Russische Krieg
U mienskim Mižnarodnym adukacyjnym centry prajšła histaryčnaja kanferencyja “22 červienia 1941 h. – pačatak saviecka-niamieckaj vajny: stan i prablemy ŭ biełaruskaj i zamiežnaj histaryjahrafii”. Umovaju niamieckaha boku-arhanizatara było, kab dakumentacyja kanferencyi viałasia pa-rasiejsku, a nie pa-biełarusku.
U joj, akramia biełaruskich historykaŭ, brali ŭdzieł hości ź Niamieččyny Manfred Cabel i Hiunter Brakielman, a taksama Jaŭhien Miranovič ź Biełastoku i Nina Piatrova z Maskvy.
Dumki na kanferencyi vykazvalisia słušnyja i liberalnyja, jak na siońniašniuju rečaisnaść. Pramoŭcy pahadžalisia, što termin “vialikaja ajčynnaja vajna” biełarusam nie pasuje, bo vajna dla nas pačałasia 1 vieraśnia 1939 h.
Ahulnuju ŭvahu vyklikaŭ vystup doktara histaryčnych navuk N.Piatrovaj. Jana zaklikała biełarusaŭ nie paddavacca na pravakacyi i racyjanalna hladzieć na padziei apošniaj vajny, to bok usienarodnuju baraćbu savieckaha narodu, nienavidzieć kalabarantaŭ, ličyć Stalina stratehičnym hienijem, a Čerčyla j Ruzvelta – prajdziśvietami j zdradnikami. Nie abyšłosia j biez rytualnaha cytavańnia Julijusa Fučaka: “Ludzi, budźcie pilnymi!” Heta ŭžo što da pašyreńnia NATO.
Pracoŭnymi movami kanferencyi byli abvieščanyja biełaruskaja, niamieckaja i rasiejskaja, ale vystupy i dyskusii išli zbolšaha pa-rasiejsku, jak i ŭsia dakumentacyja. Prafesar Brakielman padčas dyskusii navat nazvaŭ sprečki biełaruskich historykaŭ vašymi rasiejskimi sprečkami.
Mnie adrazu pryhadałasia letašniaja sustreča ŭ Kiolnie z zahadčykam katedry prablemaŭ SSSR. Prafesar Manfred Alaksandar doŭha nia moh uciamić, chto takija biełarusy. Chtości spytaŭsia: “Ci pan prafesar roźnić biełarusaŭ, rasiejcaŭ, ukraincaŭ?” Toj ščyra, amal pa-biblejnamu, adkazaŭ: “Dla nas Vy ŭsie adno: rasiejcy”. Dyk što ž tut dzivicca movie kanferencyi?
A.H.
