1 vieraśnia, na dzień naradžeńnia hieroja antysavieckaha zmahańnia Raścisłava Łapickaha, na miescy jahonaha rasstrełu pad Vilejkaj, la vioski Krasny Bieražok, ustalavanyja kryžy.
Nahadajem, na hetym miescy hod tamu hramadskaść Vilejki pastaviła pamiatny kamień, ale praź niejki čas vandały, prysłanyja, imavierna, uładami jaho źniščyli.
— Pakul my nie možam pastavić znoŭ pamiatny kamień u honar Łapickaha. Źniščyć jaho lohka, a nam stavić vymahaje šmat siłaŭ i srodkaŭ, – kaža adzin ź inicyjataraŭ stvareńnia miemaryjału Alaksiej Siudak. — Tamu vyrašyli pastavić kryžy. U płanach — zrabić u hetym miescy miemaryjał pamiaci hierojam zmahańnia za niezaležnaść. Tym, čyje mahiły akupanty naŭmysna chavali, kab nie było kudy ŭskłaści kvietki.
NN: Alaksiej, a kamień, jaki stajaŭ na miescy rasstrełu Łapickaha, adšukać udałosia?
AS: Tak, znajšli. Jaho vyvieźli za horad i zakidali śmiećciem. Pakul zabrać jaho ŭ mianie nie chapaje fizičnych mahčymaściaŭ. Patrebien kran, transpart. Ale my pastarajemsia viarnuć kamień na papiaredniaje miesca.
NN: Ty dumaješ, što ŭ tych, chto vyvoziŭ kamień Łapickamu, nie padymiecca ruka źniščyć kryžy?
AS: Niama ŭpeŭnienaści, što hetyja kryžy nie źniščać. Ale aktyvisty buduć ich adnaŭlać štoraz, jak heta rabili litoŭcy na Hary kryžoŭ.
* * *
U 1948—1949 hadach Łapicki ź siabrami stvaryli antysavieckuju padpolnuju arhanizacyju, jakaja raspaŭsiudžvała ŭlotki. Jana pratrymałasia niekalki hadoŭ, pakul na jaje śled nie vyjšli śpiecsłužby. Hrupa staviła svajoj zadačaj dabicca niezaležnaści Biełarusi, što razhladałasia savieckim režymam jak asablivaje złačynstva. Udzielnikaŭ adpravili hnić u kancłahiery, a kiraŭniki — Raścisłaŭ Łapicki dy Fakunda Nieściarovič — byli asudžanyja na rasstreł. Nieściarovič napisaŭ prašeńnie ab pamiłavańni, i rasstreł jamu zamianili źniavoleńniem. Raścisłaŭ pisać prašeńnie admoviŭsia. Jaho rasstralali va ŭročyščy Krasny Bieražok la Vilejki. Było jamu tady 22 hady.
U Miensku jašče žyvie rodnaja siastra Łapickaha Volha, u Kasucie zachavałasia chatka Łapickich. Bolš pra Raścisłava Łapickaha ŭ knizie: Michaś Čarniaŭski. Jak pošuh małanki. — Minsk: Technałohija, 2006.
