Akazvajecca, varony ŭmiejuć ličyć. Voś jak navukoŭcy zrazumieli heta
Padlik jany viaduć usłych i vielmi padobna da taho, jak heta robiać małyja dzieci.
30.05.2024 / 12:58
Čornaja varona. Fota: Wikimedia Commons
Pavodle novaha daśledavańnia, praviedzienaha hrupaj navukoŭcaŭ z łabaratoryi fizijałohii žyvioł Ciubinhienskaha ŭniviersiteta ŭ Hiermanii, varony nie tolki ŭmiejuć ličyć usłych, ale i «nazyvajuć» ličbu, jakuju bačać. Praŭda, tolki ŭ miežach čatyroch. Toje, jak ptuški raspaznajuć ličby i reahujuć na ich, padobna na praces, jaki vykarystoŭvajuć dzieci, kali vučacca ličyć. Ab hetym piša časopis Science.
Pa słovach aŭtaraŭ, ich daśledavańnie było natchnionaje tym, jak maleńkija dzieci vučacca ličyć da taho, jak jany prychodziać da razumieńnia abstraktnaj kancepcyi taho, što nasamreč aznačajuć ličby. Naprykład, jany mohuć padličyć try cacki dvuma sposabami: «adzin, dva, try» ci «adzin, adzin, adzin» zamiest taho, kab adrazu skazać «try».
Navukoŭcy vyrašyli pravieryć, ci mohuć varony zrazumieć taki sposab padliku. Svoj ekśpierymient jany pravodzili z tryma čornymi varonami. Usiaho ź imi było praviedziena 160 zaniatkaŭ.
Padčas trenirovak ptuškam treba było vyvučyć asacyjacyi pamiž sieryjaj vizualnych i słychavych sihnałaŭ ad 1 da 4 i vydać adpaviednuju kolkaść karkańnia. U prykładzie, pradstaŭlenym daślednikami, vizualny sihnał moh vyhladać jak jarka-siniaja ličba, a huk, jaki adpaviadaje jamu, — paŭsiekundny barabanny drob.
Na nastupnym etapie vyprabavańniaŭ navukoŭcy pakazvali varonam ličby na ekranie. U adkaz ptuški pavinny byli vydać nieabchodnuju kolkaść karkańniaŭ (adzin, dva, try ci čatyry).
Varony byli taksama navučany pastukvać pa ekranie, kab padać sihnał, što jany skončyli padlik. Kali adkaz byŭ dakładnym, ptuški atrymlivali ŭznaharodu.
Navukoŭcy vyjavili, što častata pravilnych adkazaŭ zaležała ad taho, kolki hukaŭ patrabavałasia vydać. Ptuški mahli pachvalicca 100-pracentnaj dakładnaściu pry liku da adnaho, prykładna 60-pracentnaj vierahodnaściu pośpiechu pry liku da dvuch i prykładna 50-pracentnaj dakładnaściu pry liku da troch.
Aŭtary adznačajuć što varony asabliva nie lubili lik čatyry (40-pracentnaja dakładnaść). Časam jany naohuł admaŭlalisia karkać, kali ich prasili, i dziaŭbli ekran, kab nieadkładna zaviaršyć vyprabavańnie.
Navukoŭcaŭ uraziŭ toj fakt, što varony pierad tym, jak pačać karkać, rabili paŭzu. Jaje praciahłaść rasła pa miery taho, jak patrabavałasia vydać bolš hukaŭ. Aŭtary ŭpeŭnienyja, što heta śviedčyć ab tym, što varony płanavali kolkaść karkańniaŭ, jakija jany źbiralisia zrabić.
Daśledčyki zmahli navat vyznačyć, kolki krykaŭ ptuški płanavali zrabić, pa tym, jak hučaŭ ich pieršy kryk. Niaznačnyja akustyčnyja adroźnieńni pakazali, što varony viedali, na jaki lik jany hladziać, i sintezavali infarmacyju.
Navat pamyłki, jakija rabili varony, byli ŭ peŭnaj stupieni pradkazalnymi. Navukoŭcy zapeŭnivajuć, što pa huku pieršaha kryku ptuški jany mahli vyznačyć, pa jakim niapravilnym šlachu jana pajšła.
Vyniki daśledavańnia dadajuć dadatkovyja dokazy taho, što niekatoryja vidy ptušak mohuć pieradavać infarmacyju ab kolkaści pradmietaŭ. Dalej aŭtary chočuć daviedacca, jak varony mohuć vykarystoŭvać hetuju zdolnaść padliku ŭ dzikaj pryrodzie, i, mahčyma, vyznačyć, jakija častki mozhu ŭ joj zadziejničany. Heta daśledavańnie moža dapamahčy pralić śviatło na evalucyju zdolnaściaŭ, jakija, vidać, źjaŭlajucca ahulnymi dla ludziej i varon.
U Turavie pabačyli čornuju varonu. I heta siensacyja
U Homieli varony ledź nie zadziaŭbli jastraba, jaho ŭratavali ludzi
Što rabić čałavieku, kali jaho atakuje varona?