«Пайсці нельга застацца»: псіхолаг тлумачыць, ці варта захоўваць адносіны
Нават самыя шчаслівыя адносіны з часам могуць разбурыцца. Як зразумець, складаны этап — гэта толькі часовы крызіс або паказчык таго, што трэба разыходзіцца? Расказала магістр псіхалогіі, коуч Іда Панфіленка.
Любыя адносіны з часам мяняюцца і праз крызісныя моманты, з той ці іншай паспяховасцю, праходзяць абсалютна ўсе пары. Але, як гавораць кітайцы, крызіс — гэта шанец поўны небяспекі. Таму, у складаны перыяд сям'я можа як разбурыцца, так і выйсці на новую вышыню.
Крызіс — гэта нармальна
Сямейныя крызісы бываюць двух тыпаў: нарматыўныя і ненарматыўныя. Першыя ідуць «па гадах» і звязаны ў асноўным з натуральнымі працэсамі развіцця асобы. Такія крызісы часта надыходзяць праз год пасля заключэння шлюбу, праз тры і сем гадоў.
Часта яны выяўляюцца «маўкліва»: партнёры захоўваюць знешні спакой і ўсе правілы прыстойнасці, але аддаляюцца адно ад аднаго, пачынаюць станавіцца больш эгаістычнымі і радзей задумваюцца пра камфорт блізкага чалавека.
Таму, калі вам раптам стала ўсё роўна на тое, ці закрануць вашы побытавыя паводзіны мужа ці жонку — гэта нагода задумацца, ці ўсё гладка ў вашай пары.
Да ненарматыўных крызісаў адносяцца: здрада, смерць дзіцяці, страта працы, моцныя стрэсавыя падзеі. Апошні пункт цяпер уплывае на многія беларускія сем'і: гады пастаяннага стрэсу могуць негатыўна адбіцца на адносінах нават самых блізкіх людзей.
Ненарматыўныя крызісы часта мяняюць уклад сям'і. Напрыклад, страта працы або пераезд разбураюць звыклую сістэму роляў у сям'і. Калі былыя сцэнары ўжо не працуюць, а новых яшчэ не выбудавалася, наступае неразуменне і злосць на парнёра.
Таму з сямейнага крызісу існуюць два выйсці: альбо прапрацоўка і далейшае сумеснае развіццё, альбо — расстанне. Варта зрабіць зноску: аб'юзіўныя адносіны, дзе ёсць рукапрыкладства, маральны ці фізічны гвалт, прапрацоўкі не патрабуюць — тут трэба сыходзіць не думаючы.
Як зразумець, ці варта захоўваць адносіны
Безумоўна, расставацца ці не — лепш вырашаць на сямейнай тэрапіі. Праўда, трэба быць гатовым, што замест захавання адносін у кабінеце псіхолага нехта захоча паставіць кропку. Галоўнае, чым можа дапамагчы тэрапія ў такім выпадку — застацца задаволенымі гэтым рашэннем і разысціся, захаваўшы магчымасць далейшых адносін.
Калі па нейкай прычыне чалавек не хоча звяртацца да спецыяліста, ён можа правесці самааналіз. Так, падставай да расстання могуць паслужыць розныя жыццёвыя сцэнары і планы на далейшую будучыню.
Далей варта зразумець, як пара ўплывае адно на аднаго. Калі нехта ўсведамляе, што яго жыццё не можа нармальна складацца з-за негатыўнага ўздзеяння каханага, то трэба сыходзіць. Нават калі адносіны з выгляду добрыя.
Розныя каштоўнасці таксама непазбежна прывядуць да сур'ёзнага крызісу. І тут важна разумець, што каштоўнасці чалавека — структура сталая. Яна не мяняецца з гадамі, і тым больш — не мяняецца па жаданні другога партнёра.
І як бы добра чалавек ні гаварыў кампліменты, якія б дадатковыя «плюшкі» ў яго ні прысутнічалі, якая б сэксуальная цяга ні была — з-за розных каштоўнасцяў усё роўна нічога не атрымаецца: закаханасць пройдзе, эндарфіны спадуць і застанецца незадаволенасць партнёрам і расчараванне.
Разысціся без траўмы
Разыходзіцца заўсёды цяжка: і для чалавека, які прыняў такое рашэнне, і для чалавека, за якога яго прынялі. Па ступені інтэнсіўнасці эмоцый развод ідзе адразу за смерцю блізкага чалавека. Нават калі хтосьці сам быў ініцыятарам разрыву, на працэс гаравання яму спатрэбіцца прыкладна год.
Але не палохайцеся: часцей за ўсё цяжкі перыяд праходзіць сам — проста з цягам часу паступова становіцца лягчэй. Да псіхолага трэба звяртацца, калі пра расстанне балюча ўспамінаць па сканчэнні дванаццаці месяцаў.
Калі вы вырашылі спыніць адносіны, паспрабуйце зрабіць гэта экалагічна — з павагай, прабачэннем, прыняццем. Пачніце загадзя прагаворваць праблемы і тлумачыць, што для вас іх рашэнне крытычна важнае — інакш вы пойдзеце. Такія паводзіны абароняць партнёра ад непатрэбнага стрэсу і ваша рашэнне не стане для яго громам сярод яснага неба.
У «дзень Х» трэба быць спакойным — шчыра растлумачыць матывы сваіх дзеянняў, расказаць пра прычыны, якія прывялі да разрыву. У канцы можна спытаць, як падтрымаць чалавека — бо ў кожнага разуменне падтрымкі сваё.
Як перажыць расстанне
Падрыхтуйцеся да таго, што будзе балюча. У псіхіцы ёсць працэсы, якія немагчыма спыніць, але магчыма аблегчыць з дапамогай псіхатэрапіі. Таму, не варта лаяць сябе за эмоцыі, якія вы пражываеце ў момант разрыву.
Каб лягчэй перажыць складаны момант, трэба азнаёміцца з механізмамі, якія адбываюцца з псіхікай. Так, кожны чалавек, які праходзіць праз расстанне, пражывае гэтыя этапы:
«Шок/заміранне /адмаўленне»: чалавек замыкаецца ці робіць выгляд, што нічога не здарылася.
«Гнеў»: пачынаецца злосць на партнёра, сябе, сяброў і чальцоў сям'і. Звычайна чалавек запальчывы на гэтым этапе.
«Гандаль»: тут могуць быць спробы вярнуць адносіны. Гэта важна ведаць і памятаць, што такі этап таксама пройдзе.
«Дэпрэсія/шкадаванне»: чалавек можа сумаваць, успамінаць добрае, шкадаваць пра тое, што так адбылося.
«Прыняцце сітуацыі і новае жыццё»: мінулае засталося ззаду.
Веданне гэтых працэсаў дапаможа зразумець, што балючы этап завяршыцца і неўзабаве жыццё вернецца ў звыклае рэчышча.
Каментары