Biełaruś praz 100 hadoŭ
Bahi viarnulisia
Kali nie ličyć pieramohi kryvickaj zbornaj u čempijanacie śvietu pa futbole, hod 9175 ad “Časoŭ Pieršadziei” (2101 h. pavodle ŭmoŭnaha mižnarodnaha letaźličeńnia) ničym dla Nacyi nia vyłučyŭsia. Zvykły hod ruplivaj pracy.
Imklivy kryzys chryścijanstva na Kryvickich ziemlach pačaŭsia ŭ 2006-m, kali byli adkrytyja Labirynty ŭ Połacku. Vacłaŭ Łastoŭski nie pamyliŭsia ŭ svaim praroctvie. Choć nie było pad ziamloju ni žyvych ludziej, ni haradoŭ, Labirynty zachavali samaje hałoŭnaje — Viedu. Słova staražytnych kryvickich runaŭ stała hruntam “ekamitalahičnaj revalucyi”, jak nazvali jaje zachodnija razumniki. “Siabar nia maje formuły, siabar maje imia” — hety tezys daŭnich manuskryptaŭ staŭsia pryncypam va ŭzajemaadnosinach Čałavieka i Pryrody na ŭsich uzroŭniach žyćciadziejnaści Kryvickaj Dziaržavy (aficyjna: z 2007 h. — Respublika Kryŭja). Kraina całkam vyjšła z-pad palityčnaha ŭpłyvu Rasiei, što ŭ svaju čarhu spravakavała vajskovuju ahresiju z boku apošniaj. Adzinaja bitva adbyłasia 8 vieraśnia 2014 h. pad Voršaj. Dźvie elitnyja tankavyja dyvizii rasiejcaŭ byli spynienyja kryvickim adździełam kontrazaklonaŭ i preventyŭnaha čaravańnia. Paśla prostych mahičnych manipulacyjaŭ tankistaŭ niepasredna ŭ tankach achapiŭ žudasny prystup dyjarei i sanlivaści adnačasova, a ŭvieś štab rasiejskaj hrupoŭki pieratvaryŭsia ŭ vializnych rapuch.
Paśla hetaha prapanovy funkcyjaneraŭ NATO ab ustupleńni Kryŭi ŭ ichnuju tusoŭku zrabilisia asabliva nadakučlivymi. Adnak zalacańni hetyja sustrakali zaŭsiody vietlivuju, ale ćviorduju admovu.
Adkryćcio Labiryntaŭ dazvoliła hramadztvu pazbycca šmatlikich sacyjalnych fobijaŭ dy psychalahičnych adchileńniaŭ. Tak, chvoryja na “intehratyzm” pad nahladam vopytnych medyjataraŭ mahli pakaštavać “bratniaj lubovi” ŭ Mścisłavie 1654 h., spakutavanyja na “nacyjanalny skiepsys i pesymizm” virtualna ŭdzielničali ŭ bitvie pad Voršaj 1514 h. ci Kirkholmam u 1605 h., a tyja, chto mieŭ zališniuju kryvickuju pychu, pazbaŭlalisia jaje padčas zachopu Połacku Ŭładzimieram u 980 h. ci paśla referendumu 1995 h.
Hałoŭnaj navučalnaj ustanovaj krainy stała Akademija Etničnaje Viedy imia Vasila Brykuna, słynnaha kryvickaha čaraŭnika ChVII st., uračysta adčynienaja prezydentam Kryŭi Łydziejkam 1 vieraśnia 2043 h.
Asablivaje miesca ŭ systemie vyšejšaj adukacyi stała adyhryvać Hory-Horackaja Akademija Ziamli i Nieba. Pakolki praca ziemlaroba pačała razumiecca jak śviatarny ŭdzieł u byćci Kosmasu, pastupić u Akademiju moh tolki čałaviek ź vialikimi zdolnaściami ŭ halinie kalandarna-mitalahičnaj prahmatyki. Mienskija ŭniversytety, u bolšaści svajoj, rychtujuć specyjalistaŭ, što zajmajucca demantažom industryjalnych mahutnaściaŭ na Radzimie i za jaje miežami.
Pavodle sacyjalahičnych apytańniaŭ, 91,5% hramadzianaŭ Kryŭi nie razumiejuć, u čym pryčyna i sutnaść t.zv. “moŭnaj prablemy”, jakaja turbavała ich prodkaŭ jašče 100 hadoŭ tamu. Na dumku apytanych, vyrakacca movy, a h.zn. i Viedy, moža tolki psychična niezdarovy čałaviek.
Na mižnarodnaj arenie Kryŭja vystupaje pryznanym ekspertam pa pytańniach etnaekalohii i mitalahičnaha renesansu. Vialiki aŭtarytet krainy pryvioŭ da ŭklučeńnia jaje ŭ Radu Biaśpieki AAN, jakuju razam ź joj ačolili Irlandyja, Iślandyja, Japonija, Kanada dy Indyja.
Va ŭsich bujnych haradach Maskoŭskaj Narodnaj Respubliki (MNR) papy pa zahadzie rasiejskaha prezydenta Ivana Hraznaha praviali malebny pa “nievinno ubijennych' krivičiech' dušiehubcami rośsijskimi”. Paśla była naładžanaja aficyjnaja cyrymonija Daravańnia. Padčas jaje byli viernutyja na radzimu ŭsie kaštoŭnaści kryvickaj kultury, što stahodździami parachnieli ŭ maskoŭskich schovach, a rasiejskamu prezydentu byŭ uručany padarunak kryvičoŭ — srebnyja stody Vialesa i Pieruna…
Apošnija dni žniŭnia, ale jašče dosyć ciopła. Z paŭdniovaha zachadu imkliva imčyć Pierunova chmara. Viecier škamutaje firanki, i ŭžo čuvać, jak hrukočuć koły załatoj kalaśnicy. Vyklučaju kamputar i kidaju trochi kupalskich ziołak na prysak chatniaha achviarnika. 9175 hod. Bahi viarnulisia...
Uładzimier Łobač
Novy prajekt “Našaje Nivy”
2101 hod. Jakoj budzie Biełaruś praz 100 hadoŭ? Jakoj budzie dziaržava i jaki dziaržaŭny ład? Jakimi buduć harady? Jaki horad budzie stalicaj Biełarusi? Jakimi miežy krainy? Što biełarusy buduć jeści? Jakimi buduć biełaruskija hrošy? Jakim transpart? Jakimi srodki masavaj infarmacyi? Jakaja litaratura budzie čytacca? Ci zastanucca teatry? Jakija imiony buduć samymi papularnymi? Jakimi stanuć lasy i reki? Ci možna budzie kupacca ŭ zabrudžanych siońnia aziorach? Jakija źviary źniknuć, jakija novyja raśliny zaviaducca? Što budzie z čarnobylskaj zonaj? U jakich cerkvach buduć malicca ludzi? Što jany viedaćmuć pra 2001 hod? Što budzie z nami?
Štotydnia — fantazii pra budučyniu Viečnaj Biełarusi, ese, prahnozy i futuralahičnyja artykuły ŭ rubrycy “Biełaruś praz 100 hadoŭ”. Z hetaha vyjdzie cełaja kniha! Čakajem Vašych dopisaŭ. Budziem zahadvać.
