Aściarožnaje zmahańnie
Jakija tendencyi isnujuć ciapier u Maładym Froncie i ci niama niebiaśpieki, što ichnaje supraćstajańnie moža pryvieści da raskołu arhanizacyi na jaje Trecim Sojmie 1 lipienia? Z takim pytańniem my źviarnulisia da Alesia Stralcova, staršyni mižnarodnaj kamisii Maładoha Frontu i Natalli Makovik, staršyni Asacyjacyi maładych pradprymalnikaŭ. Sp.Stralcoŭ naležyć da toj płyni ŭ Maładym Froncie, jakaja vystupaje za razryŭ sa starym vobrazam i taktykaj arhanizacyi. Spn.Makovik addaje pieravahu pierajemnaści. I tyja, i tyja havorać pra žyćciovuju nieabchodnaść pašyreńnia šerahaŭ arhanizacyi, ale razychodziacca ŭ acenkach taho, što hetamu moža paspryjać. Ci paŭpłyvajuć asabistyja ambicyi adeptaŭ roznych płyniaŭ na dolu MF hetaksama fatalna, jak letaś na los BNF? Vydaje na toje, što antybiełaruskija specsłužby 1 lipienia, jak i letaś, prykładuć namahańni, kab stałasia mienavita tak. Značyć, usio zaležyć ad kultury dyskusii i ŭmieńnia mienšaści padparadkavacca bolšaści.
Aleś Stralcoŭ: «U abaronie kaštoŭnaściaŭ musim iści da kanca»
— U miežach maładoha Frontu jość dva asnoŭnyja padychody ŭ vyznačeńni budučyni. Adzin bolš emacyjny, a druhi — prahmatyčny i realistyčny. Ale hetaja roźnica ŭ padychodach nie pavinna pryvieści da raskołu. Chacia dyskusii buduć. Heta naturalna.
Mnie bližejšy «prahmatyčny» padychod. Liču, što siońniašniaja sytuacyja patrabuje ad biełaruskaha hramadztva mienavita prahmatyzmu, bo tolki jon dazvolić abaranić i našyja kaštoŭnaści — niezaležnaść, suverenitet.
Musiać być pierahledžanyja taksama niejkija formy pracy i kirunki. Ad vynikaŭ abmierkavańnia zroblenaha za apošnija hady zaležyć, patrebnaja nam źmiena kiraŭnictva ci nie.
Ja asabista chacieŭ by systematyzacyi roznych kirunkaŭ dziejnaści Maładoha Frontu, kab nie było takoha rezkaha kidańnia ad adnych metadaŭ da druhich.
— U čym ža vyjaŭlajecca roźnica padychodaŭ?
— «Emacyjny» padychod uźnikaje jak reakcyja na peŭnuju padzieju i źviazany z asabistymi schilnaściami lidera i stanam jaho dušy. Atrymlivajecca, što jon robić usiu arhanizacyju zakładnikam hetych asabistych pieražyvańniaŭ.
Kanceptualnyja razychodžańni vostra prajavilisia ŭ acency dziejańniaŭ moładzi na pieršym Maršy Svabody.
— A ŭ staŭleńni da budučych parlamenckich vybaraŭ?
— Na siońnia jano ahulnaje: heta niepryniaćcie niesvabodnych, niedemakratyčnych, niespraviadlivych vybaraŭ, jakija źbirajecca pravodzić ułada.
— Na što ciapier, pa-Vašamu, musić aryjentavacca moładź?
— Na lakalnuju pracu ŭ kulturnickich i sacyjalnych prajektach, na aśvietnictva, pakolki heta siońnia daje kankretny vynik u pašyreńni koła siabroŭ arhanizacyi. Kali dobra idzie praca ŭ kulturnickim, sacyjalnym i inšych nakirunkach, tady možna kazać i pra mocnuju palityčnuju siłu, jakaja moža realna pradstaŭlać chacia b niejkuju častku moładzi.
U ideale arhanizacyja moładzi pavinna ŭvieś čas nieści štandar zmahańnia, uvieś čas nahadvać pra toje, jakija ahulnanacyjanalnyja prablemy jość, da vyrašeńnia jakich musić być pryciahnuta moładź. Siońnia nieviadoma, jakim čynam adbudziecca źmiena isnujučaha ładu — ci heta budzie varyjant masavych manifestacyjaŭ, ci paddyvanovaje zmahańnie, ci — nia daj Boh, ale mahčyma, — siłavy varyjant. U lubym vypadku Małady Front pavinien być hatovy da ŭsich varyjantaŭ.
Prahmatyčnaja płyń skiravanaja na niehvałtoŭnyja metady baraćby. Ale my ŭjaŭlajem sabie niebiaśpieku adnabakovaha siłavoha ŭździejańnia, jakoje ciapier ažyćciaŭlaje dziaržava i, my ŭvažajem, što, u vypadku patreby ŭstaŭšy na abaronu svajoj krainy, svaich kaštoŭnaściaŭ, my musim iści da kanca, i kali takaja abarona budzie dapuskać užyvańnie bolš žorstkich srodkaŭ, dyk my pavinny być da hetaha hatovyja.
Lubaja źmiena, navat nia metaŭ, a sposabaŭ dziejnaści vyklikaje źmieny ŭ patencyjnym kole siabroŭ arhanizacyi. Źmieny ŭ MF byli b znakam dla tych hrupaŭ moładzi, jakija siońnia admoŭna reahujuć na toje, što ŭ vybary stratehii MF panuje emacyjnaść. My čakajem prychodu da kiraŭnictva MF asobaŭ, jakija myślać bolš spakojna.
Natalla Makovik: «MF pavinien farmavać elitu»
— Małady Front zaŭsiody źmianiaŭsia. Na samym pačatku heta była arhanizacyja moładzi, jakaja biehała na demanstracyi 1996—1997 h. u pieršych šerahach i najbolš radykalna vykazvała svaju niazhodu z dyktatarskim režymam, potym jon staŭ arhanizacyjaj najpierš kulturnikaŭ, adradžencaŭ, jakija ładzili viktaryny, dyskateki. Paźniej pryjšoŭ nakirunak chryścijanski, taksama kanservatyŭny. Zaraz nadyšoŭ čas dla novych źmienaŭ, jakija pavinny adlustravacca ŭ prahramnych dakumentach Maładoha Frontu.
— Hetaje adčuvańnie nieabchodnaści źmienaŭ moža być rascenienaje jak kryza ŭ arhanizacyi?
— Nie, heta nie kryza. Kryza była tady, kali Pavał Sieviaryniec znachodziŭsia ŭ turmie, kali ŭ nas nie było kiraŭnika. Kali aryštavali Paŭła, była takaja niebiaśpieka, što my nia znojdziem čałavieka ci hrupu ludziej, jakaja budzie vykonvać toje, što rabiŭ adzin jon.
— Nakolki važna dla arhanizacyi, kab jaje lider byŭ viadomaj asobaj?
— Sapraŭdnym lideram moža być tolki čałaviek, jaki prosta narodžany lideram, heta musić być asoba z mocnaj charyzmaj, bo my — nie zakrytaja arhanizacyja, a imkniemsia pašyrać svaje šerahi. Staršyniom Maładoha Frontu nia moža być čałaviek biez svajho tvaru, bieź indyvidualnaści.
Niebiaśpieka dla arhanizacyi była ŭ tym, što my mahli pierajści na žyćcio ad akcyi da akcyi, kali ŭletku i ŭzimku arhanizacyja «vymiraje» i «abudžajecca» z nadychodam vosieni ci viasny. Dziakuj Bohu, tak nia stała.
Biełaruskaja maładziovaja arhanizacyja ŭ ideale pavinna sfarmavać budučuju biełaruskuju elitu, kab mienavita hetyja ludzi, siabry hetaj arhanizacyi stali deputatami, ministrami, načalnikami pradpryjemstvaŭ, dyrektarami škołaŭ i ŭniversytetaŭ.
— Ci Vy možacie pryvieści prykład takoj arhanizacyi ŭ nas ci za miažoj?
— Naprykład, Eŭrapiejskija Maładyja Kanservatary, arhanizacyja, stvoranaja jašče pry ŭdziele Marharet Tetčar. Praktyčna ŭsia moładź z Eŭraparlamentu — vychadcy z Eŭrapiejskich Maładych Kanservataraŭ.
— Chto moža być palityčnym ideałam dla budučaj elity?
— Dla mianie — Vacłaŭ Havał.
— Jakaja pazycyja Maładoha Frontu ŭ dačynieńni da parlamenckich vybaraŭ?
— My nia majem prava brać udzieł u hetych vybarach, bo heta budzie prosty šlach da lehitymizacyi A.Łukašenki. Udzieł u vybarach byŭ by śmierciu dla demakratyi Biełarusi.
Hutaryła Hanna Štejnman
