Znakam tym
Volha KARATKIEVIČ
Ź vieraju ŭ revanš
Nakanavanaja blizkaść z Rasiejaj topić u bahnie našy cyvilizacyjnyja paryvańni. Susiedztva ź niezdarovym subjektam hvałcić eŭrapiejskuju ŭ iście svajoj psychiku biełaruskaj nacyi. Ciapierašniaje nataleńnie rasiejskaha imperskaha hoładu — test na našu žyvučaść: dva stahodździ dychajem. Ci znojdziem pavietra na nastupnyja dva?
Niejak u paŭhadzinnym spektakli BT «Rezanans» vykanaŭca abaviazkaŭ analityka Zimoŭski puściŭ u efir pryznačanaha hienerataram intehracyjnych idejaŭ Posachava, i apošni nadta narakaŭ, što ŭ infarmacyjnych prahramach abiedźviuch televizijaŭ nie hučyć dumka pradstaŭnikoŭ biełaruskich rehijanalnych elitaŭ (?), a taksama rasiejskich rehijanalnych elitaŭ — prychilnikaŭ abjadnańnia. Posachaŭ nat paskardziŭsia — tolki Aŭšavym, Šajmijevym dajuć słova. Tut by sp.Posachavu być zaprošanym u prahramu sp. Darenki (ale ž nia puściać!) i tam trubić pra «nacyjanalistyčnyja» vychadki prezydenta Tatarstanu, jaki zaćvierdziŭ łacinku, dy vykryvać paplečnika separatystaŭ Aŭšava. Pry hetym zabyvajučysia na «efektyŭnaść» nacyjanalnaj palityki Rasiei — «krainy Vialikaj Mary» niepaŭnavartasnych biełarusaŭ: u Inhušecii tracinu nasielnikaŭ składajuć uciekačy.
U čas, kali chočacca adharadzicca ad Rasiei padvojnym kitajskim muram: adharadzicca ad paniatkaŭ «terytaryjalnaja cełasnaść luboj canoju», «słavianskaja misija» dy «sanitarny kardon», «asoby kaŭkaskaj nacyjanalnaści», adharadzicca ad samaduraŭ i barbaraŭ, — drukujecca prajekt damovy ab stvareńni sajuznaj dziaržavy. Pad rubrykaj «Usienarodnaje abmierkavańnie» ŭ hazecie «Sovietskaja Biełoruśsija». Vielmi šmat ludziej u biełaruskich haradach u piatnicu ŭranku pačali sa stravavańnia prajektu damovy. Surjozna i ŭdumliva. Tamu teza, što elektarat hatovy abjadnacca i z Uahaduhu, asprečvajecca padvyšanaj palityčnaj kulturaj nasielnictva. Nia viedaju, ci hety prajekt Łukašenka nazvaŭ «paśmiešyščam», ale paraŭnać raspracavany dakument možna sa šmatlikimi savieckimi hipsavymi lapninami, jakija musili imitavać zdarovych nośbitaŭ naviazanych kaštoŭnaściaŭ. Ad imia niaščasnych narodaŭ abviaščajecca sproba zrabić narody ščaślivymi. RB i RF «stvarajuć Sajuznuju dziaržavu, jakaja jość novym etapam u pracesie jadnańnia narodaŭ dźviuch krainaŭ u demakratyčnuju pravavuju dziaržavu». Što takoje, pavodle prajektu, dziaržava «śvieckaja»? Ci varta navat fantazijavać pra jaje pabudovu na asnovie dvuch hramadztvaŭ, jakija nie pazbavilisia savieckaj i kryminalnaj mutacyi? Kali ja čytaju stosy ahitacyjnaj pisaniny ŭ padtrymku Sajuzu, u mianie abvastrajecca chvalavańnie za ekalohiju — stolki lesu zmarnavali!
Jakija pačućci moža vyklikać biespardonny handal krainaj, ziemlami, žyćciami, kulturami ŭ imia palityčnych i kamercyjnych ambicyjaŭ niekalkich dziasiatkoŭ (tut) i niekalkich socień (tam, u Rasiei) palitykaŭ? Vieru ŭ revanš. Pa tradycyi, biarem jaho pakul nia my, ale ž usprymajem jak peŭnaje suciašeńnie j čužyja pieramohi: nia ŭsio im, maskalam, maślenica... Rasieju peryjadyčna strymlivajuć narody, taksama konam źviazanyja ź biaźmiernym uschodnim terminataram. Heta litoŭcy na pačatku 90-ch, heta kaŭkaskija narody ciapier, jakija jduć u apałčeńni, kab pasprabavać svaimi siłami ŭstaloŭvać ład i paradak na svajoj ziamli. Heta palaki, jakija padziei ŭ Rasiei padajuć jak nieadaptavany tryler. Heta ŭkraincy, čyj Šaŭčenka prademanstravaŭ, kamu hulać u Eŭropie.
