«Źbirać usie mahčymyja dokazy. Litaralna ŭsie». Jak biełarusy atrymlivajuć mižnarodnuju abaronu ŭ Polščy
Usio bolš biełarusaŭ vymušanyja źviartacca pa mižnarodnuju abaronu ŭ Polščy. Z zabaronaj vydavać pašparty za miažoj popyt na hetu praceduru moža pavialičycca. Biełarusy, jakija ŭžo prajšli hety šlach, padzialilisia svaim vopytam z vydańniem Most (usie imiony ŭ tekście źmienienyja).
22.09.2023 / 17:16
Zdymak ilustracyjny. Fota: Wesley Tingey / Unsplash
«Sabraŭ 50 roznych dokazaŭ, ale važnych ź ich było maksimum 15»
Juryj padavaŭsia na mižnarodnuju abaronu ŭ kancy sakavika ŭ Varšavie. U Polščy biełarus znachodziŭsia pa studenckaj vizie.
«Z dakumientaŭ u mianie byŭ tolki pašpart. Jaho zabrali i skazali čakać. Praź niekatory čas da mianie padyšoŭ pierakładčyk, i my razam pačali zapaŭniać bazavyja danyja (imia i proźvišča, datu i miesca naradžeńnia, imiony i proźviščy baćkoŭ i hetak dalej). Paśla zapaŭnieńnia dakumientaŭ my ź pierakładčykam pajšli da pamiežnaj słužby (jany znachodziacca ŭ hetym ža budynku pa vuł. Tabarova, 33, tolki ŭ inšym kabiniecie).
Pamiežnaja słužba ŭniesła maje danyja ŭ bazu i paralelna zadavała roznyja pytańni: ci byŭ ja zatrymany, ci znachodziŭsia ŭ niejkich arhanizacyjach, ci mahu pierajechać u inšuju častku krainy. Zabrali moj pašpart i dali časovaje paśviedčańnie inšaziemca.
Taksama treba prynieści dokazy taho, što tabie ŭ Biełarusi niešta pahražaje. Kali jość — usio, što dapamoža inśpiektaru zrazumieć situacyju: heta mohuć być i zdymki, i pratakoły zatrymańnia, i artykuły. Asabista ja nikoli nie byŭ zatrymany, ale ja byŭ vałancioram, danaciŭ, pisaŭ u tvitary. Usio, što ŭ mianie było, ja razdrukavaŭ, padpisaŭ, što toj ci inšy dokaz aznačaje, i ŭsio heta addaŭ».
Rašeńnia Juryj čakaŭ dva miesiacy i 20 dzion. Jamu nadali status dadatkovaj abarony.
«Padčas čakańnia rašeńnia i na praciahu dvuch miesiacaŭ paśla atrymańnia stanoŭčaha adkazu štomiesiac vypłačvajuć kala 800 złotych. Akramia hetaha, na praciahu 60 dzion možna padać dakumienty na indyvidualnuju intehracyjnuju prahramu (indywidualny program integracji) i atrymlivać niejkija hrošy. Ja padaŭsia na hetuju prahramu ŭ žniŭni, i mnie skazali, što čakać pryjdziecca niedzie paŭhoda.
Juryj kaža, što mižnarodnaja abarona daje šmat pieravah: nie treba dumać pra lehalizacyju svajho znachodžańnia ŭ Polščy, jość dostup da rynku pracy, da navučańnia ŭ VNU, možna naviedvać inšyja krainy (akramia Biełarusi) i adkryvać svoj biznes u Polščy».
Usim, chto płanuje padavać dakumienty na mižnarodnuju abaronu, Juryj raić zrabić heta jak maha chutčej, bo ŭ chutkim časie adbuducca parłamienckija vybary i nieviadoma, jak pracedura atrymańnia budzie prachodzić paśla. Ciapier, pa jaho słovach, atrymać dadatkovuju abaronu nie tak składana. Taksama jon raić źbirać usio, što tolki možna. U Juryja było 50 roznych dokazaŭ, ale važnych ź ich było maksimum 15.
«Jašče chaču adznačyć, što kali vy žadajecie padavacca na mižnarodnuju abaronu mienavita ŭ Polščy, to treba zhadać, jak vy zajechali ŭ krainu ŭ apošni raz. Heta davoli važna.
Kali vy, naprykład, zajechali praź Litvu, to vas mohuć zaprasić afarmlać mižnarodnuju abaronu tam. U takim vypadku lepš vyjechać u krainu, jakaja nie ŭvachodzić u zonu ES, i ź jaje zajechać u Polšču», — ličyć jon.
«Pamiežniki nie chacieli prymać zajavy»
Volha padavałasia na mižnarodnuju abaronu na miažy Polščy i Biełarusi ŭ kancy listapada 2020 hoda.
«Na toj momant praceduru atrymańnia mižnarodnaj abarony prachodziła nievialikaja kolkaść ludziej, tamu pamiežniki adrazu nie chacieli prymać maju zajavu, maŭlaŭ, kali śviecić turma — značyć, jość za što. Da taho ž ja nie mieła anijakaj vizy».
Volha raspaviadaje, što na miažy jana prabyła 10 hadzin. Adrazu paśla pryniaćcia dakumientaŭ biełarusku adviali ŭ zału čakańnia, dzie supracoŭnica pamiežnaha kamiteta Polščy pieryjadyčna padychodziła da Volhi, zadavała pytańni i kožny raz prynosiła novuju porcyju kavy.
«Praź niekalki hadzin u mianie pačaŭsia dopyt. Raspytvali, dzie ja była, kudy ja chadziła, ci znachodziłasia ŭ niejkich palityčnych partyjach ci arhanizacyjach, kolki razoŭ pierasiakała miažu za apošnija piać hadoŭ i hetak dalej. Na rukach u mianie nie było nijakich dokazaŭ, akramia pozvy ŭ prakuraturu, z-za jakoj ja terminova vyjechała na miažu. U vyniku mianie adpravili na izalacyju ŭ hatel. A potym — u łahier dla ŭciekačoŭ».
Praź miesiac znachodžańnia ŭ łahiery Volzie dasłali ankietu z 30 pytańniami. Jaje patrebna było zapoŭnić za dva tydni i vysłać u centr u Biełuju Padlašskuju.
«Za hety pieryjad ja padrychtavałasia i paźbirała dokazy represij, fotazdymki z pratestaŭ, artykuły. Razdrukavała ich i vysłała razam z ankietaj. Praź piać miesiacaŭ atrymała stanoŭčy adkaz: mnie nadali status mižnarodnaj abarony».
Dziakujučy hetamu statusu Volha zmahła atrymać kartu časovaha pobytu (časovy DNŽ) na dva hady, dazvoł na pracu i mahčymaść biaspłatna vučycca ŭ dziaržaŭnych univiersitetach. Adzinyja vydatki, jakija dziaŭčyna mieła padčas pracedury — 9,5 złotych — heta apłata na pošcie za list z dakumientami.
«Ciapier pracedura atrymańnia mižnarodnaj abarony značna praściejšaja i chutčejšaja. Možna padacca jak u svaim horadzie, tak i ŭ Varšavie.
Biełarusam, jakija źbirajucca padavać dakumienty na mižnarodnuju abaronu, ja raju źbirać usie mahčymyja dokazy. Litaralna ŭsie. Kali sprava tyčycca vašych rodnych, siabroŭ, znajomych, kali vy viedajecie albo navat padazrajacie, što pa pryjeździe ŭ Biełaruś vam pahražaje rasprava — pierakanajcie ŭ hetym polskuju dziaržavu».
«Idealna mieć dakumient, jaki daje dazvoł na pracu»
Michaił padavaŭ dakumienty na atrymańnie mižnarodnaj abarony ŭ vieraśni 2021 hoda na padstavie taho, što byŭ padazravanym pa «narodnym» artykule 342, častcy pieršaj. U jaho była humanitarnaja viza.
«Z dakumientaŭ ja padavaŭ svoj pašpart i ŭsie dokazy pieraśledu, jakija mieŭ: pastanovu ab pryznańni mianie padazravanym, kvitki na apłatu charčavańnia padčas administracyjnaha aryštu. Za padaču dakumientaŭ ja nie płaciŭ nijakich hrošaŭ. Usia pracedura była vyvieranaja: składańnie dakumientaŭ, apytańnie, miedahlad…»
Rašeńnia Michaił čakaŭ šeść miesiacaŭ. Jamu nadali status dadatkovaj abarony.
«Pieravahi atrymańnia takoha statusu, kaniešnie, jość: lubyja pytańni, źviazanyja z dakumientami, nie patrabujuć viartańnia ŭ Biełaruś ci zvarotu ŭ ambasadu; dazvoł na žycharstva nijak nie zaležyć ad pracy, možna vieści pradprymalnickuju dziejnaść (JDG).
Idealna, kali padčas razhladańnia spravy ŭ vas budzie jaki-niebudź dakumient, jaki daje prava na dostup da rynku pracy».
Čytajcie taksama:
Łukašenkaŭski prapahandyst sprabuje pratačycca ŭ emihranckija koły