Hutarka sa stvaralnicami sajtu dla biełaruskamoŭnych baćkoŭ "Našy dzietki".
«Naša Niva»: Jak uźnikła ideja stvareńnia sajtu dzietki.org?
Julija Małachoŭskaja: Heta pačynałasia ŭ roznych hałovach u rozny čas, a paśla ŭsio abjadnałasia. Asabista ja apynułasia ŭ takoj sytuacyi, kali ŭ mianie naradziłasia dzicia, a ni ŭ koha ź siabroŭ dziaciej jašče nie było. Nie było z kim abmiarkoŭvać štodzionnyja prablemy. Taksama nie było biełaruskamoŭnaha sajtu, dzie čerpać patrebnuju infarmacyju. Ja zrabiła niejki razhornuty internet‑dziońnik, na jaki paźniej natrapili Alina Stefanovič i Kryścina Vituška. Tak my znajšlisia.
«NN»: Jakuju kancepcyju maje vaš sajt?
KV: Najpierš, pazbavić sacyjalnaj izalavanaści žančynaŭ z małymi dziećmi. Pa‑druhoje, dać infarmacyju pra siamiejnyja pytańni, pra vychavańnie biełaruskamoŭnych dzietak. Jość mnostva padobnych rasiejskamoŭnych siamiejnych sajtaŭ, ale nie było nivodnaha biełaruskaha.
JUM: Heta i sposab zhurtavać realnych ludziej, kab dzieci raśli razam, ładzić śviaty. Jość i nastupnaja pazycyja: na sajcie rehistrujecca mama, jakaja piša, što žyvie na toj i toj vulicy u tym i tym horadzie. Paśla heta bačać inšyja mamy i jany ŭtvarajuć svaju supolnaść u miežach niejkaha rajonu ci dvara. Z pytańnia na forumie: «Chto tut jość z Horadni?» paŭstała sioletniaja haradzienskaja jełka, jakaja sabrała sto čałaviek.
KV: My chočam, kab biełaruskamoŭnyja dzieci nie pačuvalisia samotnymi ŭ hetym śviecie. Kali biełaruskaje vycisnuta da stanu marhinalnaści, chočacca dakazać, što my taksama na niešta vartyja. My aryjentujemsia na suśvietnyja standarty. Chočacca, kab našyja dzieci byli kankurentazdolnymi pry pastupleńni ŭ škołu i mahli vybirać nia tolki humanitarnyja specyjalnaści, ale być i matematykami, fizykami, lekarami. Našy dzieci nia toje što abdzieleny niejkimi vabnotami dziacinstva, ale i majuć ich našmat bolej, čym rasiejskamoŭnyja adnahodki. U značnaj stupieni heta stała mahčyma dziakujučy pracy sajtu.
«NN»: Ź jakimi prablemami sutykajucca siemji, što vychoŭvajuć biełaruskamoŭnych dzietak?
JUM: Nie chapaje dobrych biełaruskich knižak. Navat, kali jany jość, ich jakaść pakidaje žadać lepšaha. Davodzicca nabyvać pryhožyja rasiejskija knižki, pierakładać, a paśla ŭklejvać svoj varyjant usiaredzinu i čytać małym. Taksama amal niama pierakładnych mulcikaŭ.
KV: Adsutnaść biełaruskamoŭnych sadkoŭ. Navat kali sadok i adkryvajecca, potym baćki hladziać, što im daloka vazić dziaciej, i vyrašajuć addać ich u rasiejskamoŭny. Dla nas užo siońnia staić pytańnie ab nabory biełaruskamoŭnych hrupaŭ u sadki. Aproč mulcikaŭ jość jašče prablema biełaruskamoŭnaha telebačańnia. My admysłova nie pakazvali svajmu dziciaci «Kałychanku», ale adnojčy jon jaje ŭbačyŭ. Byŭ vielmi ŭzradavany hetamu miadźviedziku, jaki havoryć pa‑biełarusku, ale tut pačaŭsia rasiejskamoŭny mulcik, jakoha dzicia amal nie razumieje, ad čaho pačynaje płakać. Ciapier my pakazvajem dziciaci hetaha miadźviedzika, paśla ŭklučajem videamahnitafon i pakazvajem mulcik, razam z tym sočym pa hadzińniku, kab paśpieć uklučyć televizar na raźvitańnie ź Miškam. Što najbolš stamlaje ŭ vychavańni biełaruskamoŭnych dzietak — heta viečny hieraizm, kali naturalnyja spravy pieratvarajucca ŭ niejkija zvyšvysiłki.
Kryścina Vituška i Julija Małachoŭskaja
«NN»: «Našy dzietki» — sajt tolki dla biełaruskamoŭnych mamaŭ ci dla tataŭ taksama?
KV: Byli vypadki, kali maładyja taty rehistravalisia na sajcie ad imia svaich žonak. Zvyčajna prychodzić mejł: «Maja žonka choča zarehistravacca na vašym sajcie, jak heta zrabić?» My adkazvajem. Paśla prychodzić mejł: «Atrymałasia! Zaraz jana niešta napiša». Časta heta zdarajecca ŭ rehijonach, kali žančyny stali biełaruskamoŭnymi tolki praź vialikaje kachańnie da svajho muža, i heta ich pieršy vychad «u śviet». Mužčyny zachodziać na sajt z čysta merkantylnych intaresaŭ, razdrukavać infarmacyju, kab paśla pakazać žoncy, dać pahladzieć dzieciam mulcik. Udzielničać u forumach — heta nie dla ich.
«NN»: Jakija temy abmiarkoŭvajucca na Vašym sajcie?
KV: Samyja roznyja: ad ciažarnaści da prablemy seksu. Na linaračkach ludzi pišuć, što da naradžeńnia dziciaci zastałosia stolki i stolki dzion. Pišuć: «Jon pavinien byŭ naradzicca try dni tamu». Paśla čałaviek źnikaje. My razumiejem, što ŭsio ŭžo dobra. A potym źjaŭlajecca novaja linaračka: «Mirasłavu 3 dni» i h.d. Abmiarkoŭvajem, jakija pampersy kuplać dzieciam, parady pa zdaroŭi, siamiejny adpačynak, lubimyja kaviarni, dzie pastavić jełku ŭ chacie. Jość «bałbatałka», dzie my nie havorym pra niejkija tam surjoznyja spravy, a pra ŭsio, što nabalić. Jość rubryki kštałtu «Pradam», «addam», «nabudu». Jość dźvie temy dla darosłych: «pra heta» i «nie pra heta». «Pra heta» adpaviedna pra seks, pra seks pa‑biełarusku, seks i palityka, tam ža čamuści i pra śviakruchu, pra razvody, viasielli. Časta mienavita na hetym forumie pasiarod nočy sustrakajucca pa 12—13 čałaviek. Paŭstaje pytańnie: što ž vy robicie tut? Syšlisia ŭ mierkavańni, što va ŭsich rezka pačalisia krytyčnyja dni ci raptoŭna mužy źjechali ŭ kamandziroŭku. «Nie pra heta» pačaŭsia jak raździeł pra palityku, ale ciapier tam pra ŭsio, što tyčycca darosłych i nia tyčycca seksu i śviakruchi. Isnuje raździeł «Mova», dzie zaŭsiody možna zapytacca, jak toje ci inšaje słova budzie pa‑biełarusku. Jość schavany forum dla «vuzkaha koła abmiežavanych ludziej», dałučycca da jakich vialiki honar. Kožny zarehistravany ŭdzielnik moža stvaryć fotahalereju.
«NN»: Ci čakali Vy, što za adnosna karotki čas vaš sajt zrobicca takim papularnym?
JUM: (śmiajecca) My čakali bolšaha pośpiechu! Heta my tolki pačynajem!
KV: Heta było niepaźbiežna. Papularnaść sajtu vynikaje z taho, što ŭ moładzievych arhanizacyjach bolšuju častku składajuć dziaŭčyny, ale paśla ŭ darosłych hramadzkich, partyjnych strukturach daminujuć mužčyny. Kudy dziajucca žančyny? Jany dosyć paśpiachova vychoŭvajuć dziaciej. Uźnikaje pytańnie: čamu b im nie padzialicca svaim dośviedam ź inšymi? Kali b heta nie stvaryli my, heta stvaryŭ by niechta inšy. Naša patencyjnaja aŭdytoryja składaje 5 tysiačaŭ čałaviek.
«NN»: Čaho čakaje sajt «Našy dzietki» ad nastupnaha hodu?
KV: Realnaha napaŭnieńnia dla ŭsich sajtaŭskich raździełaŭ, skančeńnia pracy nad raździełami raspačatymi, ale jašče nia skončanymi. Nam treba jašče niekalki čałaviek, jakija b mahli zajmacca razam ź Julaj techničnym bokam spravy. Uvohule, mianie dzivić: adkul u jaje chapaje času pracavać, vučycca, hadavać dzicia, zajmacca seksam, sustrakacca z nami i rabić usio heta paśpiachova. Spadziajomsia, što realnyja supolnaści źjaviacca nia tolki ŭ Miensku, ale i ŭ rehijonach, i na emihracyi. Užo siońnia my nie abmiažoŭvajemsia sajtam, ale i ładzim imprezy dla dzietak, vydajom paštoŭki i šmat čaho jašče robim.
