Jeŭrapiejcy ŭsio mienš pjuć vina. Čamu tak?

U takich spradviečna vinnych krainach, jak Ispanija, Francyja, Partuhalija i Italija, značna skaraciłasia spažyvańnie vina. I heta ahulnajeŭrapiejskaja tendencyja, jakaja abumoŭlenaja šeraham pryčyn.

10.10.2024 / 20:00

Ilustracyja stvoranaja z dapamohaj instrumientaŭ štučnaha intelektu

Toje, što jeŭrapiejcy z kožnym hodam usio mienš spažyvajuć vina, abmiarkoŭvajecca ŭžo nie pieršy hod. Naprykład, u 2020 hodzie Amierykanskaja asacyjacyja ekanomiki vina apublikavała hrafik, jaki pakazvaje źmianieńnie spažyvańnia vina ŭ tradycyjnych vinnych krainach, jak Francyja, Italija, Ispanija i Partuhalija, u pieryjad z 1924 pa 2018 hady. Na im vyrazna bačna, što ŭ Francyi tendencyja na źnižeńnie pačałasia jašče ŭ 1950-ch hadach, u Italii — na dziesiacihodździe paźniej, a ŭ Ispanii i Partuhalii — u 1970-ja hady.

Spažyvańnie vina na dušu nasielnictva ŭ Francyi, Italii, Partuhalii i Ispanii. 1924-2018 hady. Krynica: American Association of Wine Economists / Facebook

Adpaviedna apošniamu dakładu Jeŭrapiejskaj kamisii Agricultural Outlook 2023-2035, źnižeńnie spažyvańnia vina ŭ 2022 hodzie skłała 7 pracentaŭ u Italii, 10 pracentaŭ u Ispanii, 15 pracentaŭ u Francyi i navat 34 pracenty ŭ Partuhalii.

Śpiecyjalisty prahnazujuć, što jano budzie praciahvać źnižacca prykładna na 1% u hod. I ŭ 2035 hodzie moža skłaści 20 litraŭ na čałavieka, što na 2,4 litra mienš, čym siaredni pakazčyk za pieryjad 2018-2022 hadoŭ.

Unutranaje spažyvańnie vina ŭ ES (młn hł) i spažyvańnie na dušu nasielnictva (ł). Krynica: EU Agricultural Outlook 2023-35 report

Čamu ŭ Jeŭropie pjuć usio mienš vina?

Asnoŭnaja pryčyna źnižeńnia spažyvańnia vina, pavodle mierkavańnia ekśpiertaŭ, — roznyja zakanadaŭčyja abmiežavańni.

Naprykład, u Francyi ŭ 1956 hodzie zabaranili ałkahol u školnych stałovych, a ŭ 1970 hodzie byŭ vyznačany pieršy limit na ŭtrymańnie ałkaholu ŭ kryvi dla kiroŭcaŭ — 1,2 hrama na litr, što ŭdvaja bolš za sučasnuju normu. Padobnyja zakony byli pryniatyja i ŭ inšych krainach Jeŭropy.

Upłyŭ na źnižeńnie spažyvańnia taksama akazała zakanadaŭčaje abmiežavańnie prodažu ałkaholu niepaŭnaletnim. Spačatku jano datyčyła asob da 16 hadoŭ, a zatym na praciahu 1990-ch i 2000-ch hadoŭ hety ŭzrost byŭ pavyšany da 18 hadoŭ.

Druhim važnym faktaram źjaŭlajecca moda na zdarovy ład žyćcia.

Naprykład, z 1980-ch hadoŭ u Francyi pačali aktyŭna pravodzić infarmacyjnyja kampanii, nakiravanyja na pavyšeńnie infarmavanaści pra škodu ałkaholu i nieabchodnaść jaho abmiežavanaha ŭžyvańnia. U 1991 hodzie u krainie asobnym zakonam była abmiežavanaja rekłama ałkaholu na hramadskich telekanałach, a taksama ŭviedzienyja bolš žorstkija miery pa abmiežavańni spažyvańnia ałkaholu ŭ publičnych miescach.

Z 2013 hoda ŭ Jeŭropie stała raspaŭsiudžvacca inicyjatyva «Suchi studzień» (Dry January), jakaja zaklikaje ludziej admovicca ad užyvańnia ałkaholu na praciahu pieršaha miesiaca hoda.

Suśvietnaje spažyvańnie vina, piva i mocnych śpirtovych napojaŭ na dušu nasielnictva ŭ litrach čystaha ałkaholu, 1961—2022 hh. Krynica: American Association of Wine Economists / Facebook

Akramia hetaha, u roznych krainach isnujuć svaje ŭłasnyja inicyjatyvy i nacyjanalnyja prahramy. Naprykład, z 2019 hoda ŭrad Francyi ŭ ramkach antyałkaholnaj sacyjalnaj kampanii zaklikaje hramadzian vypivać nie bolš za dva kielichi vina ŭ dzień.

Nastupstvam takich mier stała istotnaje skaračeńnie spažyvańnia vina siarod moładzi. Naprykład, tolki 13% italjancaŭ da 35 hadoŭ štodnia pjuć vino, u paraŭnańni z 69% siarod ludziej, starejšych za 65 hadoŭ.

Miesca vina ŭsio čaściej zajmajuć napoi katehoryi No-Lo (biezałkaholnyja i słabaałkaholnyja). Siarod ich i piva. Naprykład, adpaviedna statystycy, za apošnija piać hadoŭ spažyvańnie piva ŭ Francyi zastałosia na ŭzroŭni ad 31 da 33 litraŭ na čałavieka ŭ hod.

Uličvajučy ŭsie hetyja faktary, možna zrabić vysnovu, što źnižeńnie spažyvańnia vina ŭ Jeŭropie nie źjaŭlajecca vypadkovym, jano — vynik źmieny kulturnych zvyčak (u pieršuju čarhu moładzi), abumoŭlenych jak źmienami ŭ zakanadaŭstvie, tak i papularyzacyjaj zdarovaha ładu žyćcia.

U Francyi z-za skaračeńnia suśvietnaha popytu na vino źniščać častku vinahradnikaŭ

Kolki ŭ siarednim ałkaholu vypivaje biełarus?

U Francyi prapanavali ŭvieści «suchi studzień». Makron nie padtrymaŭ i jaho zachiejcili

Čamu ad čyrvonaha vina balić hałava? Narešcie stała jasna

Antoś Župran