«Skazali, što prastrelać kaleni». Historyja palitviaźnia, asudžanaha za kinutuju blašanku z-pad enierhietyka, kali jamu było ŭsiaho 17

Chłopiec pastupiŭ paśla škoły ŭ kaledž, ale jaho zatrymali. U źniavoleńni jon paśpieŭ ažanicca i raźvieścisia, adčuć sapraŭdnuju padtrymku rodnych, i adnačasova — poŭnaje biaśsille pierad sistemaj. Jaho prynižali, karali za lubuju drobiaź, klajmili jak «palityčnaha» i trymali ŭ karcarach dy ŠIZA ŭ ścienach ź ćvillu.

«Viasna» parazmaŭlała ź Illom Bochanam pra zatrymańnie ŭ noč vybaraŭ, baranavickaje SIZA, pracu ŭ kałonii, cisk na palitviaźniaŭ i kantrol paśla vyzvaleńnia.

Padtrymać Illu finansava

«Nas advodzili ŭ pakoj, dzie supracoŭnik u palčatkach biŭ ludziej»

U žniŭni 2020 hoda Illa tolki skončyŭ škołu. Pastupić atrymałasia ŭ Pinski industryjalna-piedahahičny kaledž. Ale da pačatku studenckaha žyćcia jon nie paśpieŭ — pačalisia pratesty.

«Ja bačyŭ, što adbyvajecca vakoł: jak usie hałasavali za Cichanoŭskuju, usie byli za jaje, jak jana vyjazdžała… Pamiataju, ja siadzieŭ u mašynie, i pačuŭ pa radyjo, što znoŭ pieramoh Łukašenka. Choć u mianie samoha jašče nie było vybarčaha hołasu, było vidavočna, što na vybarach musiła pieramahčy Cichanoŭskaja. Nu i naohuł nadakučyła, jak ludziej źnievažajuć, biezzakońnie vakoł. Tamu ja vyrašyŭ padtrymać ludziej i vyjści ź imi na pratesty».

U noč z 9 na 10 žniŭnia 2020 hoda, kali pačalisia masavyja pratesty paśla vybaraŭ, Illa, jaki tolki pastupiŭ u kaledž, apynuŭsia siarod zatrymanych:

«Paśla mitynhu ludzi pajšli pa doŭhaj vulicy. Mnohija jechali na mašynie, i my taksama. My sihnalili z astatnimi ŭ padtrymku ludziej, što išli pieššu. Kali my zajechali ŭ dvor, da nas adrazu ž vyjechali siłaviki. Z adnaho boku — aŭtazak, a z druhoha — lehkavik. Supracoŭniki adrazu pačali biehčy da nas, a my nie ŭciakali, bo viedali, što ničoha supraćzakonnaha nie zrabili. Ale nas adrazu pačali krucić, załomvać ruki, pakłali tvaram u kapot i bili pa nahach. Paśla hetaha nas pasadzili ŭ mašynu i pavieźli ŭ pastarunak, kala jakoha nas čakali supracoŭniki ŭ maskach. Adzin ź ich schapiŭ mianie za hałavu i zacisnuŭ jaje pamiž svaich kalenaŭ. Jon pačaŭ ściskać ŭsio macniej i bić pa śpinie. Da jaho dałučyŭsia jašče adzin supracoŭnik. Potym mianie skrucili i paviali ŭ pastarunak. Ale skrucili tak, što mianie nieśli za ruki».

Šlach uniz, u cir, apynuŭsia asabliva balučym.

«Kali my spuskalisia ŭ cir, to adzin supracoŭnik pačaŭ bić pa mnie kalenam. Na heta jamu druhi skazaŭ: «Nie bi, a to zabješ!» Toj pierastaŭ. Mnie nadzieli kajdanki — zacisnuli pa-maksimumie. Tam my ŭsie siadzieli da ranicy. Da hetaha času ruki aniamieli ad kajdankaŭ.

Zatym nas pa adnym čałavieku advodzili ŭ pakoj, dzie supracoŭnik u palčatkach biŭ ludziej, a potym, prosta jak sabak, zakidvaŭ nazad u cir. Ludzi paśla takoha nie mahli ŭźniacca navat. Kali supracoŭniki kazali kamu-niebudź ź ich ŭstać, a čałaviek nie moh, to jaho bili pa nahach dubinkaj.

Ranicaj nas pačali padymać na kabiniety na dopyty. Ceły ŭčastak byŭ zabity ludźmi. Niekatoryja prosta lažali na padłozie. Było stolki ludziej, što było składana prajści. Mianie padviali da kabinieta pa spravach niepaŭnaletnich. Kali ja čakaŭ, to da mianie padyšoŭ supracoŭnik i skazaŭ, što ŭsunie pałku ŭ dupu, kab ja ściok kryvioju… Jon ničoha nie zrabiŭ, a mianie zaviali ŭ kabiniet. Tam pravieryli moj telefon. Na videa, jakija ŭ ich byli, ja ničoha nie rabiŭ, tamu adrazu ničoha pradjavić mnie nie zmahli. Ja byŭ niepaŭnaletni, tamu ŭ pastarunak vyklikali maju mamu. Jana zabrała mianie pad raśpisku dadomu».

«Ja nie dumaŭ, što mianie mohuć pasadzić»

Amal hod Illa vučyŭsia ŭ kaledžy, ale ŭ mai 2021 hoda jaho zatrymali. Heta adbyłosia na druhi miesiac, jak chłopcu spoŭniłasia 18 hadoŭ.

«15 maja 2021 hoda ja pračnuŭsia a šostaj ranicy ad praciahłaha hrukatu ŭ dźviery. U vočku ŭbačyŭ dvuch mužčyn u cyvilnym adzieńni. Ja spytaŭ, chto jany, na što adkazali, što milicyja. Kali ja adčyniŭ dźviery, jany mnie pakazali order na pieratrus. Na maje pytańni, u čym sprava, supracoŭniki pačali patrabavać ściahi, pahražali, što ich znojduć… Ja nie razumieŭ, što adbyvajecca. Hetyja supracoŭniki byli ledź nie maimi adnahodkami — vielmi maładyja! Ja ich paprasiŭ źniać abutak chacia b — jany admovilisia. Tady ja skazaŭ, što ich nie pušču. Supracoŭniki prapanavali pajechać ź imi padpisać dakumienty, a potym paabiacali pryvieźci dadomu. Ale ŭ mašynie jany ŭžo pačali pytacca pra ŭdzieł u pratestach i maralna cisnuć i pahražać, što ja pajedu ŭ turmu».

Illu advieźli ŭ Śledčy kamitet, dzie jany doŭha čakali śledčaha z Bresta:

«Pryjechaŭ hałoŭny pa Bresckaj vobłaści — Marcinovič. Kali mianie zaviali ŭ kabiniet, jon adrazu skazaŭ, što mianie pad vartu. Mnie pakazali videa, na jakim ja nibyta kinuŭ blašanku ŭ bok milicyi, choć jana i nie patrapiła ni ŭ kaho. Toje, što ja kazaŭ, nie chacieli słuchać — kazali, što budu na sudzie pra heta raspaviadać. Tak ja apynuŭsia ŭ izalatary».

Były palitviazień raspaviadaje, što kali byli zatrymańni pavodle «pinskaj spravy», u jaho navat dumak nie ŭźnikała, što jon taksama moža stać jaje fihurantam: «Ja nie viedaŭ, što ździejśniŭ niešta supraćpraŭnaje. Ja nie dumaŭ, što mianie mohuć pasadzić».

«Na sudach było śmiešna, ale i kryŭdna»

Illu sudzili ŭ treciaj partyi «pinskaj spravy». Jaho abvinavačańnie za «ŭdzieł u masavych biesparadkach» (č. 2 art. 293 KK) zaklučałasia ŭ tym, što jon kinuŭ u stroj milicyi aluminijevuju blašanku z-pad enierhietyka. Adnak paciarpiełaha pa spravie nie było. Sa śviedkaŭ-milicyjantaŭ nichto Bochana na sudzie nie paznaŭ. Taksama jamu stavili ŭ vinu toje, što jon padyšoŭ da dreva i pačaŭ nachilać jaho ŭ bok, kab złamać, — ale ničoha nie vyjšła. U zale suda supracoŭnik «Zielanbuda» adznačyŭ, što dreva vyžyła, nie złamałasia. Adnak jaho arhanizacyja padrychtavała pazoŭ, košt dreva acenieny buchhałteryjaj u 117 biełaruskich rubloŭ. Hetaha akazałasia dastatkova, kab abvinavacić jaho pavodle č. 2 art. 293 KK.

«Hetyja abvinavačvańni śmiešnyja. Ja tady razumieŭ, što heta ŭsio dla taho, kab prosta mianie pasadzić. Na sudach było śmiešna, ale i kryŭdna, viadoma. Ja razumieŭ, što sudziać mianie ni za što. Ja spadziavaŭsia, što heta kaliści skončycca i mianie adpuściać».

Były palitviazień adrazu ŭzhadvaje, što za ŭsio źniavoleńnie adzin raz pisaŭ pamiłavańnie:

«U 2022 hodzie ŭ kałoniju pryjazdžaŭ prakuror i skazaŭ, kab my ŭsie napisali pamiłavańnie, tady nas dadomu adpuściać. Ale nas padmanuli. Jašče adzin raz prapanoŭvali napisać pamiłavańnie ŭ 2024 hodzie — za try miesiacy da majho vyzvaleńnia. Ale ja admoviŭsia, bo i tak vychodziŭ na volu».

Ale, jak pryznajecca Illa, u jaho zaŭsiody była nadzieja na daterminovaje vyzvaleńnie.

«Davali zrazumieć, što lohka siadzieć nie budzie» 

Były palitviazień uspaminaje, što adčuvańni ad SIZA, kali ŭpieršyniu tudy trapiŭ, byli žudasnyja:

«Mianie adpravili ŭ stary korpus baranavickaha SIZA — heta jak staraja stajnia. Było vielmi strašna. Tam usio staroje, śmiardziučaje, usiudy ćvil. Byli niezrazumiełyja adčuvańni. Pieršy čas ja nie razumieŭ, dzie znachodžusia. Było vielmi žudasna… Nas adrazu pačali sadžać u karcar — niezrazumieła za što. Ja pryjechaŭ, a mianie praz try dni ŭ karcar pasadzili. Tam čatyry ściany, dva mietry — nie viedaŭ, kudy tam siabie padzieć, dumaŭ, što z hłuzdu źjedu tam. Było vielmi składana. Tam pastajanna prynižali, abražali, adrazu davali zrazumieć, što lohka siadzieć nie budzieš. Na hetych zekaŭ hladziš — strašna».

Chłopiec uzhadvaje historyju siamji Razanovičaŭ ź SIZA, jakaja jaho vielmi ŭzrušyła:

«Ja čuŭ, jak kryčała ich mama na ŭsio SIZA. Jak Pavieł biŭ u dźviery, kali viali mamu kudyści… Jaje ciahnuli, a jana płakała i kryčała ad hora. Syn biŭsia ŭ dźviery i kryčaŭ: «Mama, mama…» Mnie raskazvali sukamierniki baciuški dy syna, jakija čytali ich spravy, što ludziej pasadzili ni za što. Mnie samomu baluča čuć, jak jana płača na ŭsio SIZA i kryčyć: «Syn, muž». Ja ŭ šoku byŭ, kali daviedaŭsia, za što ich sudzili».

Illa kaža, što jon adrazu paśla zatrymańnia adčuŭ da siabie praduziataje staŭleńnie, jak da palitviaźnia:

«Dali birku, spać možna było tolki na druhim jarusie. Pastajanna kidali ŭ ŠIZA pa nadumanych nahodach. Naprykład, ja prybraŭ kamieru ŭ SIZA ŭ Baranavičach, a jany pišuć u raparcie, što nie prybrana. U inšych źniavolenych pavodle zvyčajnych artykułaŭ takoha nie było, a ŭ nas [palitviaźniaŭ] uvieś čas».

«Mnie pašyli viasielny kaścium — zvyčajnuju robu, ale pryhožuju»

Chłopiec uzhadvaje, na sudzie da apošniaha nie vieryŭ, što jamu pryznačać realnaje pazbaŭleńnie voli — dy jašče i try z pałovaj hady:

«Ja da kanca spadziavaŭsia na adterminoŭku. Mnie advakat kazaŭ, što praz toje, što byŭ niepaŭnaletnim na prateście, mohuć pryznačyć takoje. Ale kali ja pačuŭ pra pakarańnie ŭ try z pałovaj hady — mianie pieratresła».

U apošnim słovie na sudzie Illa zrabiŭ prapanovu dziaŭčynie, ź jakoj sustrakaŭsia da zatrymańnia, ale šlub u takich umovach pratrymaŭsia kala hoda.

«Jana mianie čakała, prychodziła na ŭsie sudy padtrymlivać. Ja navažyŭsia zrabić joj prapanovu, kab bačycca ŭ kałonii na praciahłych spatkańniach. U liście jana adkazała, što zhodnaja. U pačatku było ŭsio narmalna. Uletku 2023 hoda my raśpisalisia ŭ kałonii. Na pramzonie za cyharety mnie śpiecyjalna pašyli viasielny kaścium z kišeniami — zvyčajnuju robu, ale pryhožuju. Jana była jak byccam sa škła — bliščała. Taksama ŭ mianie byli turemnyja duchi — kandycyjanier dla bializny Lenor ja naliŭ u banačku ad kropiel dla nosa. Taki sprej vykarystoŭvali jak duchi. Taksama za cyharety ja padstryhsia — mnie zrabili madelnuju stryžku. Raśpisvali tady niekalki par. Śviedkam vystupaŭ supracoŭnik kałonii, taksama była supracoŭnica ZAHSa i jašče niejki mužčyna, jaki fiksavaŭ šlub. Pracedura šlubu ŭ kałonii prajšła vielmi chutka. U nas spytali, ci zhodnyja my, i ŭsio. Potym žonak adpravili na vobšuk pierad doŭhim spatkańniem na dva dni. Napeŭna, heta było lepšaje ŭ hetym viasielli.

A potym my razyšlisia — charaktary nie syšlisia. Ja nie chacieŭ jaje strymlivać. Jana chacieła chadzić kudyści, a ja nie chacieŭ raŭnavać i siabie zabivać hetymi pieražyvańniami. Tak ja zrazumieŭ, što treba razychodzicca, bo tolki mnie ad hetaha horš rabiłasia. My raźvialisia, kali ja byŭ u kałonii. Ja padaŭ zajavu na razvod u sud, ale ŭ mianie jaje nie pryniali. Jana padała i mnie tolki potym dasłali apaviaščeńnie, što my raźviedzienyja. Ja ciažka heta pieražyŭ. Pieršy miesiac naohuł nie viedaŭ, kudy siabie padzieć: chadziŭ u smutku, dumaŭ pastajanna pra heta. Ale z časam rabiłasia ŭsio lahčej, a paśla vyzvaleńnia naohuł zabyŭsia».

«Z časam usio zabaranili dla palitviaźniaŭ»

Svoj termin Illa adbyvaŭ u babrujskaj kałonii. Umovy tam jon nazyvaje žorstkimi. Ale adznačaje, što staŭleńnie da palitviaźniaŭ paharšałasia z časam:

«U 2022 hodzie nie tak mocna presavali, supracoŭniki byli bolš łajalnymi da nas. Ale z časam jany prydumlali niešta novaje. Da majho vyzvaleńnia z palitviaźniami nielha było mieć znosiny, ničoha ŭ nas nie brać i davać taksama. Kali ja zajechaŭ u kałoniju, to jašče možna było adukacyju niejkuju atrymać, a potym užo nielha. Z časam usio zabaranili dla palitviaźniaŭ: vučycca, chadzić u carkvu, hulać u futboł, chadzić na kursy anhielskaj. Niekatoryja navat hrošy za kursy JEŠKO zapłacili, ale ich usio adno pavykreślivali. Hetyja ŭsie zabarony byli naprykancy 2023 — u pačatku 2024 hoda. Ja navat nie pamiataju, jakija padziei tady adbylisia, kab tak palitviaźniam pahoršyli stanovišča. Nam usialak ŭskładniali žyćcio. Dniami były viazień, što niadaŭna vyzvaliŭsia z babrujskaj kałonii, kazaŭ, što ciapier tam prosta niemahčyma siadzieć — nastolki tam kiepskija ŭmovy stali. Prosta žudasna».

Praz aryšt u pieršy navučalny hod Illa tak i nie atrymaŭ siaredniuju śpiecyjalnuju adukacyju. Chłopiec dzielicca, što va ŭmovach kałonii jon nie chacieŭ atrymlivać adukacyju — dla hetaha nie było nijakaj matyvacyi. U kałonii naviedvaŭ biblijateku — jaho cikavili histaryčnyja knihi:

«A potym ź biblijateki pačali prybirać nibyta «ekstremisckija» knihi. Ja trochi vučyŭ anhielskuju, ale potym i ich zabrali. Taksama kanfiskavali ź biblijateki knihi na polskaj movie. Skazali, što heta varožaja kraina. U biblijatecy nie zastałosia narmalnych knih…»

«Bryhadzir admaŭlaŭsia vydavać palitviaźniam humu»

Sa słovaŭ byłoha palitviaźnia, na pramzonu jaho nie puskali, jon pierapracoŭvaŭ humu, jakuju pryvozili z «Biełšyny»:

«Na pramzonu było vielmi składana trapić, ale niekatoryja palitviaźni tam pracujuć. A ja chadziŭ na ŭčastak pierapracoŭki syroj humy pa try hadziny ŭ dzień.

Ale bryhadzir admaŭlaŭsia vydavać palitviaźniam humu. Jon kazaŭ, što nam nielha davać, tamu my musim šukać sami. My nie mahli znajści jaje nidzie, tamu ŭ nas zaŭsiody była nie vykananaja norma pa humie, za što administracyja nas presavała. Norma była kiłahram, a my mahli naźbirać na hram 300-400. Supracoŭniki pytalisia pastajanna, čamu my nie rviem humu, my im kazali, jak jość, ale im było biez roźnicy. Palčatki vydavali raz u miesiac, jakija rvalisia za piać dzion, a potym jak chočaš, tak i pracuj. Pracavali my ŭ vialikim dvuchpaviarchovym cachu — tam zimoj było vielmi chałodna. Hrošaj za hetuju pracu faktyčna nie płacili. U miesiac naličvali kapiejek 50-60, ale ja nikoli nie bačyŭ hetych hrošaj».

«Jakoje b u ciabie nie było zdaroŭje — ty pojdzieš na pracu» 

Što tyčycca miedyčnaj dapamohi ŭ kałonii, to Illa padzialiŭsia historyjaj, jakaja jaskrava ilustruje ŭsiu situacyju:

«Pamiataju, na futbole (kali jašče dazvalali palityčnym hulać) ja mocna padviarnuŭ nahu, jana vielmi mocna raspuchła. U traŭmapunkcie dyjahnastavaŭ raściažeńnie i dali mylicy. Heta była niadziela, tamu mnie skazali pryjści ŭ paniadziełak i ŭziać vyzvaleńnie ad pracy. Ale kali ja pryjšoŭ tudy na nastupny dzień, lekar skazaŭ, što ničoha mnie nichto davać nie budzie i kab ja išoŭ na pracu. Jakoje b u ciabie nie było zdaroŭje — ty pojdzieš na pracu. Ja da majstra padychodziŭ, kazaŭ, što mnie składana budzie pracavać z mylicami, ale jon skazaŭ, što kali niama vyzvaleńnia, to ničoha zrabić nie moža.

Naohuł u miedčastcy na ŭsie tvaje chvaroby vydajuć ibuprafien. Kali tolki pamiraješ, tady tabie daduć balničny. Zubny naohuł admaŭlaŭsia lačyć zuby — tolki vyryvać. Kažaš, što balić zub, a jon adkazvaje, što nie bačyć, kab u mianie niešta baleła. U miedčastcy nie chacieli naohuł lačyć: ni tabletki, ni mazi, naohuł ničoha nie vydavali. Zaŭsiody adzin adkaz: ibuprafien prapić — i ŭsio narmalna budzie.

Pamiataju, mnie doŭhi čas baleŭ straŭnik. Ja prychodziŭ u miedčastku, a jany mnie ibuprafien vydavali. Jaho treba było lekavać, ale jany ničoha nie rabili».

«Spali na hołych doškach»

Sa słovaŭ Illi, u kałonii isnuje šmat mietadaŭ cisku na palitviaźniaŭ:

«Nas pastajanna pałochali «krytaj turmoj», novaj kryminalnaj spravaj pavodle art. 411 Kryminalnaha kodeksa i ŠIZA. Niekatorych pałochali «pietušatniaj». Heta ŭsio rabili apieratyŭniki — pa sutnaści, tolki jany vyrašajuć, što z taboj budzie ŭ kałonii.

Pamiataju, u 2023 hodzie apieratyŭniki vyklikali ŭsich i pytalisia, ci ličym my siabie palityčnymi źniavolenymi i ci viedajem, što takoje «Viasna». Pad kaniec terminu ŭ 2024 hodzie mnie prapanoŭvali źniacca ŭ prapahandysckim intervju — kazali, što pryjedzie niejkaja Hładkaja, ale ja nie viedaju, chto heta takaja. Ja skazaŭ, što mnie heta niecikava i admoviŭsia. Mnie ničoha za heta nie było».

Jak uzhadvaje były palitviazień, apieratyŭny supracoŭnik pahražaŭ jamu zrabić bolš žorstkim režym — pieravieści na «krytuju»:

«Ale jany nie paśpieli, bo mnie zastavałasia tolki try miesiacy da vyzvaleńnia».

Illa raskazvaje, što ŭ babrujskaj kałonii vielmi časta palitviaźniaŭ źmiaščajuć u štrafnyja izalatary z nadumanych nahodaŭ. Apošni raz — pierad vyzvaleńniem — Illa adbyŭ u ŠIZA 42 sutak za toje, što nibyta chacieŭ z kimści ŭ atradzie adśviatkavać svoj dzień naradžeńnia.

«Mnie vypisali rapart za toje, što nibyta pavodle vopisu nie chapała rečaŭ. Choć režymnik skazaŭ, što ŭsio adpaviadaje, ale prosta treba vypisać parušeńnie. Kali mianie viali na pakarańnie, načalnik kałonii spytaŭ, kolki mnie dzion zastałosia da vyzvaleńnia. Mnie tady zastavałasia 44 dni. Jon skazaŭ siadzieć cicha, i tady mianie nichto čapać nie budzie. Praz dva dni pa mianie pryjšoŭ apieratyŭnik. Mianie paviali na pryjom da načalnika. Mnie pastavili ŭ vinu, što ja nibyta razmaŭlaŭ matami z načalnikam atrada. Skazali paćvierdzić heta, i tady praz 10 sutak mianie vypuściać. Ale mianie nie vypuścili da kanca terminu.

Kamiery ŠIZA znachodziacca ŭ padvale. Pamieram jany try-čatyry kroki. U kamiery vielmi śmiardzić i ŭsiudy ćvil. Tam vielmi choładna. Padłoha ŭ kamiery draŭlanaja, i pa joj pastajanna biehali ad vołkaści niejkija maleńkija kazurki. Łožak tam prybity da ściany, my spali na hołych doškach. Nam nie davali ni koŭdry, ni paduški. Ja jakraz byŭ u mižsiezonku, kali adklučyli aciapleńnie i zabrali ciełahrejki, jakija vydavali na noč. Taksama zabrali termabializnu, tamu spali ŭ adnoj robie. Ja nie viedaju, jak ja heta vytrymaŭ… Pieršyja 15 dzion ja dumaŭ, što z hłuzdu źjedu. Potym ja zrazumieŭ, što mnie prosta treba paciarpieć da vyzvaleńnia. I tak spraviŭsia».

Illa ŭspaminaje, što ŭ ŠIZA i PKT trymali ŭ sakaviku-krasaviku 2024 hoda Eduarda Babaryku, fihuranta «pinskaj spravy» Ihara Sałaŭja.

«Kamiery ŠIZA zabityja palityčnymi. Zvyčajnych źniavolenych tam sustrenieš nie tak časta. Tudy adpraŭlajuć za ŭsio: za toje, što pahavaryli, za toje, što harbaty papili, i prosta za toje, što ty palityčny…»

«Pieršuju noč ja nie moh zasnuć — bajaŭsia pračnucca ŭ kałonii» 

Vyzvalaŭsia Illa z kałonii prosta z ŠIZA, tamu nie było mahčymaści ni z kim raźvitacca. Ale i za heta mohuć pakarać inšych źniavolenych, adznačaje chłopiec.

«Na ranišniaj praviercy mnie skazali rychtavacca. Ja vyzvalaŭsia ź inšym palitviaźniem. My siadzieli ŭ kletcy hadziny dźvie i čakali vychadu. Pierad vychadam u nas abšukali ŭsie rečy, što ŭ nas byli. U mianie byli naohuł usie rečy z kałonii, bo nie było mahčymaści razdać ich — ich prosta prynieśli mnie, bo ja byŭ u ŠIZA. Nas źvieryli pa dakumientach i adpuścili. Ja vyjšaŭ, a tam rodnyja čakajuć. Navat nie vieryłasia, što jedu dadomu. Naohuł nie vieryłasia».

Chłopiec uspaminaje, što pierš za ŭsio doma jon pryniaŭ vannu z «bombačkaj»:

«Ja prosta čmureŭ i nie vieryŭ, što dadomu viarnuŭsia. Pieršuju noč ja nie moh zasnuć — bajaŭsia pračnucca ŭ kałonii. Dumaŭ, što heta ŭsio son».

«Skazali, što prastrelać kaleni»

Paśla vyzvaleńnia ŭ krasaviku 2024 hoda byłomu palitviaźniu vyznačyli «previentyŭny nahlad» na dva hady: z 22 da 6 hadzin treba znachodzicca pa miescy rehistracyi, dva razy na miesiac adznačacca ŭ inśpiekcyi, nie vyjazdžać za miežy Pinska. Kali Illa staŭ na ŭlik u kryminalna-vykanaŭčaj inśpiekcyi, supracoŭniki siłavych orhanaŭ ustanavili nad im poŭny kantrol:

«Adrazu paśla vyzvaleńnia ja bajaŭsia, što mohuć pryjści supracoŭniki. Adrazu da mianie pryjechaŭ HUBAZiK. Paśla pravierki telefona jany skazali, što kali jašče raz mianie zaŭvažać na takich mierapryjemstvach [akcyjach pratestu], to prastrelać kaleni.

Potym mianie vyklikali ŭ KDB, dzie pahražali, što adpraviać nazad u turmu, kali zachočuć. U mianie ŭvieś čas praviarali telefony, časta pryjazdžali dadomu i ładzili pieratrusy ŭ kvatery. Ja ŭvieś čas byŭ pad ich kantrolem. Mianie heta pałochała. Ja bajaŭsia, kali mnie telefanavali nieviadomyja numary abo zvanili ŭ dźviery, a ja nikoha nie čakaŭ. Časta supracoŭniki prychodzili raptoŭna, biez papiaredžańnia. Jany nie zvanili navat u damafon, a adrazu ŭ dźviery hrukali. Zachodzili i kazali: «Davaj siudy telefon na pravierku». Potym mianie pačali sadžać na «sutki» ŭ izalatar, nibyta za parušeńni «previentyŭnaha nahladu». Apošni raz vypisali štraf. Ale kali mnie vypisali čarhovaje parušeńnie za toje, što ja nibyta nie adčyniŭ dźviery supracoŭnikam, bo nie znachodziŭsia doma, ja zrazumieŭ, što treba ŭciakać…

Ja dva tydni chavaŭsia ŭ Pinsku — mianie šukali ŭvieś hety čas. Uviesnu hetaha hoda ja ekstranna źjechaŭ u Hruziju, adkul trapiŭ u Polšču. Mianie abviaścili ŭ vyšuk, ale ciapier ja adčuvaju siabie ŭ biaśpiecy».

Illa adznačaje, što, kali b jon nie pakinuŭ Biełaruś, to jaho znoŭ pryciahnuli b da kryminalnaj adkaznaści za parušeńnie režymu i znoŭ adpravili ŭ turmu. Ale praź piać hadoŭ, try ź jakich jon pravioŭ za kratami, kaža, što nie škaduje, što tady padtrymaŭ pratest.

• 0
• 0
• 1
• 1
• 0
• 2
• 8
• 1