanka miarkuje, što denaminacyju jość sens pravodzić pry minimalnym ŭzroŭni inflacyi, ale nie tady kali jana vymiarajecca ŭ dvuchznačnych vieličyniach.
Pavodle aficyjnaha prahnozu, inflacyja ŭ Biełarusi pa vynikach 2009 hodu nie pieravysić 11%. Za studzień—maj hetaha hodu jaje ŭzrovień skłaŭ 6,9%.
***
Apošni raz čutki pra mahčymuju chutkuju denaminacyju chadzili ŭ Biełarusi adrazu paśla devalvacyi biełaruskaha rubla 2 studzienia 2009 h. U suviazi z hetym prezident Łukašenka zajaŭlaŭ: «Siońnia my nie źbirajemsia pravodzić nijakaj denaminacyi. Kali my źbiaremsia, to skažam zahadzia, za try‑čatyry miesiacy».
Apošni raz denaminacyja biełaruskaha rubla ŭ suadnosinach 1:1.000 pravodziłasia ŭ Biełarusi 1 studzienia 2000 hoda. Tady Nacbank uvioŭ u abaračeńnie banknoty naminałam 1, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1.000 i 5.000 rubloŭ, u 2001 hodu — 10.000 rubloŭ, u 2002 h. — 20.000 i 50.000 rubloŭ, a ŭ 2005 hodzie — 100.000 rubloŭ. Ciaham usiaho 2000 hoda ažyćciaŭlałasia paralelnaje chadženien kupiur staroha i novaha ŭzoru. 30 śniežnia 2003 hoda termin abmienu starych hrošaj skončyŭsia.
Pamiatajecie vypusknika instytuta FSB, jaki raskatvaŭ pa Hrodnie sa ściaham Navarosii? Ciapier jon staŭ varšaŭskim biznesmienam29
Kamientary