Žanna Tarasievič. Fota onliner.by
Nahadajem, u kruhłym stale ŭdzielničali kiraŭnictva Ministerstva finansaŭ, Ministerstva ekanomiki, kamiteta ekanomiki Minharvykankama, pradstaŭniki biznes-sajuzaŭ i pradprymalnickich struktur. Adnoj z udzielnic była i Žanna Tarasievič, dyrektarka Sajuza pradprymalnikaŭ i najmalnikaŭ imia prafiesara Kuniaŭskaha, a taksama člen Savieta pa raźvićci pradprymalnictva pry Minharvykankamie.
«Minfin kazaŭ, što pradprymalniki musiać bolš udzielničać u adličeńni padatkaŭ u biudžet»
«Naša Niva»: Raskažycie, kali łaska, jakija hałoŭnyja momanty abmiarkoŭvalisia na hetaj sustrečy?
Žanna Tarasievič: Pakul bolš pytańniaŭ, čym adkazaŭ. Dekłaravałasia tam nastupnaje z boku Minfina: abmiarkoŭvajucca źmieny ŭ padatkovaj sistemie, jakija bolš tyčacca subjektaŭ małoha biznesu, niepasredna mikraarhanizacyj, IP, mahčyma, samazaniatych.
Havorka išła pra źmieny z 2022 hoda nastupnaha momantu — IP nie zmohuć karystacca sproščanaj sistemaj padatkaabkładańnia, a buduć vymušanyja pierachodzić na adziny padatak pa tych vidach dziejnaści, jakija buduć ustanoŭlenyja.
Źviartaju uvahu, što heta budzie tyčycca nie ŭsich vidaŭ dziejnaści.
Siońnia adziny padatak ustanoŭleny dla šerahu vidaŭ dziejnaści, i, mahčyma, hety šerah taksama budzie pierahledžany. U jaki bok — pakul pytańnie, bo dakumienta my jašče nie bačyli.
Tamu IP buduć mieć dva varyjanty. Pieršy, abaviazkovy, — adziny padatak, jaki rozny dla roznych vidaŭ dziejnaści.
Druhi (dla usich astatnich vidaŭ, jakija nie patrapili pad dziejnaść adzinaha padatka) — karystańnie ahulnaj sistemaj padatkaabkładańnia. To-bok padachodny padatak.
Kali brać sproščanuju sistemu, to heta było 5% ad vyručki i viadzieńnie knihi ŭliku dachodaŭ i vydatkaŭ. A ciapier budzie tak, što IP pa padachodnym padatku budzie płacić 16%. Ale važny niuans: heta nie ad vyručki.
Jon budzie vieści ŭlik dachodaŭ i minusavać ad ich vydatki. U vydatki moža ŭvachodzić apłata kredytu na žyllo, lizinh aŭto dla pradprymalnickaj dziejnaści i hetak dalej. Praściej kažučy, ad dachodaŭ minusujem usie vydatki, zastajecca suma ad jakoj budzie płacicca 16%. Adpaviedna, dla IP pryjdziecca ŭličvać usie padobnyja vydatki i paćviardžać ich.
Pry hetym, nieabaviazkova, što ipešnik ciapier budzie płacić bolš, čym pry sproščanaj sistemie padatkaabkładańnia. Panikavać rana.
Ale, kaniečnie, kali jon nie budzie pilna vieści ŭsie vydatki, to da, tady budzie zaŭvažnaj roźnica pamiž 5% ad vyručki pa staroj schiemie i 16% pa novaj.
Taksama Minfin kazaŭ, što pradprymalniki musiać bolš udzielničać u adličeńni padatkaŭ u biudžet. Ale ja b skazała, što pytańnie pakul adkrytaje, ci buduć tyja adličeńni ŭ vyniku bolšymi ci mienšymi.
Bo kali IP buduć pravilna vieści ŭlik, mahčyma, źbirajučy dadatkovyja papiery, paćviardžajučy ŭsie vydatki, to, u pryncypie, mahčyma, što ipešnik asabliva nie budzie pieravyšać sumu padatkaŭ, jakuju płaciŭ raniej.
«U sproščanaj sistemie padatkaabkładańnia čakajucca źmieny»
Na sustrečy byŭ ahučany jašče momant, uviadzieńnie jakoha płanujecca z 2023 hoda. Što dla IP uviaduć abmiežavanuju kolkaść vidaŭ dziejnaści i sfarmirujuć niejki śpis dazvolenych dla IP vidaŭ dziejnaści. Što ž budzie z tymi, jakija ŭ śpis nie trapiać?
Varyjanty nastupnyja. Razhladajecca pašyreńnie śpisu vidaŭ dziejnaści, dazvolenych dla samazaniatych. Adpaviedna, kali pradprymalnik moža spraŭlacca biez najomnaj pracy (bo samazaniatym nielha najmać rabotnikaŭ), to jon pierarehistrujecca ŭ samazaniatyja.
Heta jon zmoža zrabić prosta ŭ padatkovaj pa zajaŭnym pryncypie. Ale i tam praduhledžvajecca ŭžo inšaje padatkovaje zakanadaŭstva.
Čakajecca, što za hod stvorać ličbavuju płatformu, praź jakuju klijenty samazaniatych pradprymalnikaŭ buduć raźličvacca z dapamohaj kartki ci smartfona. Hrošy akumulucca na rachunku, ź ich budzie płacicca 10% padatkaŭ.
Pryčym, raniej samazaniaty nie byŭ upisany nijak u sistemu sacyjalnaha strachavańnia: nie płaciŭ u FSZN, nie mieŭ staž.
A pa novych praviłach tyja 10% padatkaŭ buduć dzialicca na niejkija častki (jak dakładna, praŭda, pakul nie kažuć), ź jakich niešta budzie iści ŭ FSZN. Adpaviedna, samazaniatyja ŭžo buduć zarablać sabie piensiju, čaho raniej nie było. Ale, nahadaju jašče raz, hetaja schiema płanujecca tolki z 2023 hoda.
Kali ž IP nie trapić u novy śpis vidaŭ dziejnaści pradprymalnikaŭ, nie trapić u śpisy dziejnaści, dazvolenaj dla samazaniatych, ci maje najomnych rabotnikaŭ, tady jamu prapanujuć u sproščanym paradku pieraŭtvarycca ŭ kamiercyjnuju arhanizacyju, jurasobu.
Heta pryvatnaje ŭnitarnaje pradpryjemstva ci tavarystva z abmiežavanaj adkaznaściu. I jak tolki zarehistrujuć novuju jurasobu, svajo IP čałaviek moža likvidavać i praciahvać pracu ŭ miežach kamiercyjnaj jurasoby i karystacca toj ža sproščanaj sistemaj padatkaabkładańnia.
Ale i ŭ sproščanaj sistemie padatkaabkładańnia čakajucca źmieny. Siońnia heta mahli vykarystoŭvać IP i jurasoby, byli roznyja staŭki: 3% plus NDS, ci 5% biez NDS. Ale ciapier heta budzie 5% (NDS prybirajecca) ci pierachod na zvyčajnuju sistemu.
I taksama źmieniać kryteryi, chto moža karystacca sproščanaj sistemaj, jany abmiarkoŭvajucca.
Nam skazali na sustrečy, što prajekt Padatkovaha kodeksa z usimi źmienami i dapaŭnieńniami budzie apublikavany na sajcie Minfina dla hramadskaha abmierkavańnia, paśla čaho budzie jašče abmierkavańnie.
«NN»: U artykule dziaržpresy ź mierapryjemstva była takaja fraza: varta kazać nie ab pavyšeńni samich padatkaŭ, a ab pavieličeńni ŭdziełu płacielščykaŭ u ich vypłacie. Što heta značyć?
ŽT: (śmiajecca.) U mianie ŭžo pytalisia pra heta, bo kali ž pavyšaješ udzieł, to, adpaviedna, i pavyšaješ vypłaty. Ale, miarkuju, heta značyć, što pa fakcie hrašovaja roźnica pamiž 5% padatkaŭ i 16% moža być nie takoj vialikaj, jak na papiery pamiž ličbami. Heta toje, što ja ŭžo tłumačyła vyšej.
Ci moža heta prosta nie vielmi ŭdałaja fraza. Ale ž heta možna ŭsprymać i jak vyraŭnivańnie ŭmoŭ pamiž subjektami.
Pryviadu prykład: try hady tamu ja zrabiła raźlik dla siamji z dvuch čałaviek, muža i žonki, jakija pradastaŭlajuć fotapasłuhi. I ja raźličvała roznyja situacyi. Što budzie, kali muž i žonka źjaŭlajucca samazaniatymi, kali jany abodva IP, kali muž IP, a žonka ŭ jaho najomny rabotnik, kali jany stvarajuć jurasobu i hetak dalej. I roźnica ŭ padatkach u niekatorych situacyjach była ŭ 8 razoŭ. Heta i byli niaroŭnyja ŭmovy.
Tamu ciapier novyja rašeńni niekalki vyraŭniajuć umovy kankurencyi. Usie trapiać u bolš mienš adnolkavyja ŭmovy.
«NN»: Jak aŭdytoryja na kruhłym stale ŭspryniała naviny? Jak vy sami staviciesia da hetych źmien?
ŽT: U kułuarach my abmiarkoŭvali, ale ž šmat što zaležyć ad taho, jakija ličby my ŭbačym na papiery, jakija kančatkovyja sumy buduć fiksavanyja pa adzinym padatku, jakija sumy pa sproščanaj sistemie, jakija vidy dziejnaści pieraniasuć ź IP u samazaniatyja. Hetuju karcinu treba bačyć całkam, kab acanić ci heta kiepska, ci ŭsio ž dobra albo ciarpima.
Samo saboj, kali čuješ ličby, što zamiest 5% ciapier 16%, kali čuješ, što sproščanuju sistemu zabaroniać, to samaja pieršaja emocyja — tak, pavialičvajuć fiskalnyja vyniatki.
Ale kali pačynaješ raźbiracca, to bačyš varyjanty, što nie ŭsio tak strašna. Tamu treba budzie ŭbačyć vynikovy varyjant i praličvać kožnamu ličby dla svajho vidu dziejnaści i samomu prymać rašeńnie. Moža chtości i budzie ŭ vyjhryšu, ale, kaniečnie, chtości i prajhraje.
I tyja momanty, što siońnia ty IP, a paśla budzieš vymušany pierafarmatavać biznes, zajmacca pierarehistracyjaj, heta dadaje niervovaści. Bo navat mahčyma, što hetyja źmieny pojduć u plus, ale čałaviek pakul pra heta nie viedaje, tamu naściarožvajecca i baicca.
Tamu dla kankretnych vysnoŭ treba ŭbačyć sam dakumient, razabrać jaho pa ŭsich ličbach i tolki tady havaryć: heta kiepska ci dobra.
«Źlity dakumient nie vielmi blizki da realnaści, karaciej, štości vielmi syroje»
«NN»: Ale paśla rezkich vykazvańniaŭ Łukašenki pra ipešnikaŭ, uźnikła ŭražańnie, što praź źmieny padatkaŭ dziaržava «ŭziałasia za IP». I zusim nie ŭ pazityŭnym sensie. Ci tak heta?
ŽT: Biezumoŭna, mahčyma ŭsiakaje. Ale kazać adnaznačna ŭsio ž zmahu, tolki kali ŭbaču na svaje vočy novy Padatkovy kodeks.
Ab źmianieńniach s padatkaabkładańniem IP jašče havaryłasia dva-try hady tamu nazad. Užo tady mnohija biznesy bačyli u IP svaich kankurentaŭ i vykazvalisia za roŭnyja ŭmovy viadzieńnia biznesu.
«NN»: Kali padsumavać vašy słovy, to składvajecca nastupnaje ŭražańnie: dziaržava nieabaviazkova płanuje źbirać z pradprymalnikaŭ bolš hrošaj, ale abaviazkova choča bolš pilna kantralavać ich dachody.
ŽT: Tak, heta adnaznačna. Što dziaržava imkniecca kantralavać dachody i vydatki kožnaha padatkapłacielščyka, heta fakt. Ale ž płacić padatki — śviaty abaviazak čałavieka ŭ luboj dziaržavie.
Tut, chutčej, pytańnie suvymiernaści, kab z roznych dachodaŭ płacilisia roznyja sumy, kab ludzi nie byli zacikaŭlenyja chavać svaje dachody.
«NN»: Što budzie z ramieśnikami? Ahraturyzmam?
ŽT: Pra źmieny ŭ hetych śfierach ničoha nie kazali. Ja tak razumieju, pakul ich nie čapajuć.
Raniej išli razmovy, što moža trochi padymuć apłatu, zamiest adnoj bazavaj zrobiać dźvie, ale, prabačcie, heta nie tyja sumy, kab nadavać hetamu pilnuju ŭvahu.
«NN»: Raniej u sieciva ŭžo źlili dakumient nibyta sa źmienami ŭ Padatkovym kodeksie. Nakolki jon blizki da realnaści?
ŽT: Ja bačyła jaho, ale, dumaju, nie vielmi blizki. Mahčyma, heta niejki pieršapačatkovy varyjant ci adzin z varyjantaŭ, karaciej, štości vielmi syroje.
«NN»: Prosta ŭ tym źlitym dakumiencie fihuravaŭ nastupny momant: prybiaruć adziny padatak, zamiest jaho źjavicca niejki novy, padatak na prafiesijny dachod. Ciapier havaryli štości pra heta?
ŽT: Nie, pakul nijaki padatak na prafiesijny dachod nie abmiarkoŭvali i ničoha pra takoje nie kazali. Prynamsi, z boku Minfina ničoha takoha nie ahučvali.
«NN»: I jašče tam byŭ momant, što padatak na pieravyšeńnie dachodaŭ nad vydatkami mohuć padniać da 20%.
ŽT: Pra heta prahavorvałasia, što razhladałasia niekalki varyjantaŭ, pavyšeńnie — adzin ź ich. Ale ničoha kankretnaha pakul nie vyrašana pa hetym pytańni.
Adzinaje, što kazali pra samazaniatych, — toje, što mahčyma vyznačać niejki barjer dachodaŭ dla ich, kali nie pamylajusia, u 60 tysiač rubloŭ u hod.
Adpaviedna, ź ich budzie płacicca 10% padatkaŭ, a z pamieru pieravyšeńnia — užo 20%.
Umoŭna, zarabiŭ 61 tysiaču, z 60 płaciš 10 pracentaŭ, a z tysiačy — 20%. Hety varyjant sapraŭdy razhladajecca.
Ale znoŭ ža — heta nie kančatkovaje rašeńnie, heta adzin z varyjantaŭ.
«NN»: Kali novy kodeks źjavicca ŭ publičnym dostupie?
ŽT: Pa słovach pieršaha namieśnika ministra finansaŭ Kijko, niedzie ciaham tydnia ci 10 dzion. Čakać zastałosia niadoŭha.
«NN»: Što ŭ vyniku, pradprymalnikam možna pačynać bajacca? Ci pakul rana?
ŽT: Bajacca pakul dakładna nie treba. Bo biznes zaŭsiody znachodziŭ varyjanty dy i pakul kančatkovyja rašeńni nie pryniatyja.
Tut treba budzie pradprymalniku sieści i praličyć, jak i ŭ jakoj formie jamu budzie vyhadna pracavać dalej.
Praŭda, udakładniu: bajacca ŭsio ž treba zaŭsiody. Heta narmalna, kali pastajanna jość lohki strach, tady lepš pracuje instynkt samazachavańnia i čałaviek bolš racyjanalna karystajecca resursami.
Ale kab biehčy zakryvać biznes, źjazdžać za miažu ci prosta kryčać «Karauł!» — pakul usio ž rana.
