Alhierd Bacharevič. Try zakony biełaruskaj rabatechniki

Biełarusaŭ zaŭsiody ciahnuła da kosmasu. Mo tamu, što ichnaja kraina nia maje hetkich hor, uskaraskaŭšysia na jakija, da kosmasu možna dakranucca i navat bajaźliva pahładzić jahonuju čornuju poŭść; a moža, tamu, što kožny z nas nasamreč inšapłanietnik, pasłany siudy z metaj niešta davieści — tolki voś što mienavita, my niejak zabylisia. Byvaje. Abrydłaja i niaśmiešnaja kłasičnaja pokazka pra ćvik pad biełaruskaj dupaj tolki paćviardžaje našaje padazronaje adroźnieńnie ad bolšaści ziamlanaŭ, u tym liku fizijałahičnaje. Užo

Skaryna na znakamitaj hraviury vyhladaje, jak kapitan zarkalotu paśla asteroidnaj ataki; kaśmičnaja daleč usio žyćcio chvalavała Jazepa Drazdoviča; a voś biełarusaŭ Klimuka i Kavalonka da kosmasu ciahnuła-ciahnuła i ŭrešcie ŭciahnuła. Biełarusami byli Dart Vejder i Alisa Sielaźniova.

Navat Chrystos u biełaruskaj litaratury nie prychodzić i nie pryjaždžaje, a mienavita pryziamlajecca, jak niejki pryšelec z Aldebaranu. Na adnoj z samych pryhožych karcin Šahała kachańnie pakazanaje jak pieramoha nad hravitacyjaj. A biełarus Barys Kit zrabiŭsia suśvietna viadomym śpiecyjalistam pa rakietnym palivie i naohuł u kasmanaŭtycy.

Navat samoje słova «kosmas» my prysabiečyli, zładziŭšy jaho ajčynnuju viersiju: u nivodnaj movie hetaje słova nie pišuć praz «a» ŭ druhim składzie.

​​Kali ŭžo tut zhadany Šahał, hieroi jakoha ščaśliva łunajuć niedzie pad samaj strataśfieraj i jakim šmat chto hanarycca jak biełaruskim žyvapiscam (i jakoha zusim niadaŭna niekatoryja zasłužanyja biełaruskija mastaki i akademiki nie saromiejučysia ckavali «pavodle nacyjanalnaj prykmiety»), to voś nam jašče adna nahoda dla nacyjanalna-kaśmičnaj hordaści. Akurat

2 studzienia dzievianosta try hady tamu naradziŭsia, badaj, samy znakamity ŭ śviecie biełaruski piśmieńnik — kali brać u raźlik tolki krainu pachodžańnia.

Ajziek Azimaŭ źjaviŭsia na śviet u Piatrovičach Klimavickaha pavietu Homielskaj hubierni BSSR. I što z taho, što praź niekalki hadoŭ małaja radzima Azimava, zabłudziŭšysia ŭ administracyjna-terytaryjalnych padziełach, niečakana apynułasia ŭ Smalenskaj vobłaści RSFSR —

Kali Icyk Azimaŭ i čuŭ u malenstvie biełaruskuju movu, dyk naŭrad ci jaje zapomniŭ, bo malenstva heta było zusim maleńkaje, a da taho ž mama i tata havaryli na idyš, adnoj z čatyroch dziaržaŭnych movaŭ BSSR.

ni druhoha Izi Charyka, ni jašče adnaho Mojše Kulbaka ź Isaka nie vyjšła — kali Azimavu było try hady, siamja emihravała ŭ Amieryku,

Dahetul — varta pryhadać «Aholenaje sonca», jak u rocie źjaŭlajecca smak kukuruznych pałačak z majho dziacinstva, a vočy mružacca ad taho taršera, pad jakim Azimaŭ čytaŭsia adzina mahčymym sposabam: nie adkładvać knihu, pakul nie daviedaješsia, što ŭ kancy. Fantastyku ja, praŭda, daŭno ŭžo nie biaru ŭ ruki — čytaju inšaha Azimava, jahonuju «Padarožnuju knihu pa Biblii», naprykład. Jon lubiŭ pisać padarožnyja knihi...

(«Ajziek ciapier na niabiosach», — skazaŭ paśla śmierci Azimava Kurt Voniehut i doŭha ličyŭ heta svaim lubimym žartam.)

Biełarusam, niahledziačy na ichnuju ciahu da kosmasu, redka ŭdajecca vydać jaki-niebudź taki zakon, jakim by kiravaŭsia ŭvieś śviet.

My bolš śpiecyjalizujemsia na vykanańni, na pakory, na pasłuchmianaści... Azimaŭ vyvieŭ ažno try zakony, jakija pryznanyja ŭsimi biez vyklučeńnia.

Robat nie moža zrabić čałavieku škodu ci svaim biaździejańniem dapuścić, kab čałavieku była zroblenaja škoda.

Robat musić padparadkoŭvacca kamandam čałavieka, kali hetyja kamandy nie supiarečać pieršamu zakonu.

Robat musić kłapacicca pra svaju biaśpieku ŭ toj miery, nakolki heta nie supiarečyć pieršamu i druhomu zakonam.

Robaty Azimava čałaviečniejšyja za ludziej. Ludziej u Azimava časam chočacca prosta vyklučyć.

Azimaŭ — dziciačy piśmieńnik u tym sensie, što jon umieje zrabić tak, kab ty hanaryŭsia, što ty čałaviek. Jon viedaje, dzie ŭ čałavieka knopka.

Paźniej Azimaŭ, parazvažaŭšy nad historyjaj čałaviectva, dadaŭ da svaich zakonaŭ jašče adzin, nulavy punkt:

Robat nie moža zrabić čałavieku škodu, tolki kali jon nie dakaža, što ŭ vyniku heta budzie karysna dla ŭsiaho čałaviectva.

...U rodnych Piatrovičach u honar Azimava pastaŭleny miemaryjalny kamień. Jość tam jašče miemaryjalnaja miednaja šylda, ale jana, jak raspaviali rasiejskija žurnalisty, zachoŭvajecca ŭ administracyi siała. Kab udziačnyja čytačy, nasielniki etničnych biełaruskich ziemlaŭ, trochi adpačyli ad navukovaha daśledavańnia kalarovych mietałaŭ, pra nieziamnoje pachodžańnie i košt jakich tak soładka dumajecca biaźludnym śvitankam. Kamień ściahnuć usio ž ciažej, čym šyldu. Kali ty nie robat, viadoma. I nie biełarus. I kali hravitacyja dla ciabie ŭsio jašče niešta značyć.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0