 Kastuś Akuła |
19 lutaha ŭ Miensku ŭ siadzibie rady TBM prajšła viečaryna pamiaci Kastusia Akuły, jakuju zładziła Zhurtavańnie biełarucaŭ śvietu "Baćkaŭščyna". Vybitny dziejač biełaruskaj emihracyi, niaŭtomny arhanizatar žyćcia zhurtavańnia biełarusaŭ Kanady, piśmieńnik i mecenat šmatlikich kulturnickich prajektaŭ na radzimie pakinuŭ hety śviet 29 studzienia ŭ kanadzkim Taronta. Jamu išoŭ 83‑i hod.
Ušanavać pamiać Kastusia Akuły pryjšli biełaruskija litaratary, mastaki, studenty, šarahovyja čytačy jahonych knih. Z napisanych za paŭstahodździa aŭtaram u dalokaj Kanadzie kala dziesiaci tamoŭ dva ź ich u apošnija piatnaccać paśpieli pryjści da čytačoŭ na radzimie. Heta «Zmaharnyja darohi», padpisanyja ŭ druk u vydaviectvie «Mastackaja litaratura», darečy, praz try dni paśla pieramohi A.Łukašenki na pieršych prezydenckich vybarach, i «Rossypy», što źjavilisia dva hady tamu ŭ niedziaržaŭnym vydaviectvie «Łohvinaŭ».
Viała viečarynu piśmieńnica Volha Ipatava, jakaja nieadnojčy sustrakałasia sa svaim kanadzkim kaleham‑surodzičam. Raspavioŭšy pra arhanizatarskija i vydavieckija vysiłki Kastusia Akuły pa padtrymcy nacyjanalnaha duchu surodzičaŭ Kanady, jana padkreśliła niedaasensavanuju jašče značnaść jaho litaraturnaha talentu.
«Heta piśmieńnik, jaki viadomy nam usim, ale piśmieńnik, jakoha nam treba pa‑sapraŭdnamu asensavać voś ciapier».
Karotki ahlad tvoraŭ Kastusia Akuły zrabili litaraturaznaŭca Lidzija Savik i staršynia Sajuzu biełaruskich piśmieńnikaŭ Aleś Paškievič, jaki jašče z časoŭ studenctva listavaŭsia ź biełaruskim piśmieńnikam z Taronta. Spadar Paškievič, u pryvatnaści, zaznačyŭ:
«Mnie padajecca, Kastuś Akuła — jakraz symbal zmaharnaj epochi, jaki nia tolki ŭ svaim asiarodku zamiežža adstojvaŭ prava biełarusami zvacca, ale, jak śviedčyć praktyka, vučyŭ i vučyć pa siońnia i tutejšych biełarusaŭ nia tolki bierahčy svajo, ale i hanarycca svaim».
Mastactvaznaŭca Valancina Tryhubovič, jakaja napačatku 1990‑ch ačolvała zamiežnuju kamisiju partyi BNF, nieadnarazova sustrakałasia z Kastusiom Akułam i ŭ časie jahonych dvuch pryjezdaŭ tady na radzimu, i ŭ zaakijanskim śviecie. Jana nahadała prysutnym, što spadar Akuła nieadnarazova ładziŭ demanstracyi pratestu ŭ Kanadzie suproć kamunistyčnaha panavańnia ŭ Biełarusi. Jana kaža, što varta ličyć biełarusaŭ‑emihrantaŭ, jakija stali zachavalnikami idei niezaležnaści radzimy, nacyjanalnymi hierojami.
«Adna asoba, jakaja vychodzić na zmahańnie suprać niespraviadlivaści, jakaja vychodzić na zmahańnie za ideju, hety čałaviek jość nacyjanalny hieroj. I tamu Akułu my pavinny ŭšanoŭvać nie tolki jak piśmieńnika, ale my jaho pavinny ličyć nacyjanalnym hierojem».
