Zianon Paźniak adkazaŭ, ci zajzdrościć sučasnaj apazicyi i čamu ličyć ich ahienturaj
Hościem čarhovaha intervju prajekta «Žyćcio-malina» staŭ Zianon Paźniak. U vialikaj hutarcy palityk raspavioŭ pra prezidenckija ambicyi i adroźnieńnie biełarusaŭ ad rasiejcaŭ, patłumačyŭ, čamu ledźvie nie ŭ kožnym pradstaŭniku novaj apazicyi bačyć ahientaŭ KDB, i padzialiŭsia pohladami na idealnuju Biełaruś. Pryvodzim samyja cikavyja momanty hutarki.
Pra rusafobiju
Rusafobija — heta psichičnaja źjava. Vaźmicie Łukašenku: jaho krucić ad lubych biełaruskamoŭnych prajaŭ. U mianie takoha niama — nie maju anijakich kompleksaŭ padobnaha kštałtu. Čysta racyjanalna baču, što pakul budzie panavać rasijskaja impieryja, militaryzacyja i ahresiŭnaja palityka, da taho času budzie isnavać niebiaśpieka ŭsiamu čałaviectvu.
Ale nie Pucin zrabiŭ ruski mir i vajnu va Ukrainie — hramadstva zrabiła Pucina. Kala 86 pracentaŭ padtrymali ŭvarvańnie. I tut nie tolki prapahanda paŭpłyvała. Pryčyna ŭ tym typie ludziej, jakija nikoli nie žyli ŭ svabodzie, nie mieli volnych dumak, ułasnaści.
Jak vynik, situacyja moža pierajnačycca tolki tady, kali budzie źniščana matryca ich štodzionnaha isnavańnia. A matrycy hetaja — impieryja. Kažu nie tolki pra dziaržaŭny ŭkład, ale i pra hramadski dy kulturny składnik byćcia.
Tamu varta raźbić pierš za ŭsio hetuju impierskuju ideałohiju, bo tolki tady źjavicca mahčymaść naradžeńnia niejkich zdarovych sił. Zaraz ludzi padobnaha kštałtu jość, ale jany pieraśledujucca hramadstvam. Samych ža aktyŭnych źniščajuć i zabivajuć — Jušankoŭ, Staravojtava, Palitkoŭskaja, Niamcoŭ… Tamu pakul zastajucca hetyja antytradycyi, antykultura, antyhistoryja, hetaje hramadstva raboŭ budzie stvarać novych Pucinaŭ, Leninaŭ, Stalinaŭ i inšych miarzotnikaŭ.
Pra roźnicu miž biełarusami i ruskimi
Biełarus pavažaje luboha čałavieka, luboje žyćcio. Heta ŭ asnovie jaho dušy. Ale ŭ palityčnych pierypietyjach, kaniešnie, takoje staŭleńnie pieratvarajecca na niedachop. Akramia taho, biełarusy lubiać svabodu i pavodziać siabie jak volnyja ludzi. Padparadkoŭvajucca zakonu, pavažajuć jaho: navat kali akupanty jaho pryvodziać, narod kaža: «Nu kali heta zakon, treba pavodziny ładzić u adpaviednaści ź jaho litaraj».
Ruskija ničoha hetaha nie buduć rabić, heta absalutna kryminalnaja śviadomaść. Jany ŭ pryncypie heta nie prymajuć. Tamtejšaje hramadstva rasło ŭ rabstvie — i rab taksama prahnie svabody. Adnak inšaha charaktaru: jon choča atrymać volu, kab prynižać inšych.
Tamu baču kardynalnaje adroźnieńnie miž ruskimi dy našym, biełaruskim narodam, jaki vychoŭvaŭsia na jeŭrapieskich kanonach jašče z časoŭ mahdeburhskaha prava dy šlachieckaj demakratyi.
Pra ahientaŭ KDB
U 2000 hodzie ŭ Rasii da ŭłady pryjšoŭ Kamitet dziaržaŭnaj biaśpieki. Na plačach Jelcyna KDB zajechaŭ va ŭładu, a paśla zrabili Pucina spačatku premjeram, a dalej prezidentam. Tym samym upieršyniu ŭ suśvietnaj historyi ŭ krainie, jakaja maje atamnuju zbroju, uładu zachapili śpiecsłužby. Tyja samyja śpiecsłužby, što jašče z časoŭ SSSR ažyćciaŭlali hienacyd ułasnaha naroda.
Jany vałodajuć poŭnaj i absalutnaj uładaj u Rasiejskaj impieryi. Što značyć KDB? Heta arhanizacyja, jakaja maje svaje adździeły ŭ kožnaj vobłaści, kožnym rajonie, kožnym horadzie, kožnaj ustanovie. Jana finansujecca ź biudžetu, maje sistemu ahientury pa ŭsioj krainie i kantraluje ŭsie finansavyja patoki. Vidavočna, čto dziaržaŭnuju palityku jana taksama pravodzić — i robić heta vyklučna praz «svaich», što zajmajuć usie klučavyja pasty dy kantralujuć klučavyja kirunki žyćcia.
Pieršaje, što treba vyznačyć u palityčnaj baraćbie, — hety čałaviek pracuje na Rasieju, jon źviazany sa śpiecsłužbami ci nie?
(u adkaz na pytańnie, ci jaho zajavy nakont Cichanoŭskaj i Łatuški — što jany ahienty KDB — heta tolki jaho nazirańni, biez dakumientalnaha paćvierdžańnia) Biezoŭmoŭna. Lustracyja vyjavić tyja dakumienty. Ich moža i nie być, tych dakumientaŭ, tamu što apošni čas jość takija, jak «ahienty ŭpłyvu». Heta nie abaviazkova čałaviek pavinien być zavierbavany, jon moža być pad upłyvam, mieć pastajannyja suviazi. Nakont Łatuški tut možacie nie sumniavacca, tamu što heta dypłamatyčny korpus. Nakont Cichanoŭskaj u mianie jość takija danyja i maje nazirańni, ale kančatkova heta vyśvietlicca, kali budzie lustracyja. Ale ja nie ŭpeŭnieny, što jość dakumienty ŭ hetym sensie. Ja dumaju, kali jaje vyvozili, tady ŭsio było i zroblena.
Pra zajzdraść «sučasnaj apazicyi»
Tyja ludzi, jakija zaraz ličacca apazicyjnaj siłaj, znachodziacca ŭ ludskim topie i aktualnyja kožnamu? Miarkuju, heta iluzija. Chutčej, nazavu ich miedyjnymi asobami, vakoł jakich virlić tłum. Ale heta mišura, jakaja chutka spadzie. U mianie bolš hruntoŭnaja pazicyja — chacia b za košt histaryčnych rečaŭ, jakija asabista zrabiŭ.
A što da «novaj apazicyi» — niadobryja pačućci jany vyklikajuć, vielmi niadobryja. Asabliva što tyčycca hetaj žančyny, jakuju, skažam tak, «uziali ŭ abarot». Heta prarasijski prajekt, jaki abapirajecca na chłuśniu i prapahandu dy nie maje budučyni.
Da kaho ja maju davier z apazicyi? Skažu tak: tyja ludzi, chto zaraz jeździać dy pramaŭlajuć, što treba ŭvodzić sankcyi suprać Biełarusi, nie pavinny być u palitycy. Heta antynacyjanalnyja pavodziny.
Pra prezidenckija ambicyi
U mianie ich nie było — uvieś čas vystupaŭ suprać, ale ŭ peŭnuju epochu vymušany byŭ sastupać u zmahańnie za hetuju pasadu. Darečy, prezidenctva ŭ Biełarusi treba admianić.
Pieršaje, što varta zrabić pry budovie novaj dziaržavy, dyk heta viarnucca da kanstytucyjnaha ładu i parłamienckaj respubliki. Prezidenctva ŭ našaj krainie ŭ pierśpiektyvie moža znoŭ pryvieści da dyktatury.
Pra idealnuju Biełaruś
Ja maru, što Biełaruś budzie volnaj, niezaležnaj biełaruskaj dziaržavaj. Toje, čamu ja pryśviaciŭ svajo žyćcio, pavinna ažyćciavicca. Tak i budzie. Tolki ja b maryŭ, kab pry maim žyćci.
(na pytańnie, što Paźniak rabiŭ by ŭ idealnaj Biełarusi) Rybku łaviŭ by. Narešcie siadzieŭ by hladzieŭ, jak strakozy lotajuć. Usio — heta było b adčuvańnie ščaścia. Usio jość, usio dobra, choraša i nijakich prablem, nie treba ni z kim vyśviatlać pytańni palityčnyja.
Kamientary