Samaje raspaŭsiudžanaje zachvorvańnie ščytapadobnaj załozy ŭ Biełarusi — hipateryjoz, na jaho chvarejuć kala 130 tysiač čałaviek. Pryčym žančyny — u 5 razoŭ čaściej, čym mužčyny. Na žal, kolkaść chvorych štohod pavialičvajecca na niekalki tysiač. Čaho nie chapaje ščytavicy dla narmalnaj pracy i ci možna padtrymać jaje dyjetaj — čytajcie ŭ hetym artykule.
Zachvorvańni ščytapadobnaj załozy ŭ biełarusaŭ
Ščytapadobnaja załoza — heta nievialikaja załoza ŭ formie matylka, jakaja znachodzicca kala asnovy piaredniaj častki šyi. Jana vypracoŭvaje i nazapašvaje harmony, što ŭpłyvajuć amal na kožnuju sistemu orhanaŭ cieła. Tak, ad pracy ščytapadobnaj załozy zaležać termarehulacyja arhanizma, pierystaltyka kišečnika, niervovaja sistema i repraduktyŭnyja funkcyi. Dla pravilnaj vytvorčaści harmonaŭ, što ŭpłyvajuć na pracu ŭsich hetych sistem, patrebny jod.
Paśla avaryi na ČAES vyśvietliłasia, što Biełaruś naležyć da krain, u žycharoŭ jakich adznačaŭsia deficyt jodu i fiksavałasia šmat patałohij ščytapadobnaj załozy. Tak, z 1985-ha da 2000-ha byŭ značny rost zachvorvańniaŭ na endemičny vallak — z 22 da 319%. Rasła i kolkaść zachvorvańniaŭ na vuzłavyja formy vallaku.
Zachady pa likvidacyi deficytu jodu pryviali da źnižeńnia kolkaści hetych zachvorvańniaŭ.
Adnak pry hetym z 2000-ha pa 2018 hod zaŭvažany rost inšaj patałohii — kolkaść pacyjentaŭ z nabytym hipateryjozam vyrasła bolš jak u 7 razoŭ. Rost moža być źviazany ŭ tym liku z pavieličeńniem dastupnaści dyjahnostyki.
Za nazvany čas adznačajecca taksama rost zachvorvańniaŭ na aŭtaimunny tyreaidyt: kolkaść pacyjentaŭ na ŭliku pavialičyłasia ŭ 2 razy.
Čamu ŭźnikajuć zachvorvańni
Adnaznačna adkazać na pytańnie, čamu źjaŭlajucca prablemy sa ščytapadobnaj załozaj, niemahčyma. Faktaraŭ moža być šmat.
Chraničny autaimmunny tyreaidyt — aŭtaimunnaje zachvorvańnie, pry jakim imunnaja sistema pamyłkova atakuje ščytapadobnuju załozu, — heta najbolš raspaŭsiudžanaja pryčyna hipateryjozu ŭ rehijonach z dastatkovaj kolkaściu jodu.
Inšymi pryčynami mohuć być deficyt jodu, praciahłaje ŭździejańnie radyjacyi, pryjom niekatorych lekaŭ, apieracyi na ščytapadobnaj załozie i inšaje.
Treba skazać, što ŭ toj čas jak niekatoryja ludzi z hipateryjozam adčuvajuć ekstremalnyja simptomy, inšyja — nie adčuvajuć nijakich. Mienavita tamu čas ad času varta rabić skryninh. Što datyčyć najbolš častych simptomaŭ, jany mohuć być roznymi — ad mocnaj stamlalnaści da pavieličeńnia ci źnižeńnia masy cieła, prablem sa snom, kancentracyjaj uvahi, vypadzieńnia vałasoŭ, vysokaj adčuvalnaści da nizkich tempieratur, časam — da dyskamfortu ŭ vobłaści šyi.
Hipateryjoz zvyčajna lečać preparatami, što zamiaščajuć harmony ščytapadobnaj załozy. Taksama možna dadatkova padtrymlivać pracu hetaha orhana z dapamohaj dyjety, jakaja stanie dobrym dapaŭnieńniem da farmakałahičnaha lačeńnia.
Dyjeta
Charčavańnie, bahataje na pažyŭnyja rečyvy, ź nizkaj kolkaściu praduktaŭ, što pravakujuć zapaleńnie (takich jak cukar i ultraapracavanyja pradukty), budzie karysnym amal dla ŭsich ludziej z hipateryjozam. Jano moža palepšyć pracu ščytapadobnaj załozy, praduchilić deficyt nieabchodnych rečyvaŭ i pamienšyć simptomy zachvorvańnia.
Jak praviła, čałavieku patrebnyja:
- jod — dapamahaje ŭ pravilnaj vypracoŭcy harmonaŭ ščytapadobnaj załozy. Faktyčna niedastatkovaje spažyvańnie jodu — samaja raspaŭsiudžanaja pryčyna hipateryjozu va ŭsim śviecie;
- sielen — jość u brazilskich arechach, jajkach, złakach, tuncy, sardzinach i babovych;
- vitamin D — heta ŭ pieršuju čarhu śpiecyjalnyja charčovyja dabaŭki, a taksama tłustaja ryba i piečań;
- białok — niatłustaje miasa (indyčyna, kuracina, trusiacina, jałavičyna) i niatłustaje małako;
- charčovyja vałokny — u celnazbožžavych praduktach, u tym liku ŭ aŭsiancy;
- vadkaść — nie mienš za 2 litry na dzień, pažadana ŭ vyhladzie niehazavanaj vady.
Važnyja taksama vitaminy B12, A i S, mahnij i kalcyj. Tamu štodzionny racyjon moža być dapoŭnieny kompleksami vitaminaŭ i mikraelemientaŭ (časta ŭ aptekach jość śpiecyjalnyja kompleksy dla žančyn, ich musić paraić lekar).
Jakich praduktaŭ treba paźbiahać?
Varta paźbiahać smažanych praduktaŭ (lepš hatavać na pary abo zapiakać), straŭ chutkaha pryhatavańnia, tłustaj ježy i cukru, jakoha šmat u kandytarskich vyrabach i hazavanych napojach.
Taksama treba pamiatać, što niekatoryja pradukty źmianšajuć zasvajeńnie jodu ź ježy. Lepš admovicca ad praźmiernaha ŭžyvańnia harodniny siamiejstva kapusnych (naprykład, kviacistaj kapusty, kalrabi, listavoj kapusty). Dobraj zvyčkaj budzie skaračeńnie ŭ racyjonie soi (bo jana pryhniataje sintez harmonaŭ ščytapadobnaj załozy), a taksama arachisu i harčycy (jany ŭtrymlivajuć vallakaŭtvaralnyja rečyvy).
Čytajcie jašče:
Tyja, chto byŭ u 1986 h. niepaŭnaletnim, majuć ryzyku zachvareć na rak ščytavicy ŭ 15 razoŭ bolšuju
Hetyja dva vitaminy nielha prymać razam
Jak mučyli Cila Švajhiera i centry haradoŭ, kab stvaryć karcinku dla sudzimaha za machlarstva prateže Dźmitryja Baskava15
Kamientary