Biełaruskija sudy pierastali paśla prodažu kvatery vypisvać ludziej, jakija za miažoj? Voś što viadoma
Niadaŭna biełaruski sud admoviŭsia paśla prodažu kvatery vypisvać pa patrabavańni novaha ŭłaśnika zarehistravanuju tam žančynu, jakaja žyvie za miažoj. Ci častaja heta historyja? Spytali ŭ ryełtara i jurystaŭ.
28.08.2024 / 07:00
Jak raniej pisała «Naša Niva», na biełaruskim rynku nieruchomaści źjaŭlajecca ŭsio bolš kvater z prapisanymi ŭ ich ludźmi, jakija ŭžo žyvuć za miežami Biełarusi. Źviazana heta z tym, što 4 vieraśnia 2023 hoda Alaksandr Łukašenka padpisaŭ ukaz, zhodna ź jakim ažyćciaŭlać ździełki ź nieruchomaściu možna tolki na padstavie davieranaści, vypisanaj niepasredna na terytoryi Biełarusi. Razam z hetym biełarusy zhubili mahčymaść rabić za miažoj novyja pašparty i pravodzić šerah inšych administracyjnych pracedur.
Całkam łahična, što mnohija biełarusy, jakija majuć davieranaści, zroblenyja ŭ Biełarusi, śpiašajucca pazbavicca ad nieruchomaści da taho momantu, kali skončacca terminy dziejańnia.
Zvyčajna pradaŭcy kvater «z pryčepam» prapanoŭvajuć bolš pryvabnyja ceny. Źnižki składajuć ad 1—2 tysiačy dalaraŭ da 10% rynkavaj cany nieruchomaści.
Pytańni z vypisvańniem byłoha ŭłaśnika kvatery ci jahonaj siamji paśla prodažu nieruchomaści vyrašalisia ŭ sudzie.
Ale niadaŭna stała viadoma pra kiejs, kali schiema dała zboj. Ahienctva «Minsk-Naviny» pisała pra situacyju, kali ŭ Minsku pradali kvateru, u jakoj, akramia ŭłaśnika, była zarehistravanaja jaho dačka (jana žyvie ŭ Izraili).
— Pa ŭmovach dahavora kupli-prodažu za raniejšym ułaśnikam zachoŭvałasia prava karystańnia kvateraj da krasavika 2024-ha, a jaho dačka padlahała źniaćciu z rehistracyjnaha ŭliku da kanca sakavika biahučaha hoda, — kamientavała situacyju prakuror adździeła pa nahladzie za adpaviednaściu zakonu sudovych pastanoŭ pa hramadzianskich spravach prakuratury Minska Maryna Lis. — Pakolki abaviazacielstvy pa źniaćci z rehistracyjnaha ŭliku dački byłoha ŭłaśnika va ŭstanoŭlenyja terminy vykanany nie byli, pakupnik kvatery źviarnuŭsia ŭ sud ź iskam ab vysialeńni jaje biez pradstaŭleńnia inšaha žyłoha pamiaškańnia. Pry hetym žančyna na sudovaje pasiadžeńnie nie źjaviłasia, paviedamiŭšy sud ab pryznańni isku.
Sud pryniaŭ da ŭvahi, što adkazčyca ŭ sprečnaj kvatery nie pražyvaje, klučoŭ ad kvatery nie maje, jaje rečy ŭ žyłym pamiaškańni adsutničajuć, jana dobraachvotna pakinuła žyllo i praciahły čas pražyvaje za miežami krainy. Adnak u vyniku admoviŭ u jaje vysialeńni, adznačyŭšy, što hramadzianka moža samastojna źniacca z rehistracyjnaha ŭliku.
Ci časta sud prymaje takija rašeńni? Na žal, situacyja vyhladaje nie vielmi aptymistyčna.
Ryełtar, jaki šmat hadoŭ pracuje ŭ śfiery nieruchomaści, raspavioŭ «Našaj Nivie», što raniej z dystancyjnaj vypiskaj pa sudzie nie było prablem navat u svajakoŭ, nie kažučy ŭžo pra čužych ludziej, jakija kupili kvateru.
— Niedzie hod tamu pačalisia pieršyja admovy pa vypiscy čužych ludziej z nabytych kvater, i ciaham hoda hetaja situacyja horšała. Ciapier vypisać čałavieka pa sudzie, jak ja baču, małarealna.
Za hety hod na rynku źjaviłasia vialikaja kolkaść kvater, jakija pradajuć dystancyjna, i, adpaviedna, pavialičyłasia kolkaść sudovych iskaŭ. Akramia taho, u ludziej zakančvajucca aformlenyja ŭ Biełarusi hienieralnyja i metavyja davieranaści. Matyvacyjnuju častku sudovych rašeńniaŭ ja nie bačyŭ, ale sa słoŭ, ludziam admaŭlajuć, spasyłajučysia na toje, što zarehistravany sam moža pryjechać u Biełaruś i ŭsio zrabić. Z punktu hledžańnia hramadzianskaha prava hetaja situacyja ŭvohule niezrazumiełaja. Mahčyma, jość niejkija niehałosnyja ŭkazańni ci nieapublikavanyja dakumienty, — kaža ryełtar.
«Naša Niva» paprasiła prakamientavać situacyju jurystaŭ servisu biaspłatnaj i ananimnaj jurydyčnaj dapamohi legalhub.help.
— U Biełarusi źniaćcie z rehistracyjnaha ŭliku ažyćciaŭlajecca aŭtamatyčna paśla rehistracyi pa novym miescy žycharstva. Heta nakiravana na minimizacyju kolkaści asob, jakija mohuć zastacca biez rehistracyi (prapiski, kažučy pa-staromu). Treba adznačyć, što źniaćcie z rehistracyjnaha ŭliku biez rehistracyi pa novym miescy žycharstva mahčyma ŭ vypadku śmierci, spynieńnia hramadzianstva, afarmleńnia vyjezdu dla pastajannaha pražyvańnia, a taksama ŭ sudovym paradku. U zaležnaści ad situacyi, moža być padadzieny isk ab vysialeńni albo ab pryznańni straty prava karystańnia žyłym pamiaškańniem.
Jurysty tłumačać: ułaśnik žyłoha pamiaškańnia, kali ŭ jaho niama varyjantaŭ, kudy jon moh by zarehistravacca, nie moža sam sabie vystavić isk ab vysialeńni, bo heta supiarečyła b Žyllovamu kodeksu. Mienavita tamu ŭłaśnik pavinien spačatku pradać žyłoje pamiaškańnie, zarehistravać pierachod prava ŭłasnaści na novuju asobu (kupca), i ŭžo paśla hetaha novy ŭłaśnik moža vystavić pazoŭ da papiaredniaha ŭłaśnika, jaki zastaŭsia zarehistravanym u hetym žyłym pamiaškańni.
Čaściej za ŭsio ŭ takoj situacyi vystaŭlajecca pazoŭ ab vysialeńni ŭ suviazi z tym, što novy i stary ŭłaśniki źjaŭlajucca ŭ adnosinach adzin da adnaho starońnimi asobami (nie členami siamji, nie byłymi členami siamji — dla hetych katehoryj asob možna abrać inšuju formu pazovu — strata prava karystańnia žyłym pamiaškańniem). Takim čynam, kali novy ŭłaśnik nabyŭ žyłoje pamiaškańnie, u jakim zarehistravany były ŭłaśnik, to zakon dazvalaje biez usialakich pieraškod vysielić jaho i členaŭ jaho siamji ŭ sudovym paradku.
Zvyčajna ŭ damovie kupli-prodažy prapisvajecca data, da jakoj papiaredni ŭłaśnik pavinien źniać siabie z rehistracyjnaha ŭliku. Baki damaŭlajucca, što, kali hetaha nie adbudziecca, budzie padadzieny sudovy pazoŭ ab vysialeńni. Kali adkazčyk znachodzicca pa-za miežami Biełarusi, jamu dastatkova adpravić chadajnictva ŭ sud z ukazańniem na toje, što pazoŭnyja patrabavańni jon pryznaje, koratka vykłaści situacyju, a taksama paprasić sud razhladać spravu ŭ jaho adsutnaści.
Raniej, kali pazoŭnik nie nastojvaŭ, to sud zvyčajna nie patrabavaŭ prysutnaści adkazčyka ŭ pracesie. Paśla ŭstupleńnia rašeńnia suda ŭ siłu adkazčyka zdymali z rehistracyjnaha ŭliku na padstavie pastanovy suda.
Adnak jurysty pryznajuć: apošnim časam usio čaściej źjaŭlajecca infarmacyja ab admovie ŭ vysialeńni ŭ padobnych situacyjach.
— Čaściakom takija rašeńni zasnavanyja na niejkich niuansach, jakija nie raskryvajucca ŭ publikacyjach ŚMI (naprykład, termin prava karystańnia kvateraj byłym ułaśnikam nie skončany, padača pazovu adbyłasia nie tym pazoŭnikam ci inšaje). Ale jość taksama i rašeńni, jakija vidavočna nie adpaviadajuć normam Žyllovaha kodeksa i sudovaj praktycy, jakaja skłałasia raniej. Tak, u zadavalnieńni pazovu admaŭlajuć, naprykład, z pryčyny, što były ŭłaśnik «i tak nie pražyvaje ŭ kvatery i ŭ cełym sprečki niama, bo adkazčyk pryznaŭ pazoŭ i moža dobraachvotna zarehistravacca pa inšym miescy žycharstva».
Jurysty ličać, što takoje abhruntavańnie rašeńnia nie adpaviadaje patrabavańniam zakona i sudovaj praktycy.
— Z ulikam hetaha, mahčyma, sudami pieršaj instancyi dapuščanyja pamyłki, jakija buduć vypraŭleny vyšejstajačym sudom pry abskardžańni takoha rašeńnia. Albo, na žal, my staniem śviedkami jašče adnoj represiŭnaj praktyki, jakaja zakranie pravy nie tolki hramadzian, jakija vyjechali pa palityčnych pryčynach, ale i ŭ čarhovy raz pachiśnie sam instytut pryvatnaj ułasnaści dla ŭsiaho nasielnictva.
Adzin sa sposabaŭ źniacca z rehistracyjnaha ŭliku — aformić u padraździaleńni pa hramadzianstvie i mihracyi orhana ŭnutranych spraŭ vyjezd dla pastajannaha pražyvańnia za miežami Biełarusi abo aformić u pasolstvie abo konsulstvie Biełarusi pastajannaje pražyvańnie za miežami Biełarusi (u pobycie hetyja pracedury viadomy jak afarmleńnie «pašparta sieryi RR»).
U vypadku stanoŭčaha rašeńnia čałavieka aŭtamatyčna zdymuć z rehistracyjnaha ŭliku pa miescy žycharstva ŭ Biełarusi, a kali jon znachodzicca na voinskim uliku — to i z voinskaha ŭliku.
Kab aformić vyjezd dla pastajannaha pražyvańnia abo samo pastajannaje pražyvańnie, treba vykanać nastupnyja ŭmovy:
- u čałavieka pavinien być dazvoł na žycharstva ŭ inšaj krainie (pastajanny abo časovy) abo inšy ekvivalentny dakumient (akramia vizy);
- jon pavinien nie mieć abmiežavańnia ŭ pravie na vyjezd ź Biełarusi;
- jon nie pavinien mieć niavykananych padatkovych, alimientnych abaviazacielstvaŭ, a taksama niavykananych abaviazacielstvaŭ pa kampiensacyi raschodaŭ, zatračanych dziaržavaj na ŭtrymańnie dziaciej, jakija znachodziacca na dziaržaŭnym zabieśpiačeńni;
- jon nie pavinien być zarehistravany ŭ jakaści IP.
U niekatorych vypadkach dla afarmleńnia vyjezdu dla pastajannaha pražyvańnia abo samoha pastajannaha pražyvańnia patrabujecca zhoda vajenkamata. Jaje nieabchodna atrymlivać:
- pryzyŭnikam — hramadzianam mužčynskaha poła ad 16 da 27 hadoŭ, jakija znachodziacca abo abaviazany znachodzicca na voinskim uliku i nie znachodziacca ŭ zapasie;
- hramadzianam, jakim spaŭniajecca 16 hadoŭ u kalandarnym hodzie mierkavanaj daty vyniasieńnia rašeńnia;
- hramadzianam ad 18 da 27 hadoŭ, zaličanym u zapas pa stanie zdaroŭja biez prachodžańnia terminovaj vajskovaj słužby, słužby ŭ reziervie.
Kali vyjezd dla stałaha pražyvańnia afarmlajecca adzinokamu baćku (apiekunu, papiačycielu) u niapoŭnaj siamji abo adnačasova abaim baćkam (apiekunam, papiačycielam) u poŭnaj siamji, to taki ž vyjezd treba budzie aformić i niepaŭnaletniamu dziciaci. I naadvarot — kali vyjezd dla stałaha pražyvańnia afarmlajecca niepaŭnaletniamu, to ŭ jaho pavinien być chacia b adzin z baćkoŭ (apiakun, papiačyciel), jaki stała pražyvaje za miažoj.
Jak vypisacca z kvatery ŭ RB addalena. Try kiejsy biełarusaŭ, jakim heta ŭdałosia
U Hrodnie sud anulavaŭ prodaž kvatery padazravanaj pa «ekstremisckim artykule»