У «Байсоле» расказалі пра апошнюю хвалю масавых затрыманняў і параілі, што рабіць людзям у зоне рызыкі
Масавыя затрыманні, якія пачаліся ў краіне 31 кастрычніка, працягваюцца дагэтуль, паведамілі выданню «Люстэрка» ў службе эвакуацыі фонду «Байсол». Паводле даных на 5 лістапада, у арганізацыю паступае інфармацыя пра тых, да каго прыйшлі. Паводле папярэдніх ацэнак фонду, пад рэйды сілавікоў ужо трапілі каля 80 чалавек.
Паводле даных супрацоўніка службы эвакуацыі «Байсол» Фёдара (імя змененае), хваля затрыманняў ужо закранула каля дзесяці населеных пунктаў. У фондзе іх не пералічваюць, аднак частку з іх раней называлі праваабаронцы: Маладзечанскі і Асіповіцкі раёны, гарады Хойнікі, Смаргонь, Ваўкавыск і іншыя.
«Першыя затрыманні, пра якія нам стала вядома, прайшлі яшчэ ўвечары ў сераду, 30 кастрычніка. Але яны былі не масавыя, і чаму адбыліся, мы не ведаем, — адзначае суразмоўца. — Ужо масавыя затрыманні здарыліся 31 кастрычніка. Вельмі шмат сведчанняў, што пачаліся яны плюс-мінус у 7.30 раніцы па ўсёй краіне».
Паводле інфармацыі, якая ёсць у «Байсола», за аперацыяй стаіць КДБ, хоць удзельнічаць у ёй маглі і супрацоўнікі іншых сілавых структур. Большасць затрыманняў праходзіла паводле падобнага сцэнарыя: у дзверы чалавеку гучна стукалі, каб «у яго быў шок».
«Калі ён адчыняў, урывалася група захопу ў амуніцыі, з аўтаматамі. Правярала памяшканне на прадмет бяспекі. Потым заходзіў следчы. Паводзіны следчых груп былі розныя, дзесьці гвалту не было ці амаль не было. А дзесьці ўломваўся ГУБАЗіК і выкарыстоўваў зусім іншы падыход з вялікай колькасцю гвалту.
У любым выпадку ўсё гэта праява дзяржаўнага тэрору, — працягвае Фёдар. — Падчас размовы ў кагосьці пыталіся пра паездкі ў Еўропу, у кагосьці — пра іх актыўнасць у краіне, камусьці прад'яўлялі даволі жорсткія крымінальныя артыкулы, напрыклад, арт. 357 КК (змова ці іншыя дзеянні, учыненыя з мэтай захопу дзяржаўнай улады), арт. 361 КК (заклікі да санкцый) і арт. 342 КК (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак).
Некаторым іх не прад'яўлялі, а проста забіралі, дапытвалі і давалі «адміністратыўку» за дробнае хуліганства (арт. 19.1 КаАП). Магчыма, адразу больш жорсткі варыянт прапаноўвалі тым, на каго ў супрацоўнікаў быў нейкі кампрамат».
На пытанне, што магло б звязваць усіх гэтых людзей, у Фёдара няма адназначнага адказу. Паводле яго гіпотэзы, хваля затрыманняў — гэта вынік «вялікага расследавання сілавых службаў», якое, верагодна, пачалося ў 2021—2022 гадах. У «Байсола» ёсць інфармацыя, што людзей на допытах пытаюцца пра гэты перыяд.
«Сапраўды, сілавікі збіралі нейкую базу людзей у краіне, якія маглі б ім быць цікавыя. Як мы разумеем, яны праводзілі папярэднія допыты, на іх атрымлівалі нейкія імёны, потым спрабавалі іх звязаць у нешта адзінае. Аднак, як нам вядома, не заўсёды затрыманыя неяк аб'яднаныя паміж сабой. Напрыклад, людзі адзін аднаго не ведаюць, а ім, дапусцім, прад'яўляюць: «Не, у вас тут адзіная супольнасць», — прыводзіць прыклад суразмоўца.
На думку прадстаўніка службы эвакуацыі «Байсола», сілавікі «сабралі карцінку» і напярэдадні выбараў зладзілі хвалю затрыманняў.
«Мы чакаем, што яна не апошняя, — адзначае суразмоўца. — Магчыма, наступныя будуць на падставе тых паказанняў, якія сілавікі атрымаюць ад людзей [цяпер]».
Паводле інфармацыі Фёдара, кола затрыманых «моцна шырэйшае, чым тыя людзі, якія маглі б быць датычныя да нейкага аб'яднання».
«Сярод затрыманых былі і тыя, каму інкрымінуюць нейкую актыўнасць, і тыя, да каго прыйшлі проста за каментары, падпіскі, — коратка адказвае Фёдар. — Ёсць кейсы, калі ў полі зроку апынуліся тыя, хто раней быў на допытах, а цяпер проста ездзілі ў Еўропу па сваіх справах. Нават без івэнтаў».
Паводле інфармацыі, што паступіла ў «Байсол», з 31 кастрычніка па 5 лістапада сілавікі прыйшлі прыкладна да 80 людзей. Каля 20% з іх пасля допытаў адпусцілі. Кагосьці з «адміністратыўкай», кагосьці ў статусе сведкі.
«Паводле звестак, якія ў нас ёсць, ізалятар на Акрэсціна перапоўнены. У камерах на 3-4 чалавекі сядзяць па 16 чалавек. Пра іншыя ІЧУ не ведаю, — расказвае Фёдар і дадае: —
Хацеў бы звярнуцца да людзей, якія разумеюць, што знаходзяцца ў зоне рызыкі. Да выбараў вам лепш пажыць не дома. У ідэале нават не ў краіне. Але калі вы можаце хоць бы з'ехаць, напрыклад, на лецішча да сябра, таксама добра. У любым выпадку гэта лепш, чым нічога.
Звяртайце ўвагу на свае падпіскі ў тэлефоне, перапіскі ў чатах, у тэлеграме і гэтак далей.
І яшчэ адзін важны момант. Калі раптам вас забіраюць на допыт, галоўнае, не нагаварыце на сябе. Не кажыце, напрыклад, «так, сапраўды там быў, каюся». Сказаць «каюся», значыць, сядзець».
Вялізная хваля затрыманняў — стала зразумела, на каго гэтым разам палявалі КДБ і ГУБАЗіК
Сталі вядомыя новыя падрабязнасці затрыманняў і ператрусаў на мінулым тыдні
Чарговы хапун адбыўся ў Навагрудку
Палітычныя затрыманні ў Хойніках: прыйшлі да двух дзясяткаў людзей
Як мінімум 14 чалавек затрыманыя за палітыку ў рабочым пасёлку Ялізава
На зіму запланаваныя масавыя затрыманні, складзеныя «першы і другі спісы»
Каментары