Fota: Kaciaryna Hardziejeva, Tut.by
Pra heta raspavioŭ na svajoj staroncy ŭ Facebook staršynia Haradzienskaha abłvykankama Uładzimir Karanik. Staradaŭni budynak niekalki hadoŭ tamu vykupili biznesoŭcy z Rasii, adnak pa rašeńni suda siadzibu było vyrašana kanfiskavać va ŭłaśnikaŭ, piša Tut.by.
Vialiki pałac u Žałudku byŭ pabudavany ŭ pačatku XX stahodździa pavodle prajektu architektara Uładzisłava Markoni ŭ styli madern na zamovu kniazioŭ Śviatapołk-Čaćviarcinskich. U 1939 hodzie im pryjšłosia śpiešna pakidać svaje ŭładańni. U siadzibie ž padčas Druhoj suśvietnaj vajny byŭ niamiecki špital, potym pałac pieradali savieckim vajskoŭcam, i tut raźmiaščałasia častka supraćpavietranaj abarony. Da 1983 hoda amal uvieś harnizon pierasialili ŭ novyja kazarmy niepadalok. Na terytoryi zastavalisia tolki techničnyja słužby.
U 1992 hodzie vajskovaja častka była rasfarmavanaja. Siadzibny kompleks pieradali adnamu z padraździaleńniaŭ Akademii navuk, jaki zajmaŭsia pytańniami miechanizacyi sielskaj haspadarki. Bolš za 20 hadoŭ pałac pustavaŭ, tut zdymali filmy, siudy pryjazdžali turysty, a vialiki siadzibny dom pastupova raskradali. Mienavita za apošnija dva dziesiacihodździ majontak bolš za ŭsio i razburyŭsia.
U 2014 hodzie staradaŭni budynak za amal 90 tysiač dalaraŭ vykupiła siamja Haŭryłavych z Rasii, jakaja zajmajecca turyzmam: vałodaje firmaj u Maskvie i hatelem u Ryzie.
Novyja haspadary płanavali zrabić u biełaruskaj siadzibie muziej i haścinicu. Va ŭmovach aŭkcyjonu nie było abmiežavańniaŭ pa časie ŭviadzieńnia ŭ ekspłuatacyju siadziby. Adzinaja ŭmova — heta achoŭnyja abaviazalnictvy: usie raboty pavinny ŭzhadniacca ź Minkultam.
Za čas, jaki minuŭ ad kupli, uładalniki rasčyścili zarosły staradaŭni park, praviali kansiervacyjnyja pracy. U 2018 hodzie papravili častku dachu: u doždž druhi pavierch budynka zalivała. Taksama Haŭryłavy zarehistravali fond, na rachunki jakoha možna było pieraličyć hrošy na restaŭracyju siadziby. Płanavałasia, što, kali pałac adrestaŭrujuć, trapić u jaho ŭsie achvotnyja zmohuć biaspłatna, da hetaha ŭvachod na terytoryju majontka kaštavaŭ 4 rubli.
— Hrošy iduć na afarmleńnie dakumientaŭ — heta akazałasia doraha i niachutka, — raspaviadała Tut.by u 2019 hodzie haspadynia siadziby Sofja Haŭryłava. — My robim, što možam. My prosta chacieli jaho [pałac] vyratavać.
Adnak z takimi tempami rabot u siadzibie nie pahadzilisia ŭ prakuratury: spačatku pryniali rašeńnie ab abmiežavańni naviedvańnia budynka z-za jaho avaryjnaha stanu.
— Kali ŭ nas zabiaruć siadzibu, škada nie budzie. Razumiejecie, jana była ŭ značna horšym stanie, čym ciapier. I vielmi składana pracavać, kali ŭvieś čas znachodzišsia pad presam: zabiaruć — nie zabiaruć. Układać siudy vialikija hrošy? A zaŭtra pałac budzie nie naš? — kazała Sofja.
Pavodle infarmacyi Uładzimira Karanika, 30 vieraśnia 2020 hoda sud Ščučynskaha rajona, pastanaviŭ kanfiskavać va ŭłaśnika historyka-kulturnuju kaštoŭnaść «Kompleks byłoha pałaca: pałac, flihiel, kuźnia, haspadarčyja pabudovy, reštki byłoha parku» ŭ Žałudku. Rašeńnie nie było abskardžana i apratestavana i ŭstupiła ŭ zakonnuju siłu 10 listapada 2020 hoda.
Ciapier płanujuć acanić kompleks byłoha pałaca i vystavić jaho na aŭkcyjon.
