Vialíkaje Kniástva Litóŭskaje, Rúskaje, Žamójckaje i ínšych ziamiél — jeŭrapiejskaja dziaržava, jakaja isnavała ź siaredziny XIII st. da 1795 hoda. Vidavočna pad Litvoj mielisia naŭvazie pieravažna sučastnyja biełarusaija i častkova rasiejskija( Smalensk, Bransk i h. d.). Pad nazvami Ruskaje pieravažna sučasnyje Ukrainskija dy častkova sučasnych biełaruskich ziemlaŭ a nazva Žamójckaje heta pieravažna sučasnyja Litouskija terytoryi. Zdajecca tak
Litva, ojčyzna maja
13.09.2023
Anton , Smalensk, zachodniaja častka Branskaj i Pskoŭskaj obłaści u TOJ momant byli takoj ža častkaj Biełarusi (Litvy) z TAKOJ ža historyj jak i astatnija. Prosta ŭ 1919, kamunisty ich vyrašyli zabrać dy rusifikavać
maple
13.09.2023
Skolko možno obsasyvať etot vydumannyj tiermin? Jedinstviennoje, čto možno otniesti k marhinalnomu javleniju - eto zajavlenija o nieobchodimosti pieriesmotra sovriemiennych hranic. Vsio ostalnoje - isklučitielno strachi i kompleksy litovciev.
A čto rabić z radykalnymi letuvisami?
13.09.2023
maple, U siońniašniaj Letuvie mnohija navat nie chaciać vyznać VKŁ ahulnaj spadčynaj. U VKŁ % biełarusaŭ byŭ bolš čym u siońniašniaj Biełarusi, i adzinaja dziaržaŭnaja mova - mova našych prodkaŭ, ale šmat chto tam navat AHULNAJ spadčynaj vyznavać nie choča.
Tam jość marhinalnyja teoryi, što bałty ŭsich zavajavali (choć terytoryi sučasnaj vajny uvajšli ŭ VKŁ dabraachvotna). VKŁ heta s samabaha pačatku byŭ bałta-słavianski sajuz navahrodskaha kniazia Mindoŭha z vaŭkavyskim, haradzienskim, h.d.
Camotny vandroŭnik
13.09.2023
Praściej było b ź letuvisami damovicca, što VKŁ, jaho historyja -- naša ahulnaja spadčyna! Nie! Letuvisy na heta nie pojduć! Tamu, što na historyi VKŁ, jak letuviskaj dziaržavy, letuvisy budujuć svaju identyčnaść! Pry hetym, biełarusaŭ, jak takich u hetaj historyi nie isnuje naohuł.
Adnak, jość nie tolki biełaruskija historyki i letuviskija, a jość, naprykład ukrainskija! Dla ich Litva -- biełaruskaja dziaržava, a biełarusy -- litviny! Tak ličyć, naprykład, adzin papularny ukrainski historyk, jaki viadzie błoh "Istorija Rusi". Heta tak, jak i Francyja nazva jakoj pachodzić ad imia niamieckich płamionaŭ frankaŭ, tak i Biełaruś -- ad litvy.
Jaho videarolik -- LITVA ili BIEŁARUŚ ?
Starobiłorus
13.09.2023
Camotny vandroŭnik, tak i josť. Najvažniejšyj punkt litvinizma heto toje, što dla biłorusoŭ najmieńnie litvin to ni prosto politonim (jak dumajuť inyje) a ŭ pieršuju čierhu plemiennyj etnonim! Chto toho ni rozumieje - i ličiť nas litvinami tolki po politonimu - toj ni rozumieje sam korień problemy.
Isnujuť 3 osnoŭnyje vidy etnonimoŭ: po plemieni, po movi, po rielikhii.
Osnoŭnyje biłoruskije plemieny: kriviči, driehoviči, radimiči, litva. Tak od litvy, jak najmohutniejšoho plemieni, prozvali sie ŭsie litvinami, jak francuzy od frankoŭ, ankhličanie od ankhłoŭ, rusiny/russkije od variahoŭ-rusi.
Anton
13.09.2023
Možna Boha padziakavać, što Vilnia pieražyła saviecki pieryjad u składzie LitSSR, a nie BSSR. Litoŭskija kamunisty nie tak lutavali ŭ adnosinach da nistryčnaj spadčyny.
A tak kudy praduktyŭniej imknucca da ahulnaha šenhienu ź Litvoj i mieć mahčymaść volna raźvivać štoś biełaruskaje ŭ Litvie na karyść abodvuch narodaŭ. Čym upiracca roham, sprabavać ruchać miažu, rabić etničnyja čystki i hetak dalej. Heta ž vidavočny minus dvum narodam. Sproba pa siaredniaviečnamu adchapić terytoryju Ukrainy jarki prykład.
Exes
13.09.2023
Zusim niadaŭna daviedaŭsia što jašče isnavaŭ i Minski zamak jaki akupanty zrujnavali ci pry caryzmu, ci pry balšavizmu.
Aleh
13.09.2023
Vyskažu svoje mnienije. Nado iskať kompromis s litovcami. Naprimier oni sčitajut,čto Novohrudok nie moh byť stoliciej vkł potomu čto eto rusinskij horod,a nie litovskij. Ok no Vojšiełk był pravosłavnym,a švarn voobšie riurikovičiem. Očievidno,čto niekotoroje vriemia Novohrudok vsie taki był stoliciej. Jeśli chotia by eto litovci priznajut,to nikto nie poviedietsia na radikalnyj litvinizm kotoryj podrozumievajet tierritierialnyje pritienzii. My prosto pierieniesiem stolicu v Novohrudok. Vtoroj aśpiekt kancielarskij jazyk vkł. On był śmieśju starobiełorusskoho razhovornoho i cierkovnosłavianskoho biełorusskoho izvoda. To jesť śmieśju duchovnoho jazyka biełorusov i razhovornoho. Takim obrazom etot jazyk možno nazyvať piśmiennym starobiełorusskim jazykom i hosudarstviennym jazykom vkł. V trieťjich v Vilniusie žili biełorusificirovannyje litovci,v boleje pozdnij pieriud. A kniaźja vkł užie nie hovorili po litovskij. Poślednij kto vładieł litovskim jazykom był kniaź Aleksandr. Poetomu v litvie dołžny priznať čto vkł było litovsko-biełorusskim hosudarstvom. Kompromiss dołžien byť dvuchstorońnim.
Starobiłorus
13.09.2023
Aleh, vy ni rozumiejetie toho što pod litoŭskoju bałtyckoju movoju kniazieŭ miełasie na ŭvazi jatviažskaja mova, jakoj uže ni istnuje. Na jej raniej rozmoŭlało aŭtochonnoje uschodniejatviažskoje plemia litva (jatv. Leitava) ŭ zachodnieje Biłorusi. I ni błytajtie tuju litoŭskuju movu (źnikšuju całkom) z sučasnoju litoŭskoju movoju na bazi žomojtskoj movy. Heto roznyje bałtyckije movy. I heto ješčie ni kažuči o tym što pieršoju litvoju byli zusim słavianie-kołonizatory od jakich jatviahi i prozvali sie litvinami.
Andrej
14.09.2023
Švarn, to moh byť i Riurikovičiem, no imia jeho s litovskoho jazyka pievievoditsia kak Čistyj (švarus). Mindaúh, kstati, Mnohodumajuŝij (Mintis daug), a Vitaýt - honiaŝij (vyti - hnať) i otsiuda žie rastut nohi u hierba Pahonia.
Rodžar
14.09.2023
Havorka idzie, vidavočna, ab BČB ruchu ź jaho simvolikaj i ideałahičnym źmiestam. Nu nie pravyja i tych, chto abražaje BČB kałabarantami i ekstymistami i tyja, chto nazyvaje heta lićvinizmam. BČB ściah i hierb byli simvałami biełaruskaj dziaržavy BNR, jakaja isnavała ŭ mižvajenny pieryjad, paśla razvału Rasijskaj Impieryi. Heta adsalutna faktyčna dakazanyja simvały samastojnaj biełaruskaj dziaržavy, jakija potym byli adnoŭleny paśla razvału ZSSR. Padobnasť hetych simvałaŭ da litoŭskich mabyć i jość, ale nikoli biełaruskija nacyjanalnyja koły nie šukajuć skraści historyju ci terytoryju Litvy. Naadvarot, zaŭsiody padkreślivajecca, što i Vilnia, i Varšava, jak i Maskva byli ekspłuatatarami biełaruskich ziamiel. Heta biełarusy nie majuć prava zabyvać. Sumna i soramna abmiarkoŭvać. Biełarusy jak nacyja mohuć źniknuć zusim z takim padychodam.
Aleh
14.09.2023
Andrej, vojšiełk był pravosłavnym i pieriešieł v rusinskuju kulturu. Naprimier vojšiełk kohda otdał švarnu litvu ušieł v manastyŕ,kotoryj on postroił pod Novohrudkom,a nie hdie nibud́ v Litvie. Tohda pravosłavije nazyvali rusinskoj vieroj. Čto kasajetsia imieni, to švarnu dał jemu imia daniła ramanovič halickij i vyras on na rusi i był vośpitan rusinam.
Žvir
14.09.2023
"Vit" - u staroj slavianskaj - "hnać, pieraśliedvać dabyču". Voś adkul zajemstvavala slova sučasnaja lietuviskaja mova. Voś vam i nazva hierba "Pahonia". Hetaje ž slova ŭ kornie i značeńni slova "Vitiaź". Adnaho kornia i pruskaje slova "vitingas"... Jakaja vysnova ? Usio ŭ Lietuvie pastaŭliena da hary nahami i traščyć pa švach...
Starobiłorus
14.09.2023
Aleh, Novohrodok i był litvoju (uschodnieju jatviaźju). Starožitno-ruskij horod-krieposť ŭ litvie.
Andrej
14.09.2023
Aleh, Tak, a vsie-taki, počiemu, na vaš vzhlad, imiena kniaziej litovskije? Konkrientyj vopros žie.
Aleh
14.09.2023
Andrej, švarn nie litovskoje imia. Chotia by potomu čto on nie imiejet otnošienija k litovcam. Vo vtorych pahonia stała hosudastviennoj pri Vitienie. I v Trieťjich vojšiek imieł i pravosłavnoje imia
Aleh
14.09.2023
Andrej, kakim bokom syn daniły ramanoviča halickoho i anny mtisłavovny smolenskoj budiet nosiť litovskoje imia?. Vy obyčnyj trol.
Andrej
14.09.2023
Aleh, Švarn eto litovskoje imia, osnovannoje na kornie lithvskoho jazyka. Fakt!
Kompietientno
14.09.2023
Andrej, nie duri hołovu. V čiešskom, słovackom (słavianskije jazyki, na vsiakij słučaj) švarný = samolubivyj, napyŝiennyj, nieludimyj... Absolutno jasno, proischoždienije słova (imieni), učityvaja sosiedstvo Vołyni... Vitovt = prusskoje proischoždienije ot prusskoho "vitinhas", v značienii znatnyj konnyj voin... Tvoj t.z. sovriemiennyj litovskij i blizko k niemu otnošienija nie imiejet... Pruśsija, kak iźviestno, nazvanije miestnosti ot nazvanija niekohda uničtožiennoho hiermancami słavianskoho plemieni...
Žvir
14.09.2023
Andrej, švarny ŭ čechaŭ - zuchavaty, udaly. Heta imia ad slova českaha pachodžańnia. Čechi - susiedzi halicyi-valyni. Što tut nie zrazumiela ?
Starobiłorus
15.09.2023
Kompietientno, imiony z koncoŭkoju na -khajła josť bałtyckimi ti słovianskimi? (Jakhajła, Śvidrikhajła)
Kompietientno
15.09.2023
Starobiłorus, vozmožno skandinavskije, adaptirovannyje. Geilo - norviežskoje słovo. No nie bałtskije. Inačie podobnyje vstriečaliś by i v łatyšskom jazykie, a tam takich imion istorija nie upominajet. Počiemu-to kohda rieċ zachodit o t.z. bałtach, vsie uporno obraŝajut vzory k Lijetuvie, zabyvaja, čto oni v mienšiej stiepieni bałty (boleje aśsimilirovany), niežieli łatyši... No u łatyšiej jesť słovo hajlitis - pietušok. :)) Kur tu teci, Kur tu teci, Gailīti mans? No rītīņa agrumā, No rītīņa agrumā, - dietskaja piesienka. :)
Mudry pohlad. Tolki sprava navat nie ŭ "balšavickim savietyźmie", a ŭ impierskaści, jakoj nacyjanalizm naturalnym čynam pahražaje.
Tutejšyja bliźniaty - jabaćki i nievierojatnyje - źniščajuć biełaruščynu, adziny šlach krainy da ŭratavańnia, nie tamu, što jany abviazkova majuć balšavickija pohlady, a ŭ pieršuju čarhu tamu, što jany ruskamirnyja. Časam majuć biełaruskija proźviščy, zvonku padobnyja na jeŭrapiejcaŭ, a na spravie -- impierskija zombi. "Ad chabaravska da briesta" i nazad pa hrablach.
Kompietientno
14.09.2023
Kancielarskoho jazyka, kak takovoho, v VKŁ nie suŝiestvovało voobŝie. Jazyk kancielarii był povsiednievnym jazykom naroda na Litvie. Niet i nie było v VKŁ nikakoj motivacii v suŝiestvovanii "kancielarskoho" jazyka. Tiem boleje nie było v etom motivacii u Korony... Dažie łatyń nie połučiła statusa kancielarskoho, ona i v kačiestvie jazyka kostioła nie udieržałaś na Litvie. Na momient prisojedinienija žiemajtskich(bałtskich) tierritorij v sostav Kniažiestva (po itoham Hriunvalda), jazykovyj vopros užie był riešion naturalnym obrazom, samoj žizńju, novyje tierritorii, po poniatnym pričinam, učastija procieśsie nie prinimali, nie uśpieli, i vlijanija na nieho nie imieli. Elity VKŁ nie utruždali siebia riešienijem problem vładienija starobiełorusskim jazykom v žiemajtskoj (bałtskoj) časti VKŁ, vvidu jejo nizkoj socialnoj značimosti v hosudarstvie. "Koncielarskosť" vydumali lijetuvisy užie v 20-m viekie, kak naiboleje prostoje, i nieobchodimoje im, objaśnienije jazyka Statuta VKŁ.
Starobiłorus
14.09.2023
Kompietientno, diakuju za kommient. Ja toho ž pohlada. Istnovała osnoŭnaja narodnaja mova toho času vysšoho styla. Ni kancielarskaja i ni cerkoŭnaja. Narod žie zvyčajnyj prostyj po viesiach chutčiej za ŭsio movił na jeje sproščonom varijanti, a tako ž na mijastnych bałtyckich hovorkach (u pieršuju čierhu jatviažskich) jakije z tiahom času vychodili z oborotu i źnikali. Tak i stała biłoruskaja mova "svojeiu ułastnoju" dla litvinoŭ.
Rodžar
14.09.2023
Na moj asabisty pohlad heta "lićvinstva", jak jaho nazyvajuć, ni što inšaje, jak rabalepstva nie zusim biełaruskich hramadzian dziela lehalizacyi ŭ JEZ pa palityčnych matyvach. Sapraŭdny biełarus, dla jakoho BČB i pahonia niešta značać, nikoli nie budzie machać hetym ściaham u krainach, jakich kałanizavali Biełaruś, byli ŭ joj panami.
Aleh
17.09.2023
Naprimier iźviestno čto Novohrudok nie pieriedavałsia v udieł do 1329 hoda .
Kak cientrom udielnoho kniažiestva Novohrudkom vładieł s 1329 hoda kniaź Koriat, pośle 1358 hoda jeho syn Fiodor, s 1386 hoda — Koribut[26]
Iźviestno, čto naprimier Vilnius stał stoliciej Litvy v 1323 hodu .
Voźnikajet vopros počiemu ranieje, Novohrudok nie pieriedavałsia v udieł. Chotia suŝiestvovali udielnyje kniažiestva, naprimier Dajnavskoje kniažiestvo .
«Hety praces musić vitacca ŭ Litvie». Lićvinizm: pohlad ź Vilni
U VKŁ % biełarusaŭ byŭ bolš čym u siońniašniaj Biełarusi, i adzinaja dziaržaŭnaja mova - mova našych prodkaŭ, ale šmat chto tam navat AHULNAJ spadčynaj vyznavać nie choča.
Tam jość marhinalnyja teoryi, što bałty ŭsich zavajavali (choć terytoryi sučasnaj vajny uvajšli ŭ VKŁ dabraachvotna). VKŁ heta s samabaha pačatku byŭ bałta-słavianski sajuz navahrodskaha kniazia Mindoŭha z vaŭkavyskim, haradzienskim, h.d.
ili BIEŁARUŚ ?
Isnujuť 3 osnoŭnyje vidy etnonimoŭ: po plemieni, po movi, po rielikhii.
Osnoŭnyje biłoruskije plemieny: kriviči, driehoviči, radimiči, litva. Tak od litvy, jak najmohutniejšoho plemieni, prozvali sie ŭsie litvinami, jak francuzy od frankoŭ, ankhličanie od ankhłoŭ, rusiny/russkije od variahoŭ-rusi.
Vtoroj aśpiekt kancielarskij jazyk vkł. On był śmieśju starobiełorusskoho razhovornoho i cierkovnosłavianskoho biełorusskoho izvoda. To jesť śmieśju duchovnoho jazyka biełorusov i razhovornoho. Takim obrazom etot jazyk možno nazyvať piśmiennym starobiełorusskim jazykom i hosudarstviennym jazykom vkł.
V trieťjich v Vilniusie žili biełorusificirovannyje litovci,v boleje pozdnij pieriud. A kniaźja vkł užie nie hovorili po litovskij. Poślednij kto vładieł litovskim jazykom był kniaź Aleksandr.
Poetomu v litvie dołžny priznať čto vkł było litovsko-biełorusskim hosudarstvom. Kompromiss dołžien byť dvuchstorońnim.
Čto kasajetsia imieni, to švarnu dał jemu imia daniła ramanovič halickij i vyras on na rusi i był vośpitan rusinam.
Vo vtorych pahonia stała hosudastviennoj pri Vitienie. I v Trieťjich vojšiek imieł i pravosłavnoje imia