«Mnohija ličać, što my mahli b razyhryvać čempijanat SND. Ja taksama źjaŭlajusia pierakananym prychilnikam hetaj idei.Kali nadydzie čas stvarać novy čempijanat, my budziem dziejničać i rabić abdumanyja kroki tolki ŭzhodniena ź ludźmi, jakija padtrymlivajuć metu stvaryć čempijanat pa futbole krain Sadružnaści. Takaja razmova na dniach adbyłasia, tak što adkaz stanoŭčy: moža być, my i budziem hulać u inšym čempijanacie, — cytuje słovy kiraŭnika «Hazprama» i hałoŭnaha čałavieka ŭ FK "Zienit" Alaksieja Mlera «Sovietskij sport».
Paśla źniknieńnia SSSR u 1991 h. źnik i čempijanat hetaj krainy. Napačatku mierkavałasia, što najmacniejšyja kamandy byłoha SSSR buduć u studzieni razyhryvać čempijanat Sadružnaści i krain Bałtyi. Adnak ideja skončyłasia pšykam. Cikavaść da turniru tryvała niekalki hod, ale ź ciaham času na Kubak Sadružnaści krainy pačali delehavać abo nie čempijonaŭ, abo dublujučyja składy, i intares da Kubka ŭpaŭ u tych ža biełarusaŭ na ŭzrovień našaj cikavaści da čempijanatu Kazachstana.
Tak, u čempijanacie SSSR u 1989 h. brali ŭdzieł 6 rasijskich kłubaŭ, 5 ukrainskich, 1 biełaruski, 1 litoŭski, 1 armianski, 1 hruzinski, 1 tadžycki. Rasija pastupicca svajoj kvotaj, dziela ŭkrainskich, zakaŭkazskich i siarednieazijackich kłubaŭ?Hałoŭnaje pytańnie — jakoje pradstaŭnictva krain budzie ŭ čempijanacie SND.
Ad Biełarusi maksimum budzie vystupać BATE, jakomu vidavočna sumna va ŭnutrybiełaruskim pieršynstvie.Ale heta nie aznačaje, što BATE z radaściu dałučycca da tearetyčnaha čempijanatu SND.
Nie zrazumiełyja taksama buduć uzajemaadnosiny z UEFA i pradstaŭnictvam nacyjanalnych fiederacyj u jeŭrakubkach. Bo, kab pravodzić paŭnavarty čempijanat, treba matčy pravodzić rehularna, štotydnia: kab była intryha i intares publiki. Ale tady stavicca pad pahrozu ideja paŭnavartaha praviadzieńnia nacyjanalnych čempijanataŭ, a značyć kryter adboru ŭ jeŭrakubki. Płacini za haz nie kupiš.
Były forvard «Zienita» Uładzimir Kazačonak zaŭvažyŭ, što hetaje pytańnie ŭžo nieadnarazova ŭzdymałasia, ale sprava pakul tak i nie zrušyłasia ź miortvaha punktu.
«Ideja stvareńnia čempijanatu SND nie novaja i naležyć jana nie Alaksieju Barysaviču. Pra heta nieadnarazova kazali, uźnimali hetaje pytańnie, ale pakul ničoha nie zrušyłasia.
Kali b Miler kožny dzień vykazvaŭsia pa hetaj nahody, to moža niejkija zruchi b i pačalisia», — skazaŭ Kazačonak.
«A to ŭzdymajuć hetuju temu raz u hod, a potym zabyvajuć. … Ale pytańni ab praciahu čempijanatu vyrašaje nie Miler, a zusim inšyja ludzi. Ja mahu vas zapeŭnić, što turnir [čempijanat Rasii] budzie praciahnuty i, dumaju, „Zienit“ budzie ŭ im hulać», — zaŭvažyŭ Kazačonak.
Viadomy futbolny śpiecyjalist Anatol Byšaviec vykazaŭsia nastupnym čynam: «Viadoma, źjaŭleńnie takich kamand, jak kijeŭskaje „Dynama“, BATE, „Mietalist“, „Dniapro“ i inšych zrobić čempijanat našmat bolš napružanym, i jaho ŭzrovień budzie našmat vyšejšy. Ale dla hetaha treba pravieści vialikuju pracu.
A potym žadańnie Milera, heta nie žadańnie ŭkrainskaj ci biełaruskaj futbolnaj fiederacyj. U cełym kali kazać pra SND, topa-sapraŭdnamu kankurentazdolnymi vyhladajuć pakul tolki kłuby Ukrainy, a skažam, kamandy z Prybałtyki i Zakaŭkaźzia pakul da patrebnaha ŭzroŭniu nie daciahvajuć».
Žurnalist Alaksandr Tkač jasna patłumačyŭ, čamu ideja čempijanatu nie ažyćciaŭlalnaja:
Na siońniašni dzień u turnira całkam nieprezentabielny imidž — i zaciahnuć tudy kłuby možna budzie tolki cenami na słavuty haz.
Što ciapier viedajuć kamandy, zdolnyja ŭstupić u „lihu byłoha SSSR“? Što jaje inicyjatar i fundatar — adna z najbolš palityčna anhažavanych dziaržkarparacyj Rasii. Što jana ž vałodaje adnym z kłubaŭ, jaki pretenduje na pieramohu ŭ turniry, i biudžet jaho ničym nie abmiežavany. Što dziaržkarparacyja i jaje padšefny kłub niazdolnyja tryvać niavyhadnyja dla ich rašeńni — i tamu, ułasna, arhanizavali svoj ułasny čempijanat, dzie im nichto nie zmoža piarečyć.
Kamu chočacca hrać rolu śvity karala — a to i rola dekaracyj dla balu?»
Taki čempijanat nie patrebny Ukrainie, miarkuje Tkač, a bieź jaje turnir budzie niecikavy
«Pieršaje, što prychodzić u hałavu pry słovie «čempijanat byłoha SSSR» — adradžeńnie derbi «Spartaka» i kijeŭskaha «Dynama» i bitvy prahresiŭnych nuvaryšaŭ «Zienita» z «Šachcioram».
Biez ukrainskich kłubaŭ ŭsia hetaja zaduma hublaje sens i pryvabnaść, navat kali minskaje «Dynama» budzie spansaravać biełaruskaja «dačka» «Hazprama»,hrošy na novy «Ararat» źbiare ŭsia armianskaja dyjaspara, a «Nieftčy» padpiša Niejmara i starejučaha Džona Tery za ŭłasnyja naftadalary.
Infarmacyju ab mahčymym pierajeździe «Zienita» ŭ Sievastopal va Ukrainie ŭspryniali z uśmieškaj.
A voś kidać ułasny čempijanat dziela prajekta «Hazprama» (a ŭ ukraincaŭ asacyjacyi z hetaj nazvaj iduć dzieści pobač ztatara-manholskim iham i Haładamoram) — zusim inšaja historyja.
Horš nie budzie, a ahulnymi namahańniami, moža, choć prypadymuć źlohku. Kali alternatyva — pavolnaja śmierć, być małodšym bratam i zaležnym bokam nie soramna.«Nie vyklučana, što svoj futboł Rasii nie addaduć navat bolš łajalnyja i mienš ambicyjnyja susiedzi. Chakiej, baskietboł, valejboł — heta kali łaska, ich tam usio roŭna amal nie zastałosia.
Historyja z futbołam — zusim inšaja. Futboł dla ŭsich hetych krain — heta ŭžo palityka, orhan na sutyku ministerstva sportu i ministerstva zamiežnych spraŭ.Naŭrad ci „Hazpram“ hatovy płacić za jaho 50 dalarami za barel, a hulać u roŭnaha napeŭna nie zachoča», — miarkuje Tkač.
* * *
Zaŭvažym, što pytańnie pra čempijanat SND zaraz u Rasii zusim nie aktualnaje.U siońniašnim numary «
U Milera i «Zienita» jość adzin plus: vialikija hrošy. Šalonyja hrošy ŭ žniŭni za Chałka i Vitcela. Ale dalejšyja padziei pakazali, što navat u Rasii hrošy nie hałoŭnaje.
Pravał «Zienita» i «Spartaka» ŭ hrupavym raŭndzie Lihi čempijonaŭ — tamu pakazčyk.
Što tyčyć Biełarusi, to delehavańnie BATE u čempijanat SND kančatkova źniščyć uzrovień biełaruskaha futboła i, hałoŭnaje, nie zrazumieła, ci dazvolić UEFA pradstaŭlać barysaŭskamu kłubu biełaruski futboł u Jeŭropie.
Tak my ŭžo piaty hod majem biełaruski kłub u Lizie čempijonaŭ i Lizie Jeŭropy,majem mahčymaść bačyć «Barsiełonu», «Bavaryju», «Miłan», «Eviertan», "Valensiju", urešcie.
Ci treba biełarusam zamiena ŭ vyhladzie maskoŭskaha i kijeŭskaha «Dynama», «Łakamatyvaŭ» i «Amkaraŭ»?
Słovy Milera padajucca małarealistyčnymi.padčas matča čempijanatu Rasii «Dynama» Maskva — «Zienit» u Chimkach zaŭziatarka pieciarburhskaha kłuba kinuła na pole pietardu, u vyniku mocna paciarpieŭ hałkipier «Dynama» Anton Šunin — jon atrymaŭ apiok rahavicy vačej.Darečy , ciapier u «Zienicie» mocna niezadavolenyja reakcyjaj Rasijskaha futbolnaha sajuza na incydent 17 listapada:
RFS pakaraŭ «Zienit» techničnaj parazaj 0:3, dva matč kłub musić pravieści biez hledačoŭ. Piciercy pryhrazili źniacca z čempijanatu.
A jak Vy staviciesia da idei stvareńnia čempijanatu SND?