Polski džentelmen Napaleon Orda

***

Albom “Biełaruś u malunkach Napaleona Ordy”.

"NN" paviedamiła niejak, što siarod samych papularnych knih sezonu - albom "Biełaruś u malunkach Napaleona Ordy".

Nielha nie pahadzicca - kniha prosta cudoŭnaja! Małajcy i ŭkładalnik, i mastak - aŭtar makietu, i vydaviectva. Paśla prahladańnia albomu ŭ hałavie zastaniecca pravilny, adekvatny "videašerah" našaha minułaha - a heta reč vielmi kaštoŭnaja. Adnak vidavočnyja j niedapracoŭki. Heta pierš za ŭsio adsutnaść navukovaha redahavańnia. Zdavałasia b - jakaja redakcyja dla takoha nievialikaha tekstu, adnak ža: viosku Vajciachoŭščynu nazvali Vajcechaŭščynaj, mahnataŭ Śliźniaŭ - Šliźniami, zamiest biełaruskaj formy nazvy Abrenbščyna pakinuli jaŭny palanizm Abrenbščyzna, u tekście da malunku pałacu Tyškievičaŭ zamiest pravaha i levaha bakoŭ dvojčy nazyvajecca pravy - pieralik niedapracovak možna doŭžyć. Albom vyjšaŭ na dźviuch movach. Kožny "prosty" čałaviek moža naiŭna ličyć, što abodva teksty adnolkavyja - ažno nie!

Pierakładalnica na anhielskuju movu A.Nikifarava i redaktar zamiežnaha tekstu S.Trafimčuk vielmi volna abychodziacca ź biełaruskim aryhinałam. Voś, naprykład, aŭtar piša: "Naradziŭsia Napaleon Orda 11 lutaha 1807 h. u rodavym majontku Varacevičy Pinskaha pavietu Mienskaj huberni (ciapier vioska ŭ Ivanaŭskim rajonie Bieraściejskaj vobłaści) u siam'i maršałka šlachty Kobrynskaha pavietu, inžyner-fartyfikatara Michaiła Ordy". Voś jak pačynajecca pierakład hetaha abzacu na anhielskuju movu: "Napoleon Orda, a son of Polish gentlemen from Kobrin district Mikhail Orda...", što značyć: "Napaleon Orda, syn polskaha šlachciča (ci džentelmena) z Kobrynskaha rajonu..." Jaki polski šlachcič?! Možna vykazać mierkavańnie pra "polskija padkopy", adnak, dumaju, usio tłumačycca niazdolnaściu A.Nikifaravaj i jaje redaktara spravicca ź pierakładam histaryčnaha terminu "maršałak šlachty". Pa-anhielsku hetaja pasada budzie zvacca "marshal of the nobility", paraŭnajma z analahičnym rasiejskim "priedvoditiel dvorianstva".

Jašče horaj atrymałasia z muzejami. Aŭtar ustupnaha tekstu Anatol Kułahin, napeŭna, trochu viedaje pa-polsku. Hetaje "trochu-viedańnie" dazvoliła jamu absalutna niepasredna pisać ab Narodnym muzei ŭ Krakavie i Narodnaj biblijatecy ŭ Varšavie. Chod razvažańniaŭ niachitry: Biblioteka Narodowa - značyć, narodnaja. Toje, što tut fihurujuć Nacyjanalnaja biblijateka i Nacyjanalny muzej, moh by zaŭvažyć navukovy redaktar, ale apošniaha nie było. Biełaruski "prosty" tekst pajšoŭ da ŭžo viadomaj pierakładalnicy. Jana kułahinski "Narodny muzej" pierakłała litaralna: "Popular Museum in Warsaw". Tak źjaviŭsia fantom - niaisny muzej. Adnak ža majo zachapleńnie ad hetaha pryhožaha i na samaj spravie važnaha albomu našmat bolšaje, čym niezadavolenaść "błochami" ŭ jahonaj redaktarskaj padrychtoŭcy.

Mikoła Nikałajeŭ,

Sankt-Pieciarburh