1996—1999

1996—1999

«Marš Svabody» svajoj masavaściu nahadvaŭ akcyi viasny 1996 hodu. Učora ŭ roznyja momanty šeścia kolkaść udzielnikaŭ vahałasia ad 20 da 40 tysiačaŭ čałaviek. Heta, zrazumieła, nia 100, ale... Nas było šmat. Jak tady, u 1996-m. Ale my ŭžo byli inšymi. Što ž źmianiłasia z taje pary? Čym «Marš Svabody» roźnicca ad tych mitynhaŭ? Čaho čakali biełarusy ad hetaje akcyi? Svaje dumki na hety kont vykazvali ŭdzielniki «Maršu».

Alaksandar Tabolič, muzyka:

Nu, pa-pieršaje, akcyja adroźnivajecca ad papiarednich užo tym, što ŭsie apazycyjnyja partyi Biełarusi abjadnalisia i stvaryli narmalovuju niezaležnickuju kancepcyju. Heta pieršaja sproba jadnańnia demakratyčnych siłaŭ. Atrymajecca z hetaha što ci nie — pabačym z nastupnych mitynhaŭ.

Aleh Daškievič, žurnalist:

U 95—96 hodzie ludzi byli bolš radykalna nastrojenyja. Heta było bačna ŭ televizijnych siužetach, heta adčuvałasia ŭ pavietry.

Alaksiej Šein, kiraŭnik pres-słužby centru «Supolnaść»:

U 95—96 upieršyniu paŭstała pytańnie pra stratu niezaležnaści. Za nastupnyja hady ŭsie paśpieli zvyknucca z hetaj dumkaj. A ciapier realnaja pahroza źjaviłasia iznoŭ, i ludzi pryjšli z novym zapałam, z novaj enerhijaj pakazać samim sabie i ŭsiamu śvietu — i Rasiei taksama — što nia tak i lohka budzie akupavać Biełaruś, što šmat ludziej žadajuć bačyć jaje niezaležnaj.

Vasil Siomucha, pierakładčyk:

Adroźnivajecca tym, što ja tut baču ŭsio novych i novych ludziej — svaich starych znajomych amal nie sustrakaju. Heta značyć, što ruch šyrycca, usio bolš ludziej pačynajuć razumieć našyja mety j zadačy. I mienavita hetaha — pašyreńnia ruchu — ja čakaju ad kožnaha mitynhu.

Lavon Barščeŭski, namieśnik staršyni BNF:

Ja dumaju, što heta akcyja pieraadoleńnia strachu. Naprykład, u 95—96 hadach ludzi chadzili na mitynhi i nie bajalisia, bo ŭžo zvykli, što niejkaja demakratyja ŭ krainie jość. A siońnia jany musiać pierastupić cieraz psychalahičny barjer, cieraz tuju apracoŭku, jakaja pravodzicca.

Słava Korań, salist rok-hurtu «Ulis»:

Za hetyja hady ludzi lepš zrazumieli, chto ŭ nas kala ŭłady, zrazumieli, što tak prosta svabodu my nie atrymajem.

Uładzimier Arłoŭ, piśmieńnik:

Mnie zaŭsiody byli blizkija słovy vydatnaha historyka i piśmieńnika sučasnaści Arnolda Tojnbi pra toje, što raźvićcio cyvilizacyi adbyvajecca praź niaspynny dyjaloh čałaviectva, ci asobnych nacyjaŭ, ź Lohasam, albo Boham, vyšejšaj siłaj, jakaja byccam pasyłaje nacyi vyklik i čakaje adkazu — raz, druhi, treci... Ale adnojčy nadychodzić toj momant, kali vyklik, zastaŭšysia biez adkazu, moža paznačać histaryčny skon nacyi. Biełaruś padyšła da hetaje miažy. Ja pryjšoŭ siudy siońnia, jak chadžu na ŭsie akcyi apazycyi, nie tamu, što vieru ŭ ich imhnienny pośpiech, a kab adčuć prysutnaść taje pasijanarnaje tvorčaje enierhii, jakaja, pavodle taho ž Arnolda Tojnbi, zdolnaja źmianić sytuacyju ŭ lepšy bok.

Andrej Mielnikaŭ, bard:

Moža, ludzi bolš ćviarozyja pryjšli... Čaho čakaju? Niejkija novyja znajomstvy źjaviacca, staryja ŭmacujucca.

Siaržuk Sacharaŭ, rok-menedžer:

U našaj niaščasnaj, pryhniečanaj, akupavanaj Biełarusi znajšłosia stolki ludziej, zdolnych abaranić jaje niezaležnaść. My čakajem ad hetaha tolki adnaho — revalucyi. Ura!

Apytvaŭ Andrej Skurko