Pulsar moža vybić sa svajoj zorki-siastry ŭvieś zorny dysk.
Amierykanskija astranomy raspaviali ŭ časopisie The Astrophysical Journal pra niezvyčajnuju źjavu, što pabačyli na zdymkach teleskopa «Čandra»: pulsar, što prachodzić praz hazavy dysk zorki. Takoje uvarvańnie ŭ asabistuju prastoru zorki spryčyniła mahutny vykid rečyva z dysku.
Dvajnaja sistema składajecca ź vialikaj zorki, bolšaj za Sonca ŭ 30 razoŭ, i značna mienšaha pulsara. Vialikaja zorka krucicca tak chutka, što raskidvaje ŭ baki svajo rečyva, stvarajučy hazavy dysk. Hety dysk «prabivaje» pulsar.
Sistema PSR B1259-63/LS 2883 znachodzicca ŭ suzorji Paŭdniovaha Kryža ŭ 7,5 tysiačach śvietłavych hod ad nas. Pulsar (niejtronnaja zorka z vysokaj namahničanaściu, što nadzvyčaj chutka abaročvajecca vakoł svajoj vosi) maje pieryjad abarotu vakoł vialikaj zorki ŭ 41 miesiac.
Štoraz jak pulsar prachodzić praz hazavy dysk, jon vybivaje zhustak rečyva, što jaskrava śviecicca ŭ renthienaŭskim dyjapazonie. Zhustak pa masie roŭny ŭsim ziamnym akijanam razam uziatym. Ale jon vielmi raśsiejany ŭ prastory: vobłaka razrastajecca da pamieraŭ, u sotniu razoŭ bolšych za soniečnuju sistemu. Zhustak na pry pieršym nazirańni ŭ 2011 hodzie ruchaŭsia chutkaściu ŭ 21 tysiaču kiłamietraŭ na siekundu, pavodle nazirańniaŭ 2014 hoda paskoryŭsia da 45 tysiač.
Nastupny raz nazirać «dziravuju» zorku i vybity ź jaje dysku zhustak rečyva «Čandra» zmoža ŭ kancy 2015 hoda i ŭ 2016-m.
Ciapier čytajuć
«Užo tam karoŭ nie zastałosia!»: były načalnik Kačanavaj apłakvaje stan ekanomiki na Połaččynie25
Kamientary