«Adbicca ad drapiežnika, utraja bujniejšaha za ciabie, — heta vielmi kruta». Jak paleskaje arlania ździviła navukoŭcaŭ
Arnitołah Valer Dambroŭski ŭ telehram-kanale «Dzikaja pryroda pobač» raskazaŭ pra redki prykład žyćciazdolnaści (ci šancavańnia?) ptušak u samych surovych źniešnich abstavinach.
28.12.2023 / 19:51
Padčas manitorynhu arlacoŭ na Siaredniaj Prypiaci 21 lipienia ŭ adnym z hniozdaŭ niečakana znajšli zusim maleńkaje arlania, 2-3 dni ad naradžeńnia. U takim uzroście nie toje što kalcavać, ale i padychodzić da dreva nie varta, ale chto ž viedaŭ. Arnitołah Dźmitryj Šamovič chutka pakinuŭ hniazdo, zrabiŭšy tolki fota ptušaniaci.
«Za ŭsiu bolš čym 20-hadovuju praktyku vyvučeńnia arlacoŭ takich poźnich vypadkaŭ hniezdavańnia jašče nie było, — kaža Valer Dambroŭski. — Dahetul najpaźniejšy vypadak razmnažeńnia vialikaha arlaca adznačany ŭ 2008 hodzie na Almanskich bałotach. Tady samka pačała nasiedžvać paŭtorna adkładzienaje jajka 30 traŭnia».
U pačatku vieraśnia pryjšoŭ čas adviedać ptušania. Arnitołah Stanisłaŭ Viertal pastaviŭ fotapastku i zakalcavaŭ arlania, jano było ŭ dobrym stanie.
Ale pieršyja niepryjemnaści ŭ jaho ŭžo pačalisia — na hniazdo ŭpała susiedniaje dreva. Tolki niejkim cudam ptušania nie paciarpieła. Dalejšyja padziei viadomyja ŭžo z fotapastki.
Ptušania pačało lotać 22 vieraśnia i časta viartałasia na hniazdo, kudy časam darosłyja prynosili ježu.
Ale rodnaje hniazdo stała i śmiarotnaj niebiaśpiekaj, kali praz tydzień na im zamiest baćkoŭ niečakana źjaviŭsia… darosły arłan-biełachvost.
«Hartajučy fota dalej, ja nie moh dać viery vačam, — kaža Valer. — Voś małady arlec pikiruje na hniazdo prosta da arłana niby z patrabavańniem ježy. A voś dziva dziŭnaje — arłan uciakaje ad arlaca! Vierahodna, arłan nie čakaŭ takoj nachabnaści i vielmi razhubiŭsia.
Dalej było jašče bolš dziŭna. Praz 10 chvilin arłan ačuniaŭ i znoŭ pasprabavaŭ «zachapić» hniazdo. Zdavałasia b, zaraz jon uvapjecca mocnymi kipciurami ŭ arlaca — i tamu kaniec. Ale arlec iznoŭ atakuje arłana, i toj… iznoŭ adstupaje. Nievierahodna!
Raniej ja bačyŭ niekalki razoŭ, jak arłan vychoplivaje z hniazda davoli bujnych arlaniat i niasie preč biez anijakich prablem. A tut takoje! Dva razy zapar adbicca ad drapiežnika, utraja bujniejšaha za ciabie, — heta vielmi kruta navat dla darosłaha arlaca, nie kažučy pra ptušania».
Praź jašče 6 chvilin arłan zrabiŭ apošniuju ataku na hniazdo i, zdajecca, amal schapiŭ arlaca. Ale nie, na ščaście, tolki zdałosia. Arlec udała vyśliznuŭ z žachlivych kapciuroŭ.
Bolej arłan nie źjaŭlaŭsia.
Baćki hadavali małoha až da 9 kastryčnika, a potym usio siamiejstva razam źlacieła. Vielmi paspryjała niezvyčajna ciopłaje vosieńskaje nadvorje, praź jakoje značnaja častka arlacoŭ sioleta spaźniłasia z pačatkam mihracyi amal na 2 tydni.
Viadoma, maładomu arlacu pryjdziecca ciažka padčas mihracyi. Małavata času było, kab navučycca dobra zdabyvać sabie ježu. Ale možna być amal upeŭnienym, što ptuška, jakoj šmat u čym užo pašancavała, jakaja tak mužna dy ŭdała adbivałasia ad arłana, zdoleje taksama pieražyć usie dalejšyja niahody i vierniecca nastupnaj viasnoj da svajho rodnaha Paleśsia.
Za zimovaj mihracyjaj biełaruskich vialikich arlacoŭ možna, darečy, sačyć anłajn.
Čytajcie taksama:
Čamu biełaruskaja ptuška štohod lacić na zimoŭku na adzin i toj ža łapik ziamli na poŭdni Afryki?
Paviartalisia z vyraju vialikija arlacy. Ale nie va ŭsich hetych redkich u nas ptušak usio dobra
U Dubrovienskim rajonie nie palacieŭ u vyraj całkam zdarovy busieł. Vinavaciać ludziej
U Pinsku zafiksavali pieršy dokaz hniezdavańnia ŭ nas adnoj z najmienšych ptušak u Jeŭropie