Ministar enerhietyki Ŭładzimier Siamaška j dyrektar Akademii navuk Michaił Miaśnikovič vystupili za pabudovu AES. Ale Alaksandar Łukašenka ich nie padtrymaŭ.
Ministerstva enerhietyki prapanavała ŭradu kamercyjalizavać vytvorčaść i prodaž elektraenerhii. Adzinuju enerhasystemu krainy padzielać na try sektary pavodle funkcyjaŭ: hieneravalny (vypracoŭka enerhii), pieradavalny dy raźmierkavalny. Pradpryjemstvy roznych sektaraŭ nia buduć, jak ciapier, dzialić prybytki dy vydatki. Vytvorčaściu elektryčnaści zojmucca niekalki dziaržaŭnych kampanijaŭ-kankurentak. Kali ŭrad pojdzie na toje, kab za linii elektrapieradačaŭ dy raźmierkavańnie enerhii pamiž spažyŭcami taksama adkazvaŭ nie manapalist, a niezaležnyja struktury, budzie stvorany sapraŭdny rynak elektryčnaści.
Jak heta moža vyhladać, vidać na prykładzie Niamieččyny. Tamtejšyja kancerny, što handlujuć elektryčnaściu, razhortvajuć sapraŭdnyja reklamnyja vojny za klijentaŭ. Elektraenerhija — tavar, ciažki dla prasoŭvańnia na rynak. Jana nia moža być lepšaj ci horšaj — elektryčnaść adnolkavaja va ŭsich kankurentaŭ. Roźnicca tolki cana, pryčym vielmi niaznačna. Tamu handlary enerhijaj iduć na markietynhavyja chitryki. Hetak, kancern «Yellow Strom» prydumaŭ, što jahonaja elektryčnaść maje žoŭty koler. Mienavita hetaja, na pieršy pohlad, biazhłuździca pryciahnuła ŭvahu šarahovych spažyŭcoŭ.
Adnak spadziavacca na poŭnuju liberalizacyju enerhietyčnaha rynku ŭ našaj krainie zarana. Nazirać za cenaŭtvareńniem dy vydavać licenzii budzie novaja dziaržaŭnaja struktura — Nacyjanalnaja enerhietyčnaja kamisija, duža padobnaja da rasiejskaj Federalnaj enerhietyčnaj kamisii. Nivodnaj z troch častak enerhakompleksu nie zakranie pryvatyzacyja. Akcyjanujuć chiba niekatoryja arhanizacyi, što zajmajucca vypracoŭkaj enerhii ci budaŭnictvam abjektaŭ enerhietyčnaj infrastruktury. Pačniecca reforma z taho, što try hałoŭnyja elektrastancyi (Łukomskaja dy Biarozaŭskaja HRES, a taksama Mienskaja CEC-5), jakija padparadkoŭvajucca abłasnym enerhaabjadnańniam, atrymajuć adzinaha kiraŭnika — «Biełenerha».
Padrychtoŭka prajektu reformy Ministerstvam enerhietyki pačałasia paśla taho, jak Łukašenka zapatrabavaŭ da 1 lipienia rearhanizavać hetuju ŭstanovu. Padčas narady ŭ Minenerhietyki vyciahnuli byli z šuflady plany pabudovy biełaruskaj atamnaj elektrastancyi. Hałoŭnymi jaje łabistami byli Ŭładzimier Siamaška i Michaił Miaśnikovič. Ich apanenty, jakich ačolvaje Leŭ Dubovik, staršynia Kamitetu pa enerhaefektyŭnaści pry Saŭminie, ličać, što varta bolš racyjanalna vykarystoŭvać unutranyja enerharesursy. Łukašenka pahadziŭsia z apošnimi dy zahadaŭ raźvivać alternatyŭnyja krynicy enerhii.
Adnak hałoŭnaja krynica — nie elektravietraki ci soniečnyja batarei, a admysłoŭcy-prafesijanały, zdolnyja pierabudavać pradpryjemstvy takim čynam, kab spažyvałasia mienš enerhii. Pavodle raźlikaŭ viedamstva Ł.Dubovika, da 2020 h. Biełarusi budzie patrebna na 41 młrd. kVt/h elektryčnaści bolš, čym ciapier. Za košt enerhaźbieražeńnia možna zekanomić kala 45 młrd. kVt/h. Tamu vyrašana, što biaź mirnaha atamu možna budzie abyścisia.
Aleś Kudrycki
