Kožny nastaŭnik zamiežnaj movy raić svaim vučniam hladzieć filmy z subcitrami. Heta adzin z dobrych sposabaŭ papoŭnić svoj słoŭnikavy zapas. Adnak, jak śćviardžajuć psichołahi, nie ŭsio tak adnaznačna.
Jak piša prafiesar kahnityŭnaj psichałohii Univiersiteta Paryž-Uschod — Kretej — Val-de-Marn Ksaŭje Aparyśjo (Xavier Aparicio), efiektyŭnaść prahladu filmaŭ z subcitrami zaležyć ad uzroŭniu vałodańnia movaj, a taksama ad vidu subcitraŭ, jakija mohuć być troch typaŭ:
- standartnyja — praduhledžvajuć pierakład z movy aryhinału na rodnuju movu aŭdytoryi;
- zvarotnyja — film dublujecca na movu aŭdytoryi, a subcitry padajucca na movie aryhinału;
- adnamoŭnyja — i mova filma, i subcitry padajucca na adnoj movie (dla ludziej z parušeńniami słychu).
Vučonyja z Univiersiteta Manpielje vyvučali rolu subcitraŭ u razumieńni filma. Rodnaj movaj udzielnikaŭ ekśpierymientu była francuzskaja. A vyvučali jany anhlijskuju. Pry hetym uzrovień vałodańnia byŭ dastatkova nievysoki. Udzielnikaŭ padzialili na try hrupy. Kožnaj pakazvali adnu ź viersij filma: sa standartnymi subcitrami, zvarotnymi ci subcitrami na toj ža movie (anhlijskaj).
Aŭtary adznačajuć, što ŭdzielniki hrupy, jakaja hladzieła film sa zvarotnymi subcitrami (francuzski dublaž i subcitry na anhlijskaj movie), prademanstravali lepšyja vyniki pa zapaminańni dyjałohaŭ.
Inšyja daśledavańni vyjavili, što prahlad filmaŭ z subcitrami na toj ža movie dapamahaje lepš zapomnić słovy. A voś standartnyja subcitry, naadvarot, pieraškadžajuć razumieńniu i zapaminańniu.
Vučonyja z Univiersiteta Manpielje praciahnuli svaje ekśpierymienty. Hetym razam jany vyrašyli vyznačyć, ci jość roźnica ŭ avałodańni movaju pry dapamozie filmaŭ z subcitrami ŭ navučencaŭ pačatkovaha, siaredniaha i prasunutaha ŭzroŭniaŭ.
Udzielniki kožnaj uzroŭnievaj hrupy byli padzieleny na čatyry častki, kožnaj była pakazanaja adna ź viersij: aryhinalnaja (biez subcitraŭ), adnamoŭnaja viersija, standartnaja i zvarotnaja.
Vyniki pakazali, što ŭdzielniki ź siarednim uzroŭniem vałodańnia movaj demanstravali adnolkavyja pośpiechi niezaležna ad viersii filma. A voś hrupa pačatkoŭcaŭ pakazała lepšyja vyniki pry prahladzie filma sa zvarotnymi subcitrami (dyjałohi na rodnaj movie i subcitry na zamiežnaj).
Udzielniki z vysokim uzroŭniem vałodańnia movaj adznačyli, što subcitry na ekranie źnižali jakaść razumieńnia. Vučonyja heta tłumačać tym, što subcitry — skaročanaja i adkarektavanaja viersija dyjałohaŭ. A ich źjaŭleńnie na ekranie nie zaŭsiody adpaviadaje momantu dyjałohu. U vyniku hladač nie moža źviazać słova, napisanaje ŭ subcitrach, sa słovam, skazanym u dyjałohu.
Čytańnie subcitraŭ składana kantralavać. Naša voka aŭtamatyčna čytaje infarmacyju a ekranie. Heta pakazali vyniki daśledavańnia, padčas jakoha fiksavaŭsia ruch vačej. Adciahnieńnie ŭvahi na subcitry aŭtamatyčna źmianšała čas kancentracyi na dziejańni, jakoje adbyvałasia na ekranie.
Jak adznačaje aŭtar artykuła, u vypadku standartnych i zvarotnych subcitraŭ, jakija praduhledžvajuć chutkaje čarhavańnie dźviuch roznych movaŭ, rastuć kahnityŭnyja vydatki, što ŭ vyniku pryvodzić da składanaściej u intehracyi elemientaŭ dyjałohu.
Takim čynam, efiektyŭnaść prahladu filmaŭ z subcitrami zaležyć ad spałučeńnia movaŭ, a taksama ad uzroŭniu vałodańnia hetymi movami hledača. Subcitry mohuć dapamahčy lepš zrazumieć dyjałohi i situacyju ŭ cełym, ale mohuć taksama stać pryčynaj źnižeńnia ŭvahi da taho, što adbyvajecca ŭ filmie (pavialičvajuć kahnityŭnuju nahruzku i paharšajuć utrymańnie ŭvahi).
Čytajcie jašče:
Jak chutka vyvučyć zamiežnuju movu? Voś 11 prostych paradaŭ
Chočacie na rodnaj movie? Voś piać resursaŭ, dzie možna pahladzieć kino pa-biełarusku
Čamu kiraŭnikom svajoj Administracyi Łukašenka pastaviŭ Dźmitryja Krutoha? Jon moža stać pierajemnikam?3
Kamientary