Litaraturny krytyk Pavał Abramovič ličyć, što sioleta my stali śviedkami sapraŭdy plonnaj pracy Nobeleŭskaha kamiteta. Na dumku Abramoviča, Archan Pamuk – hodny kandydat, choć by tamu, što laŭreat «nia tolki vyrašaje mastackija zadačy, ale i maje adkrytuju hramadzianskuju pazycyju, realna ŭpłyvaje na suśvietny litaraturny praces, karystajecca viadomaściu ŭ šyrokaha koła čytačoŭ, narešcie, upeŭniena vyhladaje i zaŭsiody ŭśmichajecca».
Pavał Abramovič vidavočna ŭchvalaje sioletni vybar nabilijanta. «Knihi hetaha 54-hadovaha piśmieńnika ŭtvarajuć svojeasablivy cykl – jany ŭsie pra jahony rodny Stambuł, a taksama pra mahčymaść parazumieńnia miž Uschodam i Zachadam». Krytyk miarkuje, što na siońniašni momant biełarus nia moža atrymać Nobela, bo našyja piśmieńniki adstali ad realnaści. «Hary Poter bolš realny za ich, – uzdychaje Pavał. – Jany nie kreatyŭnyja, nie pazytyŭnyja, nia stylnyja». Abramovič kaža, što pakul ajčynnych piśmieńnikaŭ nie pačnuć viedać na Radzimie, pakul ich nie pačnuć abmiarkoŭvać u Internecie i pierakładać susiedzi, to havaryć pra litaraturnaha Nobela dla Biełarusi nie svoječasova.
Vykładčyca BDU litaraturaznaŭca Hanna Butyrčyk dobra pastaviłasia da vybaru sioletniaha laŭreata, jana ličyć, što Archan Pamuk sapraŭdy zasłužyŭ hetaj uznaharody. Razam z tym jana kaža, što šancy na atrymańnie premii mieŭ i Ryhor Baradulin, ale praz ceły šerah pryčynaŭ premiju dali nie jamu. «Moža, naleta dziadźku Ryhoru pašancuje bolej», – kaža Hanna Butyrčyk.
«Na maju dumku, vybar Nobeleŭskaha kamitetu sioleta byŭ trapny, – havoryć pierakładčyk Lavon Barščeŭski. – Kaniečnie, hodnych kandydataŭ było šmat, biełarusy ŭ hetych śpisach vyhladali taksama nia z horšaha, ale Pamuk sapraŭdy vyłučaŭsia z ahulnaha šerahu. Archan Pamuk – heta toj piśmieńnik, jakoha zaraz pačynajuć čytać. Skažam, u Polščy, naturalna, nia viedali, kaho vybieruć Nobeleŭskim laŭreatam, ale jany za hety hod pierakłali try ci čatyry knihi Pamuka.
Pamuk – heta litaratura vysokaha ŭzroŭniu, ja nie kažu pra palityčny padtekst, jaki prysutničaje ŭ jahonych tvorach, a biez palityki Nobelaŭ nie dajuć, ale i z mastackaha hledzišča tvorčaść tureckaha piśmieńnika zasłuhoŭvaje hetaj uznaharody. Asnoŭnaja tema jahonaj tvorčaści – uzajemadačynieńni miž Zachadam i Uschodam, pry hetym Pamuk daje jaje ŭ dosyć čytelnaj formie. Abrańnie Archana Pamuka laŭreatam značna lepšaja, napeŭna, u historyi hetaj premii padzieja za apošnija dziesiać hadoŭ, bo raniej Nobela atrymlivali i zusim druhasnyja piśmieńniki». Lavon Barščeŭski ličyć, što Tureččyna i jejnaja litaratura zasłužana atrymali ŭznaharodu. Pierakładčyk zhadvaje, što niekali Archan Pamuk byŭ adzinym litarataram z musulmanskaha śvietu, jaki zastupiŭsia za tvorčaść Sałmana Rušdzi.
“Pamuka čytaju z zadavalńniem, ale čysta intelektualnym, a nie mastackim, raskidvajučy jahonyja vobrazy i styli: “heta Borchies”, “heta Eka”, “heta “Tysiača i adna noč”, “heta Heminhuej”, a “heta Karan” -- kaža Alaksandra Dyńko, redaktarka litaraturnaje častki časopisu “ARCHE”. -- Dzie toj batyskaf, što zamiaraje, što hłybiej zalehła ŭ śviadomaść siaredniaha čytača: “FM”, “Kivač Fuko” ci “Čornaja kniha”? Mabyć, tolki “Biełaja krepaść” (raman Pamuka, napisany ŭ 1985 – Red.) ciapier vyklikaje ŭ mianie pavahu i luboŭ da aŭtara, jaki choča być sufijem u XXI stahodździ. Pamuk maje vialiki talent apaviadalnika, ale pryncypy i symbali musulmanskaha śvietu, hulnia ź jakimi pryniesła jamu papularnaść, nie dazvalajuć jamu stvaryć bolš-mienš pierakanaŭčyja vobrazy ŭ miežach upadabanaj im zachodniaj tradycyi. Imknučysia pierakinuć most pamiž Uschodam i Zachadam, jon akazaŭsia pasiarod hetaha mostu, staŭšy čužym i dla ŭsich. Nie sumniajusia, što jahonaja aktyŭnaja hramadzianskaja pazycyja ščyraja, ale baču ŭ jahonych rezkich i ryzykoŭnych vykazvańniach adčajnuju sprobu znajści siabie”, -- zaŭvažaje litaraturaznaŭca.
