«Перамога ў Беларусі ў 2020-м годзе мела б вялікі палітычны ўплыў на астатнюю Еўропу» — Эн Эплбаўм
У новым выпуску ток-шоу «Жыццё-маліна» амерыканская журналістка Эн Эплбаўм падзялілася сваім поглядам, чаму Пуцін не паглынае Беларусь, хто выратаваў Лукашэнку ў 20-м годзе і патлумачыла, чаму Ціханоўская — выклік для Расіі.
02.06.2024 / 01:37
Фота: Getty Images
Эн Эплбаўм — амерыканская гісторык, пісьменніца і журналістка. У мінулым рэдактарка часопісаў The Economist і The Spectator, член выдавецкай рады The Washington Post. Уладальніца Пультцэраўскай прэміі. Мае беларускія карані (яе продкі паходзяць з Кобрына). Жыве ў Варшаве. У шлюбе з міністрам замежных спраў Польшчы Радаславам Сікорскім. Прыняла польскае грамадзянства.
Хто выратаваў Лукашэнку ў 2020-м?
Эн Эплбаўм адзначае, што ў 2020-м годзе, калі Лукашэнка быў на мяжы правалу, ён «у асноўным» быў выратаваны Расіяй. Але таксама яго выратавалі Іран, Кітай і Венесуэла.
«Кубінцы ў ААН галасавалі разам з Беларуссю. Кітайцы прывезлі вялікія інвестыцыйныя праекты ў Беларусь. (…) Таму Беларусь стала нейкім праектам, які выратавалі аўтакратычныя дзяржавы, надаўшы больш сілаў Лукашэнку».
Журналістка заўважае, што не бачыць, каб у Лукашэнкі быў нейкі іншы план, як падтрымліваць сістэму і заставацца пры ўладзе.
Чаму Пуцін не паглынае Беларусь?
Эплбаўм дапускае, што Беларусь можа стаць часткай Расіі. «Былі моманты, калі здавалася, што гэта тое, чаго хоча Пуцін. Была размова пра альянс», — нагадвае журналістка і заўважае, што не ведае, чаму гэта ўсё яшчэ не здарылася.
Эплбаўм прапануе сваю версію: «Можа быць, Пуціну здаецца карысным мець Лукашэнку як саюзніка. Каб гэта выглядала так, што ў яго больш сяброў. А калі б Беларусь была часткай Расіі, тады б ён выглядаў больш ізаляваным».
Эн Эплбаўм. Скрын відэа: malina_by / YouTube
«Перамога Ціханоўскай стала б выклікам для Пуціна»
На погляд Эплбаўм, «стварэнне падзелу паміж Беларуссю і Расіяй і дапамога беларусам у тым, каб змяніць Беларусь будзе для Пуціна вялікім ударам. Бо ён бачыць Беларусь, Расію і Украіну разам».
Па словах журналісткі, мэтай Пуціна з'яўляецца стварэнне «нейкай новай дзяржавы з расійскай уладай, якая можа паўплываць на Еўропу з-за сваіх геаграфічных памераў».
Эплбаўм называе два самыя простыя шляхі для таго, каб гэтага не здарылася: «Гэта перамога Украіны ў вайне ці змена рэжыму ў Беларусі. І тады вы ствараеце больш слабую сістэму».
Журналістка расказвае, што ёсць яшчэ адно меркаванне адносна таго, як дэманстрацыі ў 2020-м годзе і наступныя рэпрэсіі супраць дэманстрантаў сталі прычынай уварвання Пуціна ва Украіну.
«Мова дэмакратыі і мова свабоды, якая выкарыстоўвалася ў Беларусі ў 2020-м годзе, напужала Пуціна такім жа чынам, як 2014-м ва Украіне. Ён пабачыў перамогу дэмакратычнага руху ў краінах, якія і геаграфічна, і крыху лінгвістычна, і іншым чынам побач. Як я бачу, паміж трыма краінамі ёсць шлюбныя, сямейныя, гістарычныя сувязі», — тлумачыць Эплбаўм і дадае:
«Я думаю, што Пуцін успрымаў падзеі [2020-га года ў Беларусі] як асабістую пагрозу. Таму перамога Святланы Ціханоўскай у Беларусі, калі б яна стала прэзідэнткай, стала б вялікім выклікам для Пуціна ў яго галаве. Калі яна можа стаць прэзідэнткай Беларусі, чаму тады нехта іншы не можа стаць прэзідэнтам Расіі. (…) Незалежная Беларусь стала нечым накшталт ідэалагічнага выкліку Пуціна, які, магчыма, хоць і не любіў Лукашэнку, але пераадолеў гэта».
Ці магла перамога ў Беларусі ў 20-м годзе змяніць сітуацыю ў рэгіёне?
Эплбаўм адзначае, што іншая сістэма ў Беларусі адразу б змяніла сітуацыю ў рэгіёне. У саюзе з Польшчай, напрыклад, адразу б дапамагла Украіне. Гэта адразу б аддаліла Расію. Польская ўсходняя мяжа, усходняя мяжа Еўрасаюза была б у бяспецы.
Гэта было б добра і для эканомікі. Было б выдатна, каб Беларусь магла стаць удзельніцай еўрапейскіх рынкаў. Гэта дапамагло б і беларусам і ўсім астатнім. Гэта мела б вялікі эканамічны эфект. А таксама мела б вялікі палітычны ўплыў на астатнюю Еўропу».
Акрамя гэтага, як лічыць журналістка, гэта б «назаўсёды знішчыла план Пуціна па аднаўленні расійска-беларуска-ўкраінскай імперыі».
Пуцін: На жаль, Лукашэнка пакуль не камандуе ўкраінскай арміяй
Яшчэ адна спроба запалохаць Захад. Навошта Пуцін прыязджаў у Мінск
Лябедзька расказаў, пры якіх трох умовах знікне легітымнасць Святланы Ціханоўскай