«Ryełtarka płakała ŭ słuchaŭku». Jak ułady admianiajuć uhody pa prodažy nieruchomaści palityčnych uciekačoŭ
Adrazu niekalki čałaviek raskazali «Svabodzie», što ŭłady majuć pytańni da ŭhodaŭ ab ich byłoj nieruchomaści ŭ Biełarusi. Zhadki pra heta źjaŭlajucca i ŭ aficyjnych paviedamleńniach prakuratury.
U 2023 hodzie ŭ Biełarusi pryniali zakon, pavodle jakoha nieruchomaść bolš nielha pradać biez asabistaj prysutnaści ŭ Biełarusi. U 2024-m źjavilisia paviedamleńni, što ŭłady apiačatvajuć kvatery niekatorych biełarusaŭ, jakija za miažoj aktyŭna ŭdzielničajuć u akcyjach pratestu albo ŭ inšych mierapryjemstvach — naprykład, u vybarach u Kaardynacyjnuju radu.
Jak stała viadoma «Svabodzie», hetym cikaŭnaść pradstaŭnikoŭ uładaŭ da majomaści palityčnych emihrantaŭ nie abmiežavałasia.
Redakcyi viadoma jak minimum niekalki vypadkaŭ, kali ŭładnyja orhany sprabujuć albo pryznać uhody ab prodažy kvater apanentaŭ režymu, jakija źjechali za miažu, niesapraŭdnymi, albo inšymi sposabami zavałodać majomaściu tak zvanych «ekstremistaŭ».
Fakt nikčemnaści
18 žniŭnia prakuratura Horadni paviedamiła, što źviarnułasia ŭ sud z chadajnictvam ab pryznańni faktu nikčemnaści damovy kupli-prodažu i pryznańni niesapraŭdnaj dziaržaŭnaj rehistracyi pierachodu prava ŭłasnaści na abjekt nieruchomaści.
Prakuratura patłumačyła, što pryčynaj zvarotu stała pravierka, pavodle jakoj akazałasia, što adna z udzielnic uhody «ŭ 2021—2023 hodzie na terytoryi Biełarusi sadziejničała ekstremisckaj dziejnaści, zatym schavałasia za miežami krainy». Kantrolny orhan śćviardžaje, što žančyna aformiła ŭ 2021 hodzie ŭ Biełarusi davieranaść na brata, jaki paźniej pradaŭ jaje kvateru baćku za 3 tysiačy rubloŭ.
Na dumku prakuratury, heta ŭkazvaje na fiktyŭny charaktar uhody. Na kvateru nakładzieny aryšt. Sud pryznaŭ umovu kupli-prodažu kvatery «nikčemnaj».
Były palitviazień Viktar Parchimčyk raskazaŭ «Svabodzie» pra vypadak, jaki zdaryŭsia ź jahonym kaleham (dadzienyja mužčyny jość u redakcyi. — RS). Prablemy ŭ Michaiła (imia źmienienaje dziela biaśpieki. — RS) pačalisia ŭviesnu 2024 hodu. Jaho znajšli pa zdymku z pratestaŭ i spačatku asudzili na «sutki», a paśla raspačali kryminalnuju spravu pa artykule 342 (udzieł u dziejańniach, jakija hruba parušajuć hramadzki paradak). Sudu Michaił čakaŭ na svabodzie. Za hety čas jon nataryjalna aformiŭ akt dareńnia svajoj kvatery dziadźku. Kali Michaiła čarhovy raz vyklikali na dopyt, jon vyrašyŭ źjechać ź Biełarusi.
«U sakaviku kvatera była pradadzienaja, ale ŭžo ŭ traŭni novyja haspadary patelefanavali ryełtaru i raskazali: im pastupiŭ zvanok ad śledčaha, jaki paviedamiŭ, što rychtuje dakumenty ŭ sud na pryznańnie ŭhody kupli-prodažu kvatery niesapraŭdnaj. Bo, na jaho dumku, jana nosić ujaŭny charaktar», — raskazaŭ surazmoŭca «Svabody».
Pavodle jahonych słovaŭ, novyja haspadary žylla viedali, što kuplajuć kvateru pa zanižanaj canie ŭ palityčnaha dysydenta. Pakupniki, jak kaža surazmoŭca, byli padkreślena nejtralnyja i navat nie ŭziali telefona pradaŭca, bo nie chacieli źviazvacca z «ekstremistami». Paśla ŭhody jany paśpieli zrabić u kvatery ramont i ŭžo ŭładkavali dziaciej u miascovuju škołu.
«Ryełtarka, jakaja pravodziła ŭhodu, płakała ŭ trubku, bo za čyściniu ŭhody jana niasie persanalnuju adkaznaść. Nie było nijakich abciažarańniaŭ, daŭhoŭ, abmiežavańniaŭ, jakija mahli admianić uhodu. Jaje praviarali ryełtar, nataryjus i Biuro techničnaj inventaryzacyi, usiudy stajać podpisy. Jana nie razumieje, jak pracavać dalej, bo na łobie ŭ čałavieka nie napisana, ci źjaŭlajecca jon apanentam ułady», — dadaŭ surazmoŭca.
Jon padkreśliŭ, što sam artykuł 342 nie praduhledžvaje kanfiskacyi majomaści.
«Viartajciesia dachaty»
Kryścina Kašyckaja žyła ŭ Žłobinie, ale paśla padziej 2020 hodu była vymušanaja ŭciakać za miažu razam z mužam i małymi dziećmi. U siamji zastałasia kvatera ŭ rajcentry i dom u vioscy, jaki jany doŭha budavali i amal skončyli. Dla budoŭli maładaja siamja brała kredyt, jaki vypłačvaje pa siońnia.
«Bo jość ža paručalniki. Nia budu płacić ja — pryjduć da ich i aryštujuć majomaść, ci jašče što. Tamu dom staić, my ŭsio płacim», — raskazvaje Kryścina.
Učastak pad budaŭnictva jašče da viasiella nabyŭ jaje muž. Pa šlubie maładaja para praciahvała budaŭnictva, potym naradzilisia dzieci. Potym «zdaryŭsia» 2020, u jakim Kryścina brała aktyŭny ŭdzieł. Paśla adjezdu siamji za miažu ŭčastak dahladaŭ znajomy.
Pa słovach Kryściny, prykładna hetaj viasnoj jaje ŭ Viber znajšoŭ susied, ź jakim jany asabliva raniej nie kantaktavali.
«Jon spačatku kidaŭ nam zdymki našaha domu, pisaŭ: «Jak vy tam, nie sumujecie?» Paźniej napisaŭ, što sielsaviet choča zabrać naš učastak. Maŭlaŭ, za im niama dohladu, trava raście. Potym pisaŭ vielmi dziŭna. Naprykład, što «ŭ našaj krainie vyjšaŭ maratoryj na takich asob, jakija vymušana časova vyjechali za miažu, tamu viartajciesia, budziem rady, u majho siabra brat viarnuŭsia z Polščy, i nijakich nastupstvaŭ». U mianie pa styli napisańnia ŭźnikła adčuvańnie, što pisaŭ milicyjant, ci dyktavaŭ», — kaža Kryścina.
Pa słovach surazmoŭcy, ciapier na ich chatni adras pačali prychodzić pozvy ad sudovych vykanaŭcaŭ. U ich śćviardžajecca, što muž Kryściny nibyta maje niejkija zapazyčanaści.
«U nas usio zapłačana. Usio, paŭsiul, my nia chočam padstaŭlać paručalnikaŭ. Ciapier voś to ŭčastak pahražajuć zabrać, to niejkija pozvy ni za što prychodziać z pahrozami», — dadała Kryścina.
Jana ździŭlajecca, što ŭvohule moža isnavać pahroza kanfiskacyi ŭčastka, kali na im užo staić dom.
«Navat kali tam trava — to što z taho? Učastak i dom — moj. Moža, ja chaču travu razvodzić», — kaža surazmoŭca.
«Svabodzie» viadomyja i inšyja vypadki adbirańnia majomaści ŭ emihrantaŭ, ale my nia možam ich apubličyć dziela biaśpieki rodnych palitemihrantaŭ, jakija zastajucca ŭ Biełarusi, u tym liku ŭ miescach pazbaŭleńnia voli.
Kamientary
Ja zhodzien sa spadaryniaj Kryścinaj adsotkaŭ na sto. A siaredni čytač Našaje Nivy, pryznacca, nie.
Tłumaču: ŭ nitkach pra niejkija historyka-architekturnyja kaštoŭnaści pačynajecca verchał, što jany naležać ŭsim, nielha źmianiać taki dom pad siabie i tak dalej.
Zaŭsiody vyklikaje zamiłavańnie. I pryznačaje historykaarchealahičnaj kaštoŭnaściu niejki padłukašenka, i niama słova "moj"
I voś luby čytač na padstavie hetaje "kaštoŭnaści" delehuje prava ŭłasnaści ad haspadara nieruchomaści da padłukašenak i miarkuje, što nie delehuje na padstavie niaskošanaje travy ci naviedanaha mitynhu.
Nie, luby čytače, ty źniasiliŭ čałavieka i nahadavaŭ dziaržavu dziela nazyvanaha histaryčnymi kaštoŭnaściami i jany zastalisia kvoły i dužaja.