U vioscy Stajki, što ŭ Nievielskim rajonie Pskoŭskaj vobłaści, u ruinach byłoha ŭnijackaha chrama zachavalisia ŭnikalnyja rośpisy.Adnak jany mohuć źniknuć užo ŭ bližejšyja miesiacy.
Muzyka Jaraš Mališeŭski pabyvaŭ u Stajkach.
«Carkva ŭ žachlivym stanie, — kaža spadar Mališeŭski. Toje, što pakul staić, doŭha nie pratryvaje, heta vidavočna».
Draŭlany baročny ŭnijacki Pakroŭski chram paŭstaŭ u Stajkach u druhoj pałovie XVIII st. Paśla dałučeńnia hetych ziemlaŭ da Rasijskaj impieryi carkva była pieraroblenaja ŭ pravasłaŭnuju. Za savieckim časam u budynku zrabili kłub i zbožžaschovišča, a ad 1990-ch jon stajaŭ biezhaspadarny.
Chram pryjšoŭ u zaniapad i pačaŭ abvalvacca: nie stała dachu, viežaŭ i pierakryćciaŭ, abrynułasia ściana. Dach trymajecca tolki nad ałtarnaj častkaj.
Pad tym dacham i zachavalisia rośpisy, jakija jašče možna adrestaŭravać. «Rośpisy, kali my ich bačyli, ujaŭlali saboju ščyt, nabrany z draŭlanych panelaŭ, — raskazvaje Mališeŭski. — Vyšej byli try abrazy: levaruč — śviatoha Piatra, pravaruč — Baharodzicy i, mahčyma, Chrysta ŭ centry. Hetych troch užo niama. Zachavaŭsia rośpis vyšej: anioły trymajuć karonu, anioły z šalami i truboju, Boh Savaof u abłokach. Prysutničaje šmat «aptyčnaści», taho, što iluzianistyčnym žyvapisam imituje architekturu i raźbu, jak, prykładam, u Budsłavie».
Farba na rośpisach častkova absypałasia, častkova ŭźniałasia ad vilhaci. Na ścianu traplaje doždž, śnieh, pył i viecier, ci pieražyvuć rośpisy zimu — nieviadoma.
«Paraŭnać rośpisy možna z tymi, jakija byli ŭ draŭlanych cerkvach Viciebska, Oršy, Słucka, Mścisłava — ale tam usio było źniščana za savieckim časam. Usio heta Uschodniaja Biełaruś — «začyščany kraj», dzie pomnikaŭ zastałosia tak mała.A ŭžo takoha — i pahatoŭ. Stajki — adziny acaleły prykład miascovaha žyvapisu tych časoŭ».
Adrestaŭravać rośpisy pakul nieskładana, kali pieravieźci ich z ruinaŭ u jaki-niebudź z muziejaŭ. Nacyjanalny Połacki historyka-kulturny zapaviednik rabiŭ zachady pa ratavańni rośpisaŭ, adnak pakul vynikaŭ niama. Patrebnaje terminovaje ŭmiašańnie Ministerstva kultury na miždziaržaŭnym uzroŭni.
